Ter overweging

TER OVERWEGING 11-5-2025 Hnd.13,14.43-52 Ap. 7, 9.14b-17 Joh. 10, 27-30

4e van Pasen C Thema: De goede herder

Kardinaal Re zei in zijn preek twee weken geleden bij de uitvaart van paus Franciscus dat die de voetsporen volgde van zijn Heer, de goede Herder, die zijn schapen liefhad tot het geven van zijn leven voor hen. Franciscus deed dit volgens hem met kracht en sereniteit, dicht bij zijn kudde, de Kerk van God. Door rechtstreeks contact te zoeken met individuen en bevolkingsgroepen, verlangend om dicht bij iedereen te zijn, met bijzondere aandacht voor mensen in moeilijkheden, zich onvermoeibaar inzettend, vooral voor de armen en uitgeslotenen. Hij was een paus onder de mensen, met een hart dat voor iedereen openstond.

En we hopen dat de nieuwe paus, Leo XIV, ook zo’n hart heeft. De eerste berichten van en over hem klinken positief. Maar het is niet alleen iets voor pausen, bisschoppen of priesters. Wij allen kunnen hier een voorbeeld aan nemen. We kunnen elkaars herder zijn. Het ene moment zoeken we leiding, volgen we iemand anders en luisteren naar hem of haar. Het andere moment kunnen we zelf het voortouw nemen en een ander steunen, bemoedigen, helpen om de weg te vinden bij moeilijkheden in het leven. Dat is als het ware zorgen voor wolf werende hekken. Belangrijk is wel om als schaap niet klakkeloos achter iemand aan te lopen, maar goed te kijken of diegene wel een ‘goede’ herder is. Ook in de huidige politiek. In Nederland. En bv. als Nederlandse regering dus niet zomaar het Israël van Netanyahu te faciliteren maar op te komen voor wie in Gaza honger lijdt.

Het evangelie van vandaag gaat over Jezus als de goede Herder. Zijn ‘herderschap’ gaat verder. Hij is ‘één met de Vader’ staat er. En “Mijn schapen luisteren naar mijn stem en Ik ken ze en ze volgen Mij. Ik geef hun eeuwig leven; zij zullen in eeuwigheid niet verloren gaan.” Eeuwig leven... Hoe kunnen we dit verstaan? Meestal denken we dan aan leven na de dood. Een geheim waar we weinig concreets over kunnen vertellen. Geloof in eeuwig leven vraagt om taal waarin dichterbij komt wat we bedoelen. Voor ons mensen, die immers vergeleken met wat we eeuwigheid noemen maar een korte tijd op aarde rondlopen, is eeuwig zo lang, zonder einde en onvoorstelbaar dat we er ons nauwelijks iets bij kunnen voorstellen. Mensen verlangen er wel naar om te blijven en bewaard en geborgen te zijn in liefde voor altijd. In God, zou je kunnen zeggen. Maar misschien is daarmee nog niet alles gezegd. Wellicht gaat het tevens om wat blijvend waarde heeft in het bestaan dat we op aarde meemaken; om dat wat zo wezenlijk is, dat het voor eeuwig kan bestaan. Liefde bijvoorbeeld... dat is er ook nu in het leven van mensen. Ook echte vriendschap, trouw, barmhartigheid en goedheid - en er zijn vast nog meer woorden die in dit rijtje passen - hebben eeuwigheidswaarde.

In de Handelingen van de apostelen gaat het er heftig aan toe. Paulus en Barnabas zijn op bezoek in Antiochië. Ze preken er in de synagoge. Hun woorden zijn erg inspirerend en dat spreekt zich rond: er komen de tweede keer dat ze er zijn heel veel mensen luisteren, juist naar hen. Daar kunnen de Joodse leiders van die tijd niet tegen. Ze zijn jaloers op het succes en reageren heel negatief op de woorden van Paulus. En dan gaat het hard tegen hard, zoals het in onze tijd van polarisatie ook hard tegen hard kan gaan. Paulus zegt tegen hen: ‘Omdat jullie het woord van God afwijzen, en jullie zelf het eeuwige leven niet waardig keuren, richten wij ons voortaan tot de heidenen.’ En een stukje verder in de tekst: ‘Toen de heidenen dit hoorden, waren zij verheugd (...), en allen die tot het eeuwig leven waren voorbestemd namen het geloof aan.’ Daar staat het weer: eeuwig leven. Wie het goede nieuws over Jezus aanneemt, zal eeuwig leven. Het visioen uit de Openbaring van Johannes zegt het ook, maar dan met andere woorden: Het Lam zal een grote menigte mensen, degenen die komen uit de grote verdrukking, weiden en voeren naar de waterbronnen van het leven en God zal alle tranen van hun ogen afwissen.

Er is Licht voor allen die God niet afwijzen. Wij mogen pelgrims van hoop zijn, zoals in de hymne van dit ‘jubeljaar’ wordt bezongen. Gods goedheid is een vlam van liefde, hoop die ons doet leven. God is zorgzaam als een goede herder, geduldig en vol erbarmen. Ook al lijkt het soms anders, niemand wordt door Hem vergeten. En gebroken mensen mogen weer opstaan. Dat is de boodschap van de Paastijd. En wij allemaal worden geroepen om in onze tijd in naam van die Goede Herder andere mensen daarbij te helpen, en zo Gods aanwezigheid te laten zien!

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING 6-4-2025 Jes. 43, 16a.18-21 Joh. 8, 1-11

5e 40-dagentijd C Thema: Beter leven Vastenactie: Schoner koken. Beter leven.

Deels op basis van teksten uit ‘Bouwstenen voor bezinning 2025’ Vastenactie

Alle andere mensen op deze wereld zijn ook onze zusters en broeders. Niet alleen onze medeparochianen en medemensen in onze directe omgeving, maar alle andere mensen wereldwijd. We hebben door de structuren van onze economie, bij voorbeeld door ons koopgedrag, sowieso een band met heel veel mensen op deze wereld, in alle werelddelen en uithoeken. Zij allen mogen vanuit christelijk oogpunt van ons solidariteit verwachten. Dat betekent ook dat we op zoek zouden moeten gaan naar een meer sobere en aangepaste manier van leven hier. En zo werken aan een wereld waar we samen verantwoordelijk zijn voor gerechtigheid en vrede, waarin iedereen ook daadwerkelijk zijn of haar verantwoordelijkheid kan nemen. Een wereld waar we als zusters en broeders solidair zijn met elkaar.

In de tekst van Johannes, die we gehoord hebben, valt de zinssnede op: Wie van u nooit verkeerd heeft gedaan, mag de eerste steen gooien. En Jezus zegt deze zin nadat hij eerst langere tijd met zijn vinger op de grond geschreven heeft, kennelijk om na te denken wat de beste reactie zou kunnen zijn. Eerst nadenken en daarna pas reageren lijkt sowieso een heel goed advies in deze tijd. Bedachtzaam en met respect reageren kan veel leed en ruzie voorkomen. Wie nooit een fout heeft gemaakt... Jezus’ uitspraak doet de een na de ander afdruipen. Ook wij maken fouten, kleinere en grotere fouten. Steeds moeten we afwegen of iets in ons eigen belang is, in het belang van medemensen, in het belang van onze leefomgeving, ons milieu. Steeds moeten we keuzes maken wanneer we een bijdrage willen leveren aan een betere wereld of wanneer we ons zelf staande willen houden in een veeleisende omgeving en tijd. Zelfs met de beste bedoelingen maken we daarbij fouten. En natuurlijk, veel leed en ellende zoals armoede en klimaatverandering wordt veroorzaakt door met name het enkel op groei gebaseerde economisch systeem waarin we leven. Maar dat ontslaat ons nog niet van onze verantwoordelijkheid.

Ja, we kunnen vele fouten maken bij onze bezigheden en handelingen, zelfs met de beste bedoelingen. Maar we mogen ook moed en hoop putten uit de woorden van de HEER die we kunnen lezen bij Jesaja: Blijf niet aan die vroegere dingen denken, let niet op wat voorbij is. Kijk maar, ik begin iets nieuws. Het krijgt al vorm. Zie je het dan niet? Die woorden bij Jesaja mogen ons inspireren om steeds opnieuw te beginnen, ondanks alle fouten en mislukkingen in het verleden. Het is nooit te laat om met een schone lei te beginnen. Het is nooit te laat om de situatie nog ten goede te veranderen. Dat geldt voor ons. En dat geldt zeker ook voor vrouwen in Oeganda, die mede door ons als we aan Vastenactie doneren, ondersteund worden om iets nieuws te beginnen.

Alles hangt met alles samen, zegt paus Franciscus. Een gift geven aan vrouwen in Oeganda om iets nieuws te beginnen voor een beter leven, is een goede zaak. Maar veel mensen in Oeganda en elders op deze wereld worden in toenemende mate geconfronteerd met de gevolgen van de klimaatverandering, waaraan ze zelf niet of nauwelijks bijdragen. Die gevolgen zijn langdurige periodes van droogte en dan weer heftige, alles vernietigende regenbuien en stormen. Hier in Europa en in Noord-Amerika iets nieuws beginnen door op zoek te gaan naar een meer sobere manier van leven en een minder op winstbejag en groei gebaseerde economie, helpt mensen in Oeganda misschien nog meer dan een gift aan Vastenactie, hoe welkom die laatste ook is. En alle kleine beetjes helpen daarbij. Zoals vaker de auto laten staan en gaan lopen of de fiets nemen, het licht uitdoen in ruimtes waar niemand is, zuinig met water omspringen of fairtrade en biologische producten kopen. Wij kunnen ieder in onze eigen situatie vast meer van dergelijke helpende voorbeelden bedenken. Die kleine beetjes zetten ons op weg naar een nieuw verbond tussen mensen onderling en tussen de mensen en de aarde. Gewoon op allerlei manieren ‘beter leven’. Zoeken naar een manier van samenleven waarmee we in ieders behoefte kunnen voorzien, nu en in de toekomst...

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING 9-3-2025 Deut. 26, 4-10 Rom. 10, 8-13 Lc. 4, 1-13

1e 40-dagentijd C Thema: Ruimte voor God

Van wie is het land? ‘De Heer heeft ons uit Egypte geleid (…) Hij heeft ons naar deze plaats gebracht en ons dit land geschonken, een land van melk en honing.’ Zo staat geschreven in het boek Deuteronomium. Het land is Israël geschonken. De Eeuwige heeft zich in deze geschiedenis het lot van het volk aangetrokken. Het aanbieden van de eerste vruchten van de oogst is een uiting van dank, van geloof, van besef van verbondenheid van het volk met God. En het doen van gerechtigheid hoort thuis in dat verbond. Deze tekst in Deuteronomium wordt wel het ‘historisch credo’ van Israël genoemd. Een geloofsbelijdenis dus. Met telkens weer vallen en opstaan gaat de geschiedenis van het volk verder. Vanzelfsprekend is de verbondenheid met God bepaald niet.

Van wie is het land? Het land… Israël. Palestina. Gaza. Oekraïne. Groenland. Niet van Netanyahu, van Poetin of Trump, van welke machthebber dan ook.

Van wie is het land? Ons land... Aan wie is het geschonken? Van wie is het? Wie mag er wonen en werken en genieten. Wie heeft recht op het goede van ons Nederland…?

Van wie is het land? Het beste land van overal ter wereld: de vruchtbare bodem, de grondstoffen? Wie heeft recht op de opbrengst van het land…? Wie mag oogsten? Wie is verantwoordelijk voor het behoud van het goede dat onze aarde te bieden heeft?

Van wie is het land, het land dat geschonken is…? Wat is daarop ons antwoord?

Het hangt allemaal samen met de vraag: Wie of wat is de kern, het middelpunt van ons leven? Een goed leven voor onszelf en onze geliefden? Of is er meer? Waar leven we van, wat raakt ons? En wat betekent dat voor ons denken, doen of laten? Heeft God daarin een plaats? Voelen wij ons met Hem verbonden? Al onze ervaringen met mensen, wat we doen en meemaken elke dag opnieuw, maar ook al ons luisteren naar het Woord, de Bijbel, al ons contact met God, ons gebed, op welke manier dan ook, ze staan niet los van elkaar. Ze beïnvloeden elkaar. Wie is God - voor ons? Zal God alles ten goede keren, vertrouwen wij erop dat Hij altijd in alles voor ons zal zorgen? Is dat wat wij geloven? Of is ‘God’ eerder een woord voor - zoals ik ergens las - een alles omvattende en alles doordringende, alles veroorzakende, alles dragende en alles voltooiende kracht van liefde en betrokkenheid. Een kracht die ons onrustig maakt en goed en kwaad doet voelen, ja alles wat met onszelf en anderen gebeurt. Een kracht die ons oproept tot het nastreven van gerechtigheid. Een kracht die ons van binnenuit kan veranderen… En hebben we daar ruimte voor in ons leven?

In het evangelie wordt Jezus beproefd door de duivel. Als je de Zoon van God bent, dan… Zijn relatie met God staat op het spel. Die is echter heel krachtig, de duivel komt er niet tussen. Worden wij beproefd, verleid waar het gaat om onze idealen van naastenliefde, eigenlijk onze relatie met God? Of is de toestand in de wereld, in ons land of onze omgeving onze beproeving? Op weg naar Pasen hebben we veertig dagen de tijd om ons daarop te bezinnen.

Ruimte voor God. Wat betekent dat? Wat kunnen we doen? Soms kunnen we iets doen. Denk aan de actie voor de Voedselbank, vandaag en volgende week. Soms zijn we eerder machteloos. Wat regeringsleiders, presidenten of ministers doen kunnen we niet zomaar veranderen.

Wat als we niets kunnen doen? Stil staan... Uithouden wat is. In verbondenheid met wie te lijden heeft. In liefde leven - in de liefde die God is en schenkt.

Elly Bus-Linssen

Getuigenis 23 maart 2025

Die Mozes, hij maakt wat mee zeg: Een brandende braamstruik, zonder dat het vuur de struik verteert! Maar hij is een onderzoeker, eigenlijk wil hij graag zien hoe dat kan, dat die struik verbrandt, En hij vraagt ook aan God: hoe heet u, ik kan toch niet gewoon ‘God’ zeggen, als mensen vragen wie ik hier gesproken heb? Hij die is, zegt God dan.. Lastig wellicht, daar schieten we nog niet zoveel mee op! Of toch? God geeft misschien toch wel antwoord op deze waag. Ten eerste geeft Hij een direct antwoord: Ik ben díe is. Dat is een mysterieuze naam, die aangeeft dat God voor ons altijd een mysterie zal blijven. Maar er wordt ook een ongezegd antwoord gegeven, de braamstruik zelf. Die stond in lichterlaaie, maar verbrandde niet. Volgens de wetten van de natuur, die de oude volken echt wel kenden, is dat niet mogelijk. God toont hier, dat hij dingen kan doen, die wij niet voor mogelijk houden. Hij gaat buiten menselijke kennis. Hij geeft nóch een antwoord dat veel zegt over hem: hij zegt Hij ook nog dat Hij de God van Abraham is, de vader van alle gelovigen. Daarmee omvat hij eigenlijk de hele wereld der gelovigen, niet voor niets dat zowel Joden, Christenen als Islamieten hem als aartsvader zien… Zagen we elkaar ook maar als achterneven en -nichten denk ik dan…

Verder zegt God nog iets concreets: hij heeft de ellende van zijn volk gezien en zal afdalen om hen te bevríjden. Hiermee toont God zijn barmhartigheid, zoals de mensen van Sodom en Gomorra, of Niniveh bemerkten. Zoals ook wij soms kunnen bemerken, dank zij de zoon van God en zijn Geest…

Kijken we naar de evangelielezing. Uiteindelijk is het immers Jezus Christus die het definitieve antwoord is op de vraag wie God is. Mensen kwamen naar Hem toe met allerlei vragen. Juist naar Hém komen ze toe. Niet om zomaar een antwoord van zomaar iemand te horen, maar om een definitief antwoord te krijgen: hoe zit het nu echt? Wat is nu de waarheid? Jezus antwoordt dat het erom gaat dat God verlangt dat een mensenleven vrucht voortbrengt. Dat doet Hij door middel van een gelijkenis over een vijgenboom. De eigenaar heeft de bijl reeds in z'n hand en staat op het punt hem om te hakken, want de boom draagt geen vrucht. Dan komt de wijngaardenier die het opneemt voor de vijgenboom en die zegt 'Toe, laten we het nog een keertje proberen; als we ons best ervoor doen, dan lukt het wellicht toch nog'. Herkent u het verhaal van Sodom en Gomorra, waar Abraham God vermurwd? Jezus waarschuwt in het evangelie tot tweemaal toe: Als jullie je niet bekeren, dan zullen jullie omkomen.

Wat er precies gebeurde met de toren van Siloam of de Galileeërs waarover wordt gesproken is historisch niet bekend, maar volgens de heersende opvatting was het ‘eigen schuld, dikke bult’ voor de slachtoffers. Jezus reageert tegen de opvatting dat de slachtoffers schuldig zijn. Het is zeker niet zo dat zij gestraft werden om hun zonden, zegt Jezus. Maar Hij grijpt deze gelegenheid wel aan om zijn toehoorders, die blijkbaar sterk onder de indruk zijn van de gebeurtenissen, dringend op te roepen tot bekering. De parabel van de vijgenboom in de verzen 6-9 sluit daarbij aan, maar legt ook een nieuw accent. Het is enerzijds een 'crisisparabel': bekering is dringend nodig, nu de 'volheid der tijden' is aangebroken, anders wordt de vijgenboom omgehakt. Maar Lucas legt in de parabel van de onvruchtbare vijgenboom een nieuwe klemtoon. Ja, bekering is geboden, maar in zijn grote barmhartigheid biedt God een nieuwe kans. De vijgenboom mag nog een jaar blijven staan. Een beeld dat past bij het feit dat men destijds leefde in de veronderstelling dat de eindtijd nabij was.

Bekering, dat is kennelijk de vrucht die God van een mens verlangt. Een ouderwets woord, maar een woord dat letterlijk niets anders betekent dan jezelf opnieuw keren naar het goede, het juiste. Juist daartoe is een veertigdagentijd ontstaan, om zo nu en dan ons min of meer te ‘resetten’. En nee, voor straf hoeven we niet zo bang te zijn, de verloren zoon (of dochter) is altijd welkom!

En die eindtijd.. Tja, ook wij zitten er nu weer mee. Waar gaat de wereld naar toe? Over twee weken kunnen we het gratis bloemenzaad ophalen dat de gemeente ons schenkt, om onze eigen wereld wat mooier te maken. Met de Franciscaanse Beweging gaan we op Goede Vrijdag om 17 uur ‘vredesbommetjes’ er van maken bij pater Karel (Doet u mee??) . We verspreiden zo het mooie, vredige, boeiende en bloeiende in onze eigen omgeving, zodat we een klein beetje het voorbeeld van Jezus volgen, die op die dag zich als zaad gaf voor de toekomst van ons, mensen. Om vervolgens weer te ontkiemen, op te staan op Pasen en te bloeien in miljarden mensen die Hem als voorbeeld zagen en zien.

Beste mensen, bekering is mogelijk, voor ons en ook voor dictators en andere enge mensen. Zoals deze margriet die misschien niet helemaal dood is weer levend kan worden en duurzaam tot bloei kan komen, zoals de vijgenboom in het verhaal. Én zoals we weten dat wat nu mooi en bloeiend is en alle ogen op zich weet, als deze bloesem binnenkort verloren zal zijn en weer compost wordt….

Amen.

Peer Boselie

Getuigenis 23 febr 2023

Het woord Evangelie betekent zoiets als Goed Nieuws. En dan boffen we vandaag, ook met de eerste lezing. Soms heb je van die pareltjes. Prachtige lezingen waren het. Lezingen die ons in beweging kunnen zetten, omdat ze in ons een sterke emotie bewerkstelligen. Neem het verhaal uit de eerste lezing. David had tevoren, op verzoek van de wanhopige koning Saul, diens (letterlijk en figuurlijk) grote vijand Goliath gedood. De belofte aan David om vervolgens met de dochter van de koning te mogen trouwen, wordt gebroken. Jawel, het mag alsnog, maar dan moet David opnieuw ten strijde trekken en 100 vijanden doden. Saul hoopt dat David sneuvelt, maar dat gebeurt niet. Sterker nog: David wordt nog populairder... en Saul wordt jaloerser! Tot driemaal toe krijgt David een speer naar zich toegeworpen door Saul, maar telkens weet hij deze te ontwijken en hij vlucht. En dan doet zich een kans uit duizenden voor: koning Saul wordt als het ware aan Davids voeten neergelegd. Hij ligt te slapen en zijn manschappen liggen om hem heen en slapen ook. Wat een kans om voorgoed af te rekenen met deze hebzuchtige en jaloerse man die beloften breekt en een nogal gevaarlijk temperament heeft. Wat zou iemand doen die zo getreiterd en bedreigt wordt in zo’n situatie? Stelt u zich deze situatie nu eens voor, in onze huidige wereld, waar het adagium 'oog om oog, tand om tand' machthebbers en leiders van volken motiveert om keihard terug te slaan als de kans zich voordoet. David doorbreekt in dit evangelie deze spiraal van geweld. Hij laat niet over zich heenlopen, zeker niet, maar hij pint zijn vijand ook niet met diens eigen speer letterlijk en figuurlijk vast aan de grond! Nee, Hij confronteert Saul met zijn kwetsbaarheid. Ondanks alles wat David moest doorstaan vanwege Saul, verloor hij op dat moment niet zijn menselijkheid door emoties van boosheid en haat.

Die houding wordt ons vandaag voorgehouden. Wij, christenen, zitten niet hier in de kerk bij elkaar, omdat we uitblinken in goedheid, heiligheid en perfectie. Nee, we komen samen omdat we heel goed weten dat we ons soms laten meeslepen door gevoelens van boosheid, haat misschien. Maar ook frustratie, de neiging om koste wat kost ons gelijk te halen of onszelf meer te achten dan een ander kan ons de verkeerde kant op sleuren. Laten we ons gaan door de oerdrift van geldingsdrang en superioriteitsgevoel en dragen we bij aan het in stand houden van de spiraal van geweld en onverdraagzaamheid, of zijn we bij machte andere wegen te gaan en deze spiraal te doorbreken? Het is misschien niet onze eerste reflex maar we komen hier bij elkaar omdat Jezus het ons vraagt. Hij vraagt ons niet terug te slaan als iemand ons slaat. Hij vraagt ons woorden van liefde te spreken, wanneer iemand ons vervloekt. Jezus zelf, die aan het kruis nog wist te bidden voor hen die Hem aan het kruis nagelden, smeekt ons niet te oordelen, niet te veroordelen en niet kwaad met kwaad te vergelden. Zijn boodschap is helder, maar lijkt ook onmenselijk. Onze vijanden liefhebben? Barmhartig zijn ook voor hen die ons naar het leven staan? Het lijkt een onmogelijke opgave. Een mooi sprookje dat niet werkelijkheid kan worden

En we hoeven niet te zijn als broeder Juniperus, een van Franciscus’ eerste leerlingen in de legende van de mantel. Juniperus was bekend om zijn naastenliefde en verregaande medelijden met de arme medemens. Regelmatig gaf hij zo iemand zij kap of kleed en kwam dan naakt weer in het klooster aan. Toen hem dat verboden werd ‘op gehoorzaamheid’ en weer een arme tegenkwam, zei hij tegen die man. Ik mag je helaas mij kleren niet geven… maar als je mij m’n pij afneemt, zal ik je niet tegenhouden. Dat liet de man zich geen twee keer zeggen! In het klooster zei Juniperus, toen hem werd gevraagd waar zijn kleed was: ‘Een goede man heeft het me afgenomen en is ermee vandoor gegaan’. Hoort u het? Een goede man, niet een arme, een vluchteling of melaatse. Een goede man, want hij zag Christus in de ogen van ieder mens.

Of we zo ver kunnen en moeten gaan als broeder Juniperus is de vraag, maar eigenlijk is de kern heel simpel, want een betere wereld begint echt bij onszelf, ieder van ons kan de wereld een heel klein beetje ombuigen. En het mooie is, je hoeft er geen christen voor te zijn, noch islamiet, of boeddhist of atheïst, het mag allemaal. Het staat eigenlijk in één zinnetje samengevat in het evangelie: Zoals gij wilt dat de mensen u behandelen, moet gij ook hen behandelen! Of iets anders gezegd, zoals we vroeger al leerden: ‘Wat gij niet wilt dat U geschiedt, doet dat ook een ander niet.. Amen

Peer Boselie

9-2-2025 Jes. 6, 1-2a.3-8 1Kor. 15, 3-8.11 Lc. 5, 1-11

5^e d h j C Thema: Hier ben ik, zend mij

Net als Jesaja en net als Simon worden wij ook steeds opnieuw geroepen om op het Woord van de Eeuwige of het woord van Jezus het diepe in te gaan, de sprong van geloof te wagen en onze weg te gaan. Kunnen we dat? Onze unieke weg gaan met God... Jezus zelf is - op zijn manier - ons voorgegaan.

We hoorden (van gelegenheidskoor Alegria+) en zongen sfeervolle liederen in de dienst deze ochtend. Over het mooie dat ons door God geschonken is, over zachtheid, liefde en vrede. Liederen die blij maken, een fijn gevoel geven. Maar, is dat genoeg, of gaat het in deze en andere vieringen om meer? Zonder het belang van sfeer voor onze geloofsbeleving te niet te doen, zou ik met u graag wat concreter naar liefde en vrede in het leven van alle dag willen gaan. Naar het leven zoals dat er buiten deze kerkruimte uitziet, gezien in het kader van het thema van deze dienst. Liefde en vrede als roeping. Als opdracht om te doen. En als iets om van te getuigen, om over te vertellen aan andere mensen. Aan onze kinderen, kleinkinderen, buren, vrienden. Ons eigen antwoord op de vraag van God: ‘Wie moet ik zenden? Wie zal voor ons gaan?’ ‘Hier ben ik, zend mij…’.

Simon moet daarvoor naar het diepe varen. Hij moet als het ware de diepte ingaan van zijn leven. Hij zal de rest van zijn leven op een andere manier visser zijn. Jezus achterna.

De diepte van het geloof zoeken en uitdragen zoals Jezus, zoals Simon – wat betekent dat? Kunnen we concreet maken hoe wij de weg gaan waartoe we geroepen zijn? Wat is ten diepste de ‘roeping’ van mij, van u, van jou, van jullie? Willen wij door God, door Jezus Christus, gezonden worden? Worden we ergens naartoe gestuurd? Ervaren we een specifieke opdracht? Of zijn er in dat kader vragen van bepaalde mensen, om ons heen of verder weg, die de richting bepalen? Wanneer, waarbij, wordt specifiek gelóóf van ons gevraagd? Kunnen we Jesaja nazeggen ‘Zend mij’…?

Aan het eind van de week, komende zaterdag, ga ik - met een aantal anderen - op de dag van de zogenaamde ‘eigen viering’ met vormelingen aan de slag met hetzelfde evangelie als vandaag, in een aan jongeren aangepaste versie. Het verhaal van de vissers, van Simon en zijn vrienden. En nu heb ik een vraag aan u…

Wat zouden we de vormelingen, overwegend kinderen van 11, 12 jaar, maar ook een paar die wat ouder zijn, en hun ouders, kunnen vertellen over de roeping van christenen in onze dagen? Over Gods weg met ieder van ons? Hoe en wat zouden wij hen, u en ik, over onze persoonlijke roeping kunnen vertellen? Het zou mooi zijn om hen, naast het verhaal van de roeping van de vissers Simon, Jakobus en Johannes ook hedendaagse voorbeelden te kunnen laten horen. Als boodschap van ons aan de jongere generaties: de vormelingen en hun ouders. In de kerk lagen blaadjes en potloden en pennen. In de dienst heb ik de mensen gevraagd: Wilt u er nu of straks iets opschrijven over uw eigen roeping? Over hoe het geloof een rol speelt in uw leven. Over hoe dat uw manier van leven en uw houding tegenover anderen bepaalt, liefst met een concreet voorbeeld erbij… Wie niet in de viering was maar dit leest mag ook reageren. Stuur dan uiterlijk vrijdagochtend 14 februari een mail aan het parochiecentrum of aan mij persoonlijk. Ik neem alles mee in de organisatie en bij de overweging in de viering met de vormelingen…

Elly Bus-Linssen

OVERWEGING 26-01-2025 1 Kor. 12, 12-30 Luc. 4, 14-21

3^e d h j C Thema: Samen één

Samen één. Ieders gaven en kwaliteiten waarderen en dan samenwerken. In een viering als die op deze zondag wordt het duidelijk: er zijn diverse taken en de mensen die deze taken op zich nemen zijn niet zomaar uitwisselbaar. Ik kan bijvoorbeeld echt niet aan de piano of het orgel gaan zitten en de zang begeleiden. Maar met velen samen komen we er: de kerk is geopend, netjes schoon en verwarmd, de kaarsen branden, de bloemstukken hangen of staan op hun plek, het koor komt zingen, er is een dirigent tevens pianist, een lector, er zijn liturgieblaadjes met de teksten erop, er zijn collectanten en we kunnen straks samen zijn in het kerkzaaltje waar dan gezorgd zal zijn voor koffie en thee. Samenwerkend komen we tot een mooi geheel.

In de maatschappij is het minder eenvoudig. Christenen, ook wij zoals we hier zitten, zijn niet persé één als het gaat om politieke voorkeur, klimaatbewustzijn, en ideeën over migratie en asielproblematiek. Hoort dat er niet ook bij? We mogen verschillen, zegt Paulus, en het is goed als we elkaar zo aanvullen. Maar, de gedeelde basis moet wel te vinden zijn bij Christus. In Hem zijn wij één. Het is de basis van waaruit mensen aan armen de Blijde Boodschap gaan brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekendmaken, aan blinden dat zij zullen zien, en van waaruit verdrukten bevrijd worden en kunnen gaan in vrijheid. Wat betekent dat voor ons leven? Hoe kunnen we gerechtigheid handen en voeten geven?

Vorige week hebben we onze oecumenische viering gehouden in de Johanneskerk, in een setting van protestanten en katholieken, en daarmee de ‘Week van gebed voor eenheid’ geopend. Vandaag is het de slotdag van deze week… We zoeken binnen de oecumene naar een groeiende eenheid onder christenen, maar toch zou ik het zoeken naar eenheid breder willen verstaan, omdat ik dat misschien wel veel wezenlijker vind. Niet slechts onder christenen, maar vooral in de hele samenleving. Ik zou met gelovigen en ongelovigen, christenen, moslims, joden, humanisten, boeddhisten, ja, allen die op ons pad komen, willen nagaan hoe we met elkaar de wereld leefbaarder kunnen maken. Samen één is misschien teveel gevraagd, maar door elkaar te blijven zoeken, elkaar te ontmoeten, door vanuit ons gezamenlijke verlangen naar een vredige wereld te blijven luisteren naar elkaar komen we verder.

Wat we zoeken als we zeggen ‘Samen één’ te willen zijn is overigens niet een soort eenheidsworst, en is ook niet saai. Samenwerken als je verschillend bent kent beslist spanningsvelden, maar kan bouwen aan een goede toekomst. We kunnen elkaar aanvullen, het goede met anderen delen, we hoeven niet helemaal hetzelfde te worden als de ander, juist niet. We kunnen in alle openheid met elkaar spreken en elkaar laten voelen, laten proeven, wat we vinden, wat we kunnen, wat ons heilig is. En dat alles dus wel met respect voor elkaar, zonder elkaar te verketteren. Als dat zou kunnen, ook buiten de kerk, overal waar we met mensen samen zijn, dan zou er meer bereikt worden…

De korte omschrijving van het levensprogramma van Jezus hebben we gehoord. We hebben daarna gezongen ‘Het woord dat ik jou geef is niet te zwaar, is niet te hoog, - jij kunt het volbrengen’. Laten we het proberen…

Elly Bus-Linssen

Getuigenis 29 december 2024

Beste mensen, we vieren vandaag het feest van de Heilige Familie. We doen dat in de naam van de vader, de Zoon en de Heilige geest, amen..

Ecce Homo. Zie de mens….Een beeld dat eigenlijk het beste past bij een mens die kort voor de dood staat, zoals Jezus destijds, zoals onze goede vriend Meindert Muller, die momenteel zeer ernstig ziek is. Of de rand van het leven is overschreden, zoals Eduard Duynstee, gisteren overleden. We denken aan hen en bidden voor hen! Dat beeld van Ecce Homo lijkt dus raar, want is toch met name verbonden aan het beeld van de volwassen Jezus en niet dat van dat kleine pasgeboren kind!?

Dat klopt.. Maar zei men vroeger niet: het hout van de kribbe is het hout van het Kruis? Zo past dit beeld dus toch ook naadloos bij dit jonge kind, maar ook bij de vele kinderen in Gaza, van wie we weten dat hun laatste dagen, uren soms, zijn aangebroken, zoals bij Sila Mahmoud al-Faseeh, die eergisteren, drie weken oud, aan onderkoeling stierf in een tent in Gaza. Ook aan haar en al die andere kinderen denken we, ook voor hen bidden we, zoals we ook voor de al meer dan een jaar geleden ontvoerde Joodse gijzelaars bidden! Om mensen gaat het immers in ónze kerk, in ónze wereld, mensen van alle rassen, rangen, standen en voorkeuren! Aan Sila’s familie én al die anderen denken we, maar we denken natuurlijk zeker ook aan dat kleine kind, onschuldig kind in zijn kribbe, 2000 jaar geleden. Hoop van de wereld, ieder jaar opnieuw….

Dit is ook de reden dat we het Vredeslicht 2024, tóch weer aangekomen uit de geboortegrot in Bethlehem, hier bij ons hebben en op het altaar hebben geplaatst. Hoe hard is dit licht ieder jaar nodig, hoe sterk het symbool, juist uit deze plek op de westelijke Jordaanoever in Palestijns gebied. Want hoe dicht Bethlehem ook bij Jeruzalem ligt (twee uurtjes wandelen), hoge muren sluiten de twee steden van elkaar af, hoge muren zoals mensen die elkaar haten kunnen bouwen…Moge dit vredeslicht helpen het jaar 2024 vredevol af te sluiten en het jaar 2025 minstens zo vredevol te laten beginnen…

In de eerste lezing schrik je een beetje, want nadat Hanna de heer heeft gesmeekt om toch zwanger te worden, wérd ze zwanger. Dat is mooi, wat zal ze gelukkig zijn geweest! Maar in plaats van het kind zo lang mogelijk bij zich te houden, staat ze het vervolgens af aan Eli. Lastig te begrijpen voor ons. Bij nader inzien, wat is dit anders dan de eer die meerdere generaties katholieke vrouwen (en mannen) hebben gevoeld als ze hun oudste zoon priester zagen worden? Moeilijk ja, zeker als ze het klooster ingingen en men ze mogelijk nooit meer zag! Maar wellicht daardoor is de stap van Hanna iets beter te begrijpen voor ons, met onze 21^e eeuwse ogen…En dan Jezus, die verdorie zonder iets te zeggen achter blijft in de tempel, wat zullen zijn ouders angst gehad hebben… En dan nog zo quasi verbaasd reageren: hallo, jullie hadden toch kunnen weten dat ik in de tempel zou zijn. Een echte puber!

Als ouders schrokken ze natuurlijk echt, want ‘God weet’ wat er had kunnen gebeuren. En dat met dit kind, dat ze al enkele dagen na zijn geboorte hadden moeten meeslepen naar Egypte, omdat Herodes de jongste kinderen van het Joodse volk wilde uitroeien. De vlucht naar Egypte gebeurt in ons kerkelijk jaar natuurlijk eigenlijk pas binnenkort, ná Driekoningen, maar het wordt al voorafgebeeld in deze poster, die we hiervoor zien hangen. Rejoice in the birth of a brown skinned middele eastern undocumented immigrant. Verheug u om de geboorte van een bruin getinte ongedocumenteerde vlucheling. Een grapje, maar een wrang grapje, met een aantal lagen. Want Jezus was ongetwijfeld getint en in het Egypte van zijn tijd had hij als vluchteling ongetwijfeld geen goede papieren. Een dubbele laag ook natuurlijk naar de mensen die hier in Nederland afgeven op vluchtelingen, terwijl sommigen van hen zelfs (mogelijk) wel vroom naar de kerk komen… Ook nu weer denk ik aan die kleine Sila, die drie weken oud, uit huis en haard verdreven, onderkoelt stierf in een tent in Gaza..

Wat doet dit vredeslicht toch hier, notabene uit Israël en zo vlak bij Jeruzalem? Nee, herstel, het komt niet uit Israël, maar uit het Palestijnse Bethlehem, dat is één. Een stad die kort na de Tweede Wereldoorlog overigens nog voor 85 procent Christelijk was. Momenteel is dit nog slechts ongeveer 10%. Maar twee: inderdaad wordt Jeruzalem nog altijd ‘stad van Vrede’ genoemd, en ’stad van God’. Hoe kan dit Jeruzalem in deze regio vol geweld e, dood en verderf nu ‘licht van de wereld’ genoemd worden? Met al die kinderen die uit Gaza willen vluchten naar Egypte, maar daar niet binnen mogen?? Moeilijk, heel moeilijk..

Ooit was ik in Yad Vashem, het herinneringsmuseum van de Holocaust net buiten Jeruzalem. Meerdere medeparochianen waren erbij, een indrukwekkende reis langs hoogte- en dieptepunten van het Heilig Land. Voor mij was een van de meest indrukwekkende momenten de tocht door het kindermonument in Yad Vashem. Een donkere tunnel waar je stapvoets doorheen ging, je vasthoudend aan de wand terwijl namen voorgelezen werden. Duizenden lichtjes, die, gereflecteerd in spiegels, er tienduizenden, honderdduizenden werden. Hierdoor werd een beeld gegeven van de 1,5 miljoen jonge joodse kinderen die vermoord, vergast, verbrand zijn. Al deze namen voorlezen kost alleen al ongeveer een half jaar… We kwamen bijna allen huilend weer naar buiten. Nooit was ik me meer bewust van de kwetsbaarheid van jong leven als toen.

Beste medeparochianen, uit mijn jeugd (en zeker uit de jeugd van vele onder ons die ouder zijn dan ik) kennen we de zoetsappige plaatjes van de Heilige Familie.

Jezus centraal, Maria aanbiddend ernaast en Jozef als voedstervader, sterk en toch ook iets afstandelijk met zijn witte lelie in zijn handen, als teken van zijn zuiverheid. Hij was immers niet de vader! Waarom het dan toch nodig is om de hele stamboom van Jezus in zowel Mattheus als Lucas te vermelden is een beetje een raadsel. Ofwel Jozef was de vader (en dan is dat relevant, want is het voor de evangelist belangrijk dat Jezus afstamt van koning David) of hij was uit de maagd Maria geboren en dan is het eigenlijk niet relevant natuurlijk. Want natuurlijk was Jezus koning, maar niet van of in deze wereld. Ik ga er natuurlijk vanuit, als goede katholiek,😉 dat Jezus uit de maagd Maria is geboren. Maar of het ‘t een is of het ander: ouders zorgen voor hun kinderen, of het nu eigen kinderen zijn, zoals bij Maria, of pleegkinderen, zoals bij Jozef. Want in feite is Jozef natuurlijk een adoptief-ouder. En hoe mooi dat hij Maria toch huwt, mede om haar de schande van het ongehuwd moeder zijn te besparen.

En hoe mooi ook, dat juist zo’n (wat we tegenwoordig) ‘samengesteld’ gezin noemen, als hét voorbeeld voor ons mag gelden. Kerkelijk goedgekeurd notabene! Niet een keurig gezin van netjes getrouwde man en vrouw, met hun kindje, (huisje, boompje, beestje), niet het ‘gefotoshopte’ zoetsappige plaatje van Jezus, Maria en Jozef als voorbeeldgezin naar ouderwetse RK-snit, maar een gezin zoals er in de hele mensengeschiedenis zovelen zijn geweest, zoveel nu zijn en nog zovelen zullen komen, met een alleenstaande moeder, die blij is dat er een beschermer voor haar klaar staat, die van haar en haar kroost zorgt, van hen houdt als eigen vlees en bloed. Ongedocumenteerd of niet, ik denk dat zó de vrede een stukje naderbij komt!

Amen…

Peer Boselie

Getuigenis 15 december 2024 , Solidaridad Peer Boselie

Korte lezingen vandaag, maar niet zonder vuurwerk…

Beetje jammer dat Johannes in het evangelie op het laatst toch met dood en verderf dreigt, want de man die na hem zou komen zou korte metten maken met onrechtvaardigen. De dorsvloer zal grondig gereinigd worden, het kaf verbrand in onblusbaar vuur.

2000 jaar verder zijn we nu en in Israël, dat land dat bij Sefanja mocht juichen omdat de vijand verjaagd werd, leidt een onrechtvaardige leider, vermoedelijk corrupt (het resultaat van dat proces moeten we nog even afwachten) en volgens Amnesty International zeker misdadig, die om met Sefanja te spreken: zijn hand niet laat verslappen. Zou Jahwe werkelijk jubelen van vreugde om wat deze leider doet? Ik waag het ernstig te betwijfelen…

Bij de oosterburen van Israël lijkt het wel feest, maar dat is het natuurlijk niet echt. Daar is een misdadige machthebber juist gevlucht en leeft nu in weelde bij een andere misdadige leider in Rusland. Het volk is blij, maar of dat (zeker voor niet-islamieten) over enige tijd nog zo is? Onder dictator Assad, hoe erg ook, hadden christenen bijvoorbeeld nog enige vrijheid. Hoe gaat dit straks? En intussen lijdt het volk in Gaza onder hen die leden als geen volk ooit tevoren heeft geleden. Niet echt een leuke parallel tussen die eerste lezing en het heden…

We weten natuurlijk nu dat de man die bij Johannes de dorsvloer zou gaan reinigen Jezus zou zijn. Hij bleek eerder een zachte heelmeester dan een strenge te zijn, gelukkig maar. Hij paste meer bij Johannes zelf, die ook over het algemeen toch vooral blijk gaf van zachtaardige vermaningen, eerder dan met dood en verderf te dreigen.

We zien allen denk ik bijvoorbeeld de impliciete relatie met het feest van St Martinus, een maand geleden, Martinus die als Romeins Centurion zijn kleding doormidden sneed om er een bedelaar mee te helpen. Johannes vraagt hier niet het onmogelijke: eerlijk delen, niet plunderen, rechtvaardige belastingen, tevreden zijn met je inkomen. Dat is redelijk haalbaar voor de meesten onder ons. We weten dat het ook anders kan en dat zien we helaas op vele plekken in de wereld, ver weg én dichtbij. De parallel met Sint Martinus is ook een mooi bruggetje naar het delen op wereldniveau, want daar kan nog heel veel beter. Neem Fairtrade bijvoorbeeld. Het is deels nu geïnstitutionaliseerd in de reguliere winkel, dat is mooi. Maar de Fairtrade-winkels zijn intussen bijna overal verdwenen, die hebben het niet meer kunnen bolwerken in een steeds digitalere, snellere en op geld beluste wereld. Gelukkig zijn er altijd en overal ook lichtpuntjes. En ja, ook dit zijn bijna altijd initiatieven van vrouwen, of het nu eetplaatsen en kleine gezondheidscentra in de sloppenwijken van Lima zijn, waar uit ons eigen midden stichting Sittard-Rosa-Lima zo voor streed, scholen en onderwijs, (denk aan het project van Wim en Gertie Dohmen) of op dit moment de theeboeren (boerinnen dus eigenlijk!) in Indonesië) die dankzij hun doorzettingsvermogen en eerlijke handel een eerlijk inkomen kunnen verdienen. Zo’n 900 vrouwen die inmiddels door verkoop in Bandung, Solo, Yogyakarta en elders hun boterham verdienen. Mooi én hoopgevend. Mogen zij, als ooit Sint Martinus, een voorbeeld zijn voor velen om het goede te doen. (en ja, na de viering kunt u eventueel via een QR-code ook nog doneren!) Maar u mag ook zelf ándere goede dingen doen, er is immers genoeg mogelijk én nodig in onze onvolmaakte wereld.

Amen..

Peer Boselie

Getuigenis 1^e Zondag van de Advent 1-12-2024. Vrangendael

Een paar weken geleden, op 14 november, heb ik deelgenomen aan een excursie op het terrein van Chemelot, hier vlakbij. I Ik moet zeggen, ik verheugde me er niet echt op, maar ik wilde het toch graag eens zien. Wij zaten in een bus die ons rondreed over de ‘site’. Voor in de bus, naast de chauffeur, zat Loek Radix, de voormalige directeur van Chemelot.

Hij vertelde over de ontwikkeling van ammoniak, als grondstof voor kunstmest. Ammoniak, volgens hem de grootste uitvinding aller tijden, goed voor een enorme voedselproduktie.

De wereldbevolking kon daardoor binnen een eeuw groeien van 1,8 mia naar 8,5 mia.

Geweldig, zo jubelde hij.

Zelf heb ik wel wat vragen bij ‘ammoniak’ als grootste uitvinding aller tijden en ook bij die enorme groei van de bevolking.

Het beeld dat ik kreeg van de Chemelot-site was toch dat van een troosteloos landschap met buizen, fabrieken, opslagplaatsen voor plastic, enz. Oke, ik snap natuurlijk best: de werkgelegenheid die het terrein biedt is geweldig voor heel veel mensen in de westelijke mijnstreek. En ze maken er halfprodukten, waarvan ik de naam niet kan uitspreken en die vast heel nuttig en belangrijk zijn. Maar toch, neemt u mij dat niet kwalijk, associeer ik chemische fabrieken ook met milieu-vervuiling, de uitputting van de aarde, de klimaat-ellende door de opwarming en de CO2 uitstoot, en noem alle ellende maar op.

En op de ochtend na de excursie bij Chemelot stond er in de krant van 15 november een ‘opwekkend’ bericht. Kankerverwekkend gas lekte weg bij Sabic. ‘Door lekverliezen, ik citeer uit de Limburger van Vrijdag 15 november, bij twee pompen en door vervuiling in een oude naftakraker is bij de chemiefabrikant Sabic vorig jaar 14,4 ton van het gevaarlijke butadieen weggelekt’. In de grond, daarna in de Maas en in ons drinkwater. Dat blijkt uit het milieujaarverslag van Chemelot.

Misschien denkt u nu wel, wat heeft dat nou met de ‘blijde boodschap’ te maken?

Nu is de evangelielezing van vandaag ook zwartgalliger en ook aktueler dan ooit. Zojuist heb ik voorgelezen:

‘en op de aarde zullen volkeren in angst verkeren,

radeloos door het gebulder van de onstuimige zee.

De mensen zullen het besterven van schrik

in spanning om wat de wereld gaat overkomen’.

Ja, beste mensen, wij hebben wel wat te doen als het gaat om een veilige toekomst voor onze kinderen.

Is er nog licht dat verwijst naar een veilige toekomst voor onze kinderen?

Is het zoeken met een vergrootglas? Of is dat licht toch dichterbij dan wij denken?

Het evangelie zegt toch ook:

‘Zij zullen de mensenzoon zien komen, op een wolk met grote macht en majesteit’’?

De diaconiegroep van onze parochie formuleert het als volgt:

Wij geloven toch in kansen, in toekomst?

In een wereld waarin het leven de moeite waard is.

In een wereld waarin goedheid en goede bedoelingen vanzelfsprekend zijn.

Een wereld waarin het licht sterker is dan de duisternis.

Ja beste mensen, het licht is fragiel en kwetsbaar, maar het is er wel.

In de Volkskrant van 15 november las ik een mooie ingezonden brief van Marjo Heijs uit Nijmegen. Zij was op bezoek bij haar kleinkinderen in Amsterdam. Ik lees de brief voor:

Maandagavond 7 november was ik in Amsterdam. Terwijl de ongeregeldheden in West op 7 november alle politieke aandacht trokken, was ik in Oost bij de super Sint Maartensoptocht. Ik liep een stukje mee met een lange sliert van kinderen en ouders, met hun lantarens, lichtgevende grote figuren, fanfares en een brass-band. Twee buurtbasisscholen, de vrije school Thula en de Islamitische school Al Jahwara, die vlak bij elkaar liggen, vormden het vertrekpunt. En de opkomst was groot en vooral zo divers. Een mix van alle bewoners, een rondje door de buurt. Een lichtpuntje. Het ontroerde me.

Ja beste mensen, dat licht, het is toch om ons heen.

Misschien moeten we goed kijken. Weest dus altijd waakzaam.

Er is ons ook een belofte gedaan:

Zoals bij Jeremia:

Er komt een tijd dat Ik de belofte vervul

die Ik aan Israël en Juda gedaan heb.

Dan schenk Ik David een wettige afstammeling,

die het land rechtvaardig en eerlijk bestuurt.

n die dagen wordt Juda gered en is Jeruzalem veilig.

En de stad zal heten: Heer, onze gerechtigheid.

En de Apostel Paulus wenst ons liefde toe:

moge de Heer u overvloedig doen toenemen in liefde voor elkaar en voor alle mensen

zoals ook mijn liefde uitgaat naar u.

Vandaag, de eerste Zondag van de Advent, op weg naar het licht.

De geboorte van Jezus in een stal. God, die het beste met ons voor heeft.

Ik wens u een heel mooie Adventsperiode toe, misschien heeft u thuis ook wel een Adventskrans in. Steekt u vanmiddag dan maar dat eerste kaarsje.

Maar wel voorzichtig met vuur, Weest altijd waakzaam.

Amen.

Hans van Druten

Getuigenis 10 november 2024
Sittard/Vrangendael

Het is niet de meest rustige week geweest. Ernstige anti-semitsche rellen in Amsterdam, waar sport centraal had moeten staan enerzijds. En anderzijds het bericht dat niet minder dan 70% (70%!!!) van de slachtoffers in Gaza vrouw of kind is. Wat een onoplosbare kluwen van leed…

En dan hebben we het nog niet over die verschrikkelijke uitslag van de presidentsverkiezingen in de VS. De wereld wordt er niet mooier door…
We zien het nu al, Trumps maatjes als Musk en andere miljardairs zullen er nog schandaliger rijk van worden. Vrouwen, gekleurde mensen, vluchtelingen, armen, allen zullen ze (weer) ernstig lijden onder deze megalomane macho..
En het trieste is: het is om het toch even keihard te zeggen: hun eigen schuld! Het wás een democratisch proces, die verkiezingen, ook al werden ze een beetje gemanipuleerd door fake-news, verdachtmakingen en Russische trollen op internet.

U weet het denk ik, van mij mogen vrouwen in de wereld de macht overnemen. In ieder geval minimaal voor een jaar of tien en dan eens ijken en kijken hoe het dan gaat. Maar wat zien we nu: Vrouwen hadden Trump kunnen wegstemmen, kiezen voor een vrouw! Gekleurde mensen hadden Harris kunnen stemmen, maar kozen deels voor een ‘sterke witte man’!

Is het dan toch: Eigen schuld, dikke bult? Zoals wij in Nederland kozen voor intolerantie en angst ipv hoop voor een gezamenlijke toekomst met respect voor ieders eigenheid? Tja, een beetje wel natuurlijk, want zoals de Britse jongeren bij het referendum voor de Brexit het verschil hadden kunnen maken, áls ze niet waren weggebleven bij die verkiezingen, hadden nu de vergeten groepen in de VS hún teken van hoop kunnen kiezen, niet perfect wellicht, maar zeker beter dan deze macho…

Democratie is nog altijd het minst slechte systeem, maar met liegen en bedriegen, enorme onwaarheden zoals bij Trump, misschien iets kleinere maar o zo mensonterende zoals in Nederland met bijvoorbeeld leugens mbt immigratie redden we het er niet meer.

Moet dan tegenwoordig alles gepopulariseerd worden, platgeslagen tot kreten? Blijven de macho’s in de wereld het voor het zeggen hebben, ja, ook de kerkelijke wereld?
Of gaat op de wat langere duur de nuance het redden? Ja natuurlijk, zeg ik dan (al is het enigszins onzeker) we zijn immers mensen van de hoop??

Uiteindelijk moeten we natuurlijk naar onszelf kijken. De slogan ‘een betere wereld begint bij jezelf’ blijft haar waarde behouden, altijd! Met hoop en vertrouwen moeten we ons blijven bekleden, zoals de vrouw aan de put die vertrouwen had in Elia, zoals de arme weduwe uit het Evangelie die relatief méér gaf in de offerkist in de tempel uit het verhaal van Jezus dan Elon Musk onlangs gaf aan Trump. En er gebeurt gelukkig al heel veel goeds, ook vanuit onze parochie/parochianen: collecteren, Amnesty, Engele van Zitterd-Gelaen, bie Zefke , voedselbank, diaconie, MOV, antidiscriminatie, maatjeshulp, leesbevordering, re-integratie en zoveel meer…

En daar komt dat filmpje van ‘the other pair’ of shoes om de hoek kijken.
In het filmpje gaat de schoen van een arme jongen ergens in pakweg Afganistan kapot, voor hem een verschrikking natuurlijk, zijn énige paar schoenen! Terwijl hij zit te staren naar zijn schoen, rent een ander kind van zijn leeftijd langs met mooie blinkende schoenen, op weg naar zijn trein. Die haalt hij nog nét, maar verliest een schoen terwijl hij in de al rijdende trein stapt. De arme jongen zie je even aarzelen, maar uiteindelijk overwint zijn geweten het en hij rent naar de schoen en met de schoen achter de trein aan. Bíjna haalt hij het, maar nee, de trein rijdt al iets te snel en hij kan de jongen de schoen alsnog niet geven. Dán gooit de rijkere jongen met een zwaai zijn andere schoen naar hem toe. Een klein verhaal met een happy end, maar symbool voor het verhaal van de rechtvaardigheid in de wereld.

Vorige week was er een informatieavond in de Johanneskerk, bij ons bekend van de (jammer genoeg vaak tamelijk slecht bezochte 😏) oecumenische vieringen.
In die Johanneskerk was een indrukwekkend getuigenis van een jonge theologe, een dominee, actief oa in het gevangeniswezen, maar ook bij het Leger des Heils. Maar óók actief binnen ‘extinction rebellion’ vanuit Christenen voor het Klimaat. Slechts 32 jaar, zou oud als onze jongste dochter, maar in een rolstoel gezeten door een slepende ziekte, meestal geen kracht meer in de benen. Ze had ook één arm in een mittella. Pakweg 25 procent dus van haar loop- en grijpcapaciteiten. Maar wat we zagen was een vrouw met 101% inzet, óók tijdens klimaatacties en ook bij wegblokkades, meermaals werd ze al gearresteerd.

Het is niet mijn manier, wegblokkades. Maar het is wel de profetische kracht die we kei- en keihard nodig zullen hebben, zeker nu vanuit Amerika de komende jaren de klimaatverandering weer institutioneel ontkend zal worden. En je hóeft niet persé op de straat te gaan zitten overigens. We kunnen ze ook anders steunen. Met kleine demonstraties, posteracties, stiltekringen of anderszins. Wie is hier bijvoorbeeld opa of oma? Dat zijn er best wel een paar toch? Je kunt bijvoorbeeld ook lid worden van ‘grootouders voor het milieu’ en sámen teken van hoop worden. En dat is het minste wat ík kan doen, want ook ik had er nog nooit van gehoord. Of je wordt lid van de Franciscaanse Beweging, al 800 jaar een beweging vóór vrede, verdraagzaamheid en respect voor alles wat leeft. Lid van de Franciscaanse Beweging was ik al, grootouder ook al (het heilige getal van zeven maal zelfs), maar nu ben ik ook grootouder van het milieu. Doet u mee?

Peer Boselie

TER OVERWEGING 20-10-2024 Jes. 53, 10-11 Hebr. 4, 14-16 Mc. 10, 35-45

29^e d h j B Thema: Wil je dienen in het verborgene, zonder roem of faam?

Jakobus en Johannes zien een glorieuze toekomst voor Jezus als koning. Daar willen ze wel deel aan hebben. En ze denken het te verdienen, aangezien ze alles hebben achtergelaten om Jezus te volgen. Maar ze beseffen niet wat Jezus volgen werkelijk inhoudt. Niet iets verdienen, maar dienen… En links en rechts van Jezus krijgen alleen twee rovers een plaats, namelijk naast het kruis… Het koning zijn in het koninkrijk Gods is anders dan het koningschap op aarde. Koning zijn in dat rijk is dienaar zijn, slaaf zijn. Is knecht zijn, zoals beschreven in de ‘liederen van de knecht’ bij de profeet Jesaja. De twee verzen die we deze zondag lezen zijn een gedeelte van de eerste lezing van Goede vrijdag, het vierde ‘lied van de knecht’… Geen macht en invloed, geen beloning… Dienen en lijden – maar uiteindelijk is dit niet het eindpunt, ‘na zijn lijden zal hij het licht zien’… Het kruis wordt Jezus opgelegd. Gods rijk had Hij verkondigd: een ruimte van goed leven, een plaats van vol en waarachtig leven. Echter, uitsluiting en verwerping, pijn en dood vallen hem ten deel. Hij accepteert het, neemt het op zich: ‘hier ben Ik’. En later, inderdaad, zullen ook de leerlingen worden vervolgd. Jakobus is de eerste onder de apostelen die wordt omgebracht, hij wordt onthoofd door koning Herodes Agrippa (I), een kleinzoon van Herodes de Grote.

Uiteindelijk hebben de leerlingen van Jezus het ook begrepen, na diens dood en opstanding: als volgeling van Jezus kies je ruimte voor anderen, leef je niet voor jezelf alleen. Het gaat niet om roem of faam; niet om verdienen, maar dienen in het verborgene… Dat is ieders taak en opdracht, ook nu in onze tijd. Zo sprak Paus Franciscus eens tegen een groep nieuwe kardinalen: “Niemand onder ons moet zich superieur voelen ten overstaan van een ander. Niemand onder ons moet anderen uit de hoogte bekijken. Wij mogen iemand alleen zo bekijken wanneer we hem helpen opstaan.”

Wat dit alles betekent voor ons, in ons eigen leven, hangt af van wie wij zijn, wat we meemaken, wie we tegenkomen… Beseffen we het als we bevoorrecht zijn bijvoorbeeld omdat we wit, Europees, rijk zijn? Een woning hebben, werk of inkomen? Is dat niet ook een soort van macht? Voelen we ons meer dan anderen die minder bedeeld zijn in het leven? Of zetten we ons in om die anderen te steunen, vluchtelingen, dak- of thuislozen, mensen in nood? Geven we wat we in ons hebben, wat mogelijk is? Beseffen we wat zou kunnen? En kunnen we dat zonder dat het iets oplevert; gevoel van macht, beloning, roem, bekendheid?

Wij zullen zelf - in dienstbaarheid - iets moeten doen aan dat rijk van God, want ‘niet door engelenkracht komt een nieuwe wereld voort’… Dan zijn we als christen geloofwaardig. Maar hoe dan? Misschien is het toch niet zo moeilijk. Kijk maar wat over het thema dienstbaarheid staat in een boekje met teksten van Henri Nouwen, getiteld ‘Een spiritualiteit van het leven’.

Dienstbaarheid - Henri Nouwen

Al Jezus’ leerlingen zijn geroepen om dienstbaar te zijn. Dienstbaarheid betekent niet allereerst dat we iets doen (ook al vraagt het van ons dat we veel tot stand brengen). Dienstbaarheid is iets dat te maken heeft met vertrouwen. Als wij weten dat wij geliefd zijn en als wij de mensen met wie wij in gemeenschap leven blijven vergeven, in dankbaarheid voor hun bestaan, dan volgt de dienstbaarheid vanzelf.
Jezus genas mensen niet door allerlei ingewikkelde dingen te doen. Hij zei niet: ‘Ik wil eerst eens tien minuten met je praten en dan kan ik er misschien iets aan doen.’ Het was eerder zo dat zijn hart onverdeeld was en dat daarvan kracht uitging. Mensen waren meteen genezen. Hij wilde maar één ding — Gods wil doen. Hij was een en al oor naar God, een en al gehoorzaamheid. Zijn luisterhouding verenigde Hem zozeer met God dat dat van Hem uitstraalde naar iedereen die Hij zag en aanraakte.
Dienstbaarheid houdt in dat wij daarop vertrouwen. We moeten het vertrouwen hebben dat, als wij zoon en dochter van God zijn, er kracht van ons uitgaat die mensen geneest. ‘Ga en genees de zieken. Trap op de slang. Roep de doden tot leven.’ Dat is niet gering. Maar Jezus zei: Waarachtig, Ik verzeker jullie: wie in Mij gelooft, zal de daden die Ik verricht, ook zelf verrichten; ja nog grotere zal hij verrichten, want zelf ga Ik naar de Vader’ (Joh. 14,12). Jezus wilde zijn leerlingen duidelijk maken dat wij — zijn leerlingen toen en nu — in de wereld gezonden worden net als Hijzelf, om te helen, te genezen en het Goede Nieuws te brengen (zie Luc. 9,1-2).
Vertrouw op dat helend vermogen. Vertrouw erop dat wij, als wij leven als Gods geliefden, anderen zullen helen, ook als wij ons daar niet van bewust zijn. Het enige dat wij moeten doen, is die roeping trouw zijn. Wij zijn helend dienstbaar als wij twee dingen kunnen laten zien: dankbaarheid en medeleven.

Elly Bus-Linssen

Oec. Viering 22 september 2024

Preek

Geliefde mensen van onze Heer, Jezus Christus,

Vandaag hebben we iets ongelooflijks gehoord:

We lazen het in het verhaal over de verlamde man, de mensen toen en daar hebben iets ongelooflijks gezien…

En wij… hebben wij vandaag ook al iets ongelooflijks gezien?

Of was het allemaal heel gewoon?

Met auto, fiets of lopend kwam u hier op deze zondagochtend naar de kerk.

Hooguit voor de protestanten een beetje ongewoon vanwege de locatie, maar ja zo doen we dat al jaren.

In september één keer hier met z’n allen en in januari is er een oecumenische viering in de Johanneskerk.

Toch is dat in het verleden heel lang niet mogelijk geweest.

Protestant en Rooms-katholiek, dat ging toen helemaal niet samen.

Die konden niet samen door één deur.

Maar nu gelukkig wel en daarom zijn we hier, rond een geopende bijbel. En we lazen over Jezus.

Een verlamde wordt door zijn vrienden naar Jezus gebracht.

Samen door één deur, dat lukte niet. Veel te druk.

Dan maar door het dak.

In groot vertrouwen op Jezus en met grote liefde voor hun vriend, laten deze mensen hun verlamde vriend naar beneden zakken, en Jezus doorziet hen!

Die vrienden doen iets fantastisch. Zij brengen goede vruchten voort volgens de tekst die Jacobus opschreef in zijn brief.

De Schriftgeleerden en farizeeën hebben zo hun vragen bij wat hier gebeurt.

Maar Jezus heeft ook een vraag voor hen…

Wat is moeilijker, deze man zijn zonden vergeven of hem genezen?

Wat ons betreft lijkt het makkelijk om te zeggen dat iemands zonden vergeven zijn, dat is toch niet te controleren.

Maar een verlamde laten lopen? Dat lijkt ons onmogelijk.

Voor Jezus is het echter precies andersom…

Laten we er even bij stil staan dat dit ‘vergeven van zonden’ hem z’n leven heeft gekost!

Hij kwam om voor ons mensen de gerechtigheid te volbrengen, zodat er echte vrede en heelheid kan zijn.

De verlamde man mocht dit in zijn lijf meemaken.

Hij werd verlost van zijn zonde.

Bij het woord zonde denken wij meestal aan fouten of gebreken.

Maar zonde betekent eigenlijk ‘je doel missen’.

Deze man miste zijn doel in het leven doordat hij verlamd was.

Jezus geeft hem zijn leven en zijn toekomst terug, en de man looft God.

Ook wij kunnen ons doel (Gods bedoeling met ons) missen in ons leven.

Bijvoorbeeld wanneer we in onvrede leven met anderen of wanneer we onverdraagzaam zijn.

We zien dat ook in onze maatschappij waar zwakken, bijvoorbeeld vluchtelingen het moeten ontgelden.

Vaak kennen we hen niet, en onbekend maakt onbemind, zo zegt het spreekwoord.

Staat onze deur voor deze mensen letterlijk, en/of figuurlijk open?

Het kan helpen wanneer deze mensen een gezicht krijgen, wanneer wij hen persoonlijk leren kennen en hun verhaal horen, bijvoorbeeld over de reden van hun vlucht en hoe zij alles hebben moeten achterlaten. Hartverscheurende verhalen zijn het.

Laten wij ons afvragen welke deuren wij voor een ander openhouden, en welke deuren we dicht doen voor anderen.

Luisteren we naar elkaar? Ook wanneer we misschien verschillend denken over bepaalde zaken in ons persoonlijk leven, of met betrekking tot de politiek, of binnen de kerk?

Er zijn genoeg voorbeelden te bedenken.

Een jarenlange vriendschap die op de klippen loopt door een meningsverschil bijvoorbeeld.

Wil je er dan nog aan werken dat het goed komt?

Wil je nog naar elkaar luisteren?

De emoties kunnen hoog oplopen.

Ieder kent in z’n leven zo z’n eigen struggles… (worstelingen)

Die zou je je kunnen voorstellen als poorten of deuren, waar je doorheen moet, soms alleen, soms samen met anderen.

Dat brengt emoties met zich mee.

Probeer dan toch in wijsheid de vrede te zoeken, zo leert Jacobus ons.

En dan is er de politiek…

Neem bijvoorbeeld de verschillende standpunten waar het gaat over de oorlog tussen Israël en Hamas en Hezbollah, waar zoveel mensen slachtoffer van worden door het geweld, het voedseltekort in Gaza of door de ziektes die daar heersen.

Blijven we Israël kosten wat kost steunen omdat we ons als christenen onopgeefbaar verbonden voelen met het Joodse volk? Of is dat op politiek gebied anders?

Dit is een vraag waar we best over mogen nadenken en met elkaar over praten, en vooral ook luisteren, want ook hier kunnen de emoties hoog oplopen…

En dan de kerk…

Hoe staat het daar met de onderlinge vrede?

Hoe gaan we om met conflicten?

Hoe praten we over veranderingen?

We kennen waarschijnlijk allemaal de emotionele gevoelens rondom een kleiner wordende kerk, rondom de samenvoeging van gemeentes, rondom het verlies van kerkgebouwen.

Kun je dan alleen samen door één deur op jouw eigen voorwaarden?

Of wil je luisteren naar het verhaal van de ander?

Wil je de ander echt zien? Ook die emoties?

Ook dit vraagt om de wijsheid om vrede te zaaien.

Zaai dus geen roddel, geen nepnieuws, geen verdeeldheid, maar zaai vrede!

Dan zul je vrede oogsten.

Dan kun je blijven praten en elkaar echt verstaan.

Dan kun je samen door één deur.

Zoals die verlamde man met z’n opgerolde bed samen met de andere mensen door één deur naar buiten kon, terwijl hij God loofde.

Vrede zaaien en vrede oogsten, dat willen we ook graag in de kerk.

Onze oecumenische viering mag daar een voorbeeld van zijn.

We hoeven niet allemaal precies hetzelfde te zijn of te denken, juist niet.

Verschillen mogen er zijn.

Veelkleurigheid op allerlei manieren is een groot goed.

Als we elkaar maar wel blijven vasthouden en niet afwijzen.

Dat symboliseren deze poppetjes.

Een veel kleurige slinger. Iedereen hoort erbij en we zijn verbonden aan elkaar.

En als het nodig is dan kunnen we best met heel veel tegelijk door één deur.

In de naam van de Vader, en de Zoon, en de Heilige Geest.

Amen

Jolien Leeffers

TER OVERWEGING 8-9-2024 Jes. 35, 4-7a Jak. 2, 1-5 Mc. 7, 31-37

23^e d h j B Thema: Bevrijding

Bevrijding… Wanneer is een mens vrij? Wanneer ben ik vrij? Ben ik vrij? Of ben ik doof en blind? Doof en blind voor onrecht en misstanden. Moet het niet anders gaan in de wereld? Met meer oog voor de schepping? Met meer oog voor mensen in nood?

Uit de krant van vrijdag 6 september:

‘De financiering van de bed-bad-broodregeling stopt. In Utrecht maken ze zich grote zorgen. 'Dit leidt tot heel veel ellende bij echte mensen.' Met de woorden "Ik zet in op terugkeer in plaats van gesubsidieerde opvang" schrapt PVV-minister Marjolein Faber de landelijke LVV-regeling (Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen), beter bekend als bed-bad-brood. Het bezorgt gemeenten die deze opvang bieden aan ongedocumenteerden vanaf 1 januari een groot probleem. Terwijl die juist net een goede manier dachten te hebben gevonden om er op een menselijke manier mee om te gaan, zo blijkt in Utrecht.

Youssef Abi Elias, 64 jaar, vluchtte vijf jaar geleden uit zijn geboorteland Libanon. "Ik was mijn leven niet meer zeker." Van een wankele democratie gleed het land snel af naar chaos en onderdrukking. "Ik ben katholiek. Voor die tijd konden moslims en katholieken goed samen in Libanon leven. Maar toen nam Hezbollah het over en werd alles anders." De militante organisatie kreeg het voor het zeggen in delen van het land. Niet alleen zijn geloof werkte tegen hem, zegt hij: "Van 1976 tot 2000 heb ik Israël van informatie voorzien. Ik ben daarvoor in Syrië geweest, Egypte, Irak." Vanwege zijn achtergrond werd hij gevangen gezet en gemarteld, zegt hij. Tijdens de procedure in Nederland kon Youssef zijn verhaal niet bewijzen. Hij heeft geen papieren, geen geldig paspoort. Zijn asielaanvraag werd afgewezen, hij belandde uiteindelijk op straat. Na drie dagen kwam hij terecht in een LVV-huis van Stichting Noodopvang Dakloze Vreemdelingen in Utrecht. Sociaaljuridisch medewerker Jelle Goezinnen, die hem bijstaat, is niet te spreken over de procedure: "Hij is gemarteld in gevangenschap. Daar is niet eens op doorgevraagd," zegt de medewerker. Abi Elias trekt zijn broek omhoog en laat forse littekens zien.’

‘Om mensen gaat het, dat ze tot hun recht komen.’ Dan kan zo’n regeling die een mens als Youssef helpt door in ‘bed-bad-brood’ te voorzien toch niet zomaar worden afgeschaft? Wat is er aan de hand in ons land, dat dit het beleid is geworden? Is er sprake van vooroordelen, egoïsme, onbegrip? Of van onverschilligheid? Hebben mensen die dit beleid voorstaan oogkleppen op? Of komen ze zelf zoveel te kort dat ze geen aandacht meer kunnen hebben voor wie het nog minder goed getroffen heeft? Bezorgdheid, angst en onmacht met betrekking tot het huidige regeringsbeleid kunnen leiden tot pessimisme, tot doemdenken. Is bevrijding daarvan mogelijk? ‘Vat moed, en vrees niet’ zo zegt Jesaja, in de tijd van de ballingschap, tegen de mensen.

Kunnen we ons laten raken en veranderen? Het evangelie van Marcus beschrijft Jezus vandaag als een mens met een heel menselijke, praktische, lichamelijke benadering. Een mens met een hart voor deze dove medemens. Een medemens ook nog van een andere streek, een buitenlander, uit Dekápolis. Waar Jezus komt ontstaat hoop op een betere situatie. Toekomstperspectief voor mensen in de marge van de samenleving.

Bevrijd jezelf en de ander. Kijk naar Jezus... Volg hem... Heb oog voor een mens die hulp nodig heeft, hier of elders. Spreek je uit over die opvatting tegen mensen die zich onverschillig tonen. Ga handen en voeten geven aan Gods programma, Gods heilige Naam uitvoeren. Zo kunnen we samen gemeenschap vormen hier in deze parochie. Zo kunnen we bij elkaar horen, het isolement en de eenzaamheid voorbij... Zo kunnen we betrokken zijn op mensen elders in de wereld. In dat kader wil ik u óók nog wijzen op de nood van de Syrische Arwa, waar een parochiane aandacht voor vraagt; een flyer over Arwa’s leefsituatie in Saoedi Arabië ligt op de tafel achter in de kerk. Wij kunnen niet veel doen, maar iets is meer dan niets… Uw bijdrage kan naar de girorekening van de parochie met vermelding ‘diaconie’.

Ga op de een of andere manier handen en voeten geven aan Gods programma, Gods heilige Naam ‘Ik zal er zijn voor jou’ uitvoeren. Dan komen we weer tot leven... En de steppe zal bloeien...

Elly Bus-Linssen

Enkele alinea’s komen uit het artikel ‘Zonder bed-bad-brood had Youssef Abi Elias in een doos moeten slapen’, Trouw, ANP, vrijdag 6 sept. 2024

Als slotgedicht in de dienst:

EFFATA Friederike Nestler

Ik ben doof - de leegte in mijn oor

is zwart als een rottende vrucht.

Ik ben stom - een zware steen mijn tong in mijn mond.

Nooit kan ik je roepen.

Maar ik versta de taal van de huid.

Wanneer iemand mij aanraakt,

onderscheid ik:

warm en koud, teer en stevig, goed en slecht.

Degene, naar wie ze mij heenbrachten, was goed.

In mijn dode oren greep hij met handen van liefde.

Als een kus was zijn speeksel op mijn mond

en ik zag, hoe hij zuchtte.

Toen liet de band van mijn tong los

en de oren, de dove oren, hoorden.

Hij beval mij daarover te zwijgen.

Maar zeg nu zelf, Heer:

Hoe kan ik nu niet zingen over jou,

dat jij mijn lippen bevrijdt.

Ter overweging Sint Rosa 25 augustus 2024

Tjonge, waarom in ‘s hemelsnaam die tweede lezing erbij gedaan! Dat is toch echt niet meer van deze tijd! Maar waarom niet lezen, vraag ik u. Laten zien hoe het níet moet is soms ook goed. Want natuurlijk is die lezing werkelijk uit de tijd en zelfs wat schokkend. In dit soort teksten zien we dat de kerk mensenwerk is. Gebruikt om goed te praten dat vrouwen eeuw na eeuw ondergeschikt werden geacht, letterlijk en figuurlijk. Echt zo’n tijd waarin Rosa van Lima paste. En nog altijd zijn het met name mannen en nog eens mannen wat de klok slaat, ook gisteren weer in de viering in Roermond waarbij bisschop Ron van Hout de zetel in bezit nam.. En op dit moment trekt de Rosaprocessie, wie loopt er nu zo’n processie mee, dat zijn toch verouderde zaken?

Tja, dan toch wat nuancering. Rosa, een dochter van een Spaanse emigrant en een inheemse vrouw lijkt wat meegaand en echt passend binnen de RK visie op vrouwen eeuwenlang. Maar nee, niets is minder waar. Zoals het beeldje hiervoor uit Zuid Amerika meer leek op hoe ze in het echt was dan het zoetsappige beeldje, zo slaagde Rosa er in het echt ook in om zichzelf te blijven. Ze ging tegen haar ouders in, weigerde te trouwen, sneed haar haren en daarmee haar schoonheid af, gaat in een klusje wonen en kweekt rozen voor de armen. Wordt verguisd én op handen gedragen. Slaagt erin om binnen de kerk te blijven, terwijl meerderen die min of meer zoals zij leven als heks veroordeelt worden, óók in het Lima van haar tijd…

Een sterke vrouw, dat was ze. Patroon voor velen, officieel voor o.a. rozenkwekers (er is ook een roos Rosa van Lima), tuiniers, bloemhandelaars. Werkt tegen roos (what’s in an name, besmettelijke ziekten en familieruzies…

En dan wij hier in Vrangendael. Wij zijn anders, wij lopen niet mee in de processie toch? (Of zouden degenen die er van daag niet zijn toch dáár zijn?) Als dat zo is, dan is dat prima. Ik ga komend jaar ook weer meelopen. En dat doe ik dan met een echt Vrangendaelse intentie. Want als er één kerk is, waar Rosa echt binding mee heeft, is het wel onze kerk. De kerk waar die andere Rosa immers haar wortels had. Rosa van der Palen, óók deels inheems en deels blank, in haar geval respectievelijk Papoea Nieuw Guineaans en Nederlands. Ongetwijfeld genoemd naar Rosa van Lima, want Rosa van Lima is weliswaar hier in het westen niet zo bekend, maar is een van de grootste heiligen wereldwijd. Patrones van Lima, Peru, Zuid-Midden- én Noord Amerika én van de Philippijnen én natuurlijk Sittard (en Sibbe). Dat zijn heel wat katholieken hoor! Een kind dat hier misdienaar en acoliet was, net als enkele van haar broertjes. Geworteld in Papoea Nieuw Guinea (waar in oktober dit jaar de werelmissiemaand voor collecteert, laten we ruim geven!) én in Sittard, in ónze gemeenschap. Voor bijvoorbeeld het andere meisje waar hier een afbeelding van staat. Allemaal mensen als u en ik, Rosa van Lima én onze grote voorbeeld Jezus van Nazareth…

Op 9 juli 1996 ging Rosa naar de stad, inkopen doen, 15 jaar oud. Ze verdween en werd nooit meer gezien. Nu is ze een ‘cold case’ geworden.

Ze is echter nooit vergeten, hier in onze kerk werd tien jaar lang iedere zaterdag en zondag voor haar gebeden. Na tien jaar kwam er een herinneringsbeeldje in de kerk, u ziet het hiervoor, en er wordt rond 9 juli in een viering extra aandacht aan haar gewijd.

In 2021 is in de Paardestraat, waar Rosa vermoedelijk de stad binnenliep, in de jardin des Roses een beeld van St. Rosa geplaatst, na 350 jaar geestelijke zorg voor de stad. Er is toen ook bepleit om dat beeld ook een beetje in het teken van Rosa van der Palen te bezien! En is St. Rosa van Lima sinds Rosa van der palen verdween niet wellicht ook onze patrones van de verdwenen, misbruikte en mishandelde kinderen? Voor mij wel. Het is immers niet zo dat de bisschop, of zelfs Rome dat bepaalt, maar het gelovige volk. Voor míj zijn Rosa van Lima en Rosa van de Palen, haar geestelijke zusje, onafscheidelijk geworden.

En is de Tweede lezing niet ook een oproep van Paulus aan mannen om de heiligheid, de onaanraakbaarheid van de vrouw te eerbiedigen:

hebt uw vrouw lief zoals Christus de kerk heeft liefgehad: Hij heeft zich voor haar overgeleverd om haar te heiligen, haar reinigend door het waterbad met het woord. Hij heeft de kerk tot zich gevoerd als een heerlijke bruid, zonder vlek of rimpel of fout, heilig en onbesmet.

Zeker, Paulus was een kind van zijn tijd, maar hij zou denk ik razend zijn als hij ziet hoe ook nu nog vrouwen misbruikt en onteerd worden. Laten we die tekst ook zó lezen…

En die processie, is die echt zo uit de tijd? Nee hoor, maar natuurlijk moet (waar dat kan) niet alleen de kerk(gemeenschap) maar óók een processie, wél met haar tijd meegaan. En ook wij moeten met onze tijd meegaan, de bal ligt aan twee kanten! Zou het niet mooi zijn om komend jaar en de jaren erna toch wél mensen uit Vrangendael in de St. Rosaprocessie te zien meelopen, en dan niet alleen als dank aan St. Rosa, maar óók voor dat meisje, die nu een volwassen vrouw met een eigen gezin had kunnen zijn? Zou het niet mooi zijn als we in de St. Rosaprocessie niet alleen de dode heilige gedenken die nog leeft in vele harten, maar ook de (wellicht nooit begraven) Rosa van der Palen, die óók nog leeft in onze harten. Verbinden we zo’n mooie en oude traditie dan niet op een bijzondere manier met het nú?

In de basiliek van Sittard verhalen meer dan 3000 tegeltjes over evenzovele dingen, van studieperikelen en zorgen in de familie tot zaken van dood en leven. Verhalen van mensen, uit de hele wereld, nabij en heel ver weg. Centraal staan als we door de oogharen kijken eigenlijk altijd die drie woorden: geloof, hoop en liefde.

Er worden ook doden herdacht op de tegeltjes. Sterker nog, de meeste tegeltjes zijn al ruim of minimaal bijna 100 jaar oud. Zo goed als iedereen die er bij naam genoemd wordt, is zeker overleden. En, naar we mogen aannemen, ook netjes en vaak plechtig begraven, in geloof en meestal ook hoop op eeuwig leven.

De doden begraven, is dat ook liefde? Zeker! Een uiterste en laatste vorm hiervan meen ik. Ieder verdient een waardig afscheid, en mooi dat sommigen al vele tientallen jaren, meerdere generaties dus, in de basiliek herdacht worden op deze wijze.

Zou het niet mooi zijn als in de Sittardse basiliek binnenkort een tegeltje ter herdenking van Rosa van der Palen zou komen, een tegeltje van wellicht (tegen beter weten in) hóóp, maar zeker ook van liefde, gedragen door velen die haar ook nu nog niet vergeten zijn en ja, óók in geloof dat ze, indien overleden, toch ergens in veilige handen is? Een pendant van dit bijzondere beeldje in onze kerk.

Dát is naar mijn idee pas een echte kerkfusie, want om mensen gaat het, dat ze tot hun recht komen. En dat gebeurt zeker ook als we komend jaar met wat mensen uit Vrangendael de Rosaprocessie wat extra kleur geven…

Amen.

Peer Boselie

TER OVERWEGING 11-8-2024 1 Kon. 19, 4-8 Joh. 6, 41-51

19^e d h j B Thema: Kracht om te leven!

Vlak voor mijn vakantie heb ik een boekje gekocht van Marcel Barnard dat heet ‘Meditaties van de ziel’. Daarin staan allemaal korte stukjes tekst, fragmenten met een persoonlijke meditatieve lading. En bij de laatste stukjes van het eerste hoofdstuk moest ik denken aan het verhaal van vandaag over Elia:

‘Een angstaanjagende zinloosheid overvalt mij. Ik raak mijzelf kwijt, houd mijn gedachten niet meer onder controle, ze gaan met mij op de loop. Ik voel overal pijn in mijn lijf, mijn spieren verstijven, ik voel kleine steekjes tussen mijn ribben en mijn nek zet zich vast. Ik kijk naar de bos bloemen in de vaas, maar ik zie niets, ik ruik niets. Ik lees, maar ik begrijp niet wat ik lees. De woorden hebben geen betekenis meer. Ik lees en herlees dezelfde zin, maar de taal betekent niets. De woorden, de zinnen staan niet op uit de drukinkt, het blijven zinloze tekens, regels zonder zinsverband. Ze vallen uiteen in losse letters, er staat niets. De taal ontvalt mij. Een overdonderend niets.

Ik wil mens zijn om niet te vergaan en als jij, God, of wat je ook bent, als je al bent, niet méér wilt worden dan die verschrikkelijke leegte, dat angstaanjagend zwarte gat, als je voorgoed uit mijn wereld en uit mijn leven wilt wegvluchten, doe dat dan, doe dat dan, als ik maar mens mag worden, mens mag zijn. Laat mij dan althans mijzelf behouden. Beziel mij.

(…)

Ga dan maar, ga, ga, maar behoud mij, red mijn ziel. Ga, als ik mens mag zijn. Leer mij kijken, naar de kleuren van de bloemen, de groene stelen, de rozepaarse bloembladen, alle nuances van groen, roze en violet. Leer mij weer ruiken, de zoete geursensaties van de pioenen. Verdrijf mijn angst.

De wentelende kosmos van het systeem zwijgt. Een ijle vleug van zomer begint te stromen, zweeft mij tegemoet. Een zweem van roze begint mijn netvlies te warmen. De ragfijne geur van de pioenen streelt mijn ziel. ‘

Tot zover de tekst in het bewuste boekje…

Soms gebeuren er dingen in een mensenleven, die moeilijk te verwerken zijn. Dat kunnen heel verschillende dingen zijn. Maar het wordt te veel. Het gaat niet meer… oververmoeidheid… nergens meer zin in hebben... Een mens kan in een depressie terechtkomen, in een neerwaartse spiraal van niet meer kunnen. Hij of zij kan het niet eens meer opbrengen om ’s morgens nog op te staan. De dokter, de psychiater, therapie, rust en medicijnen moeten dan hun werk gaan doen… Daar is tijd voor nodig. Het is een moeizaam proces om er weer bovenop te komen. Lichaam en geest moeten een nieuwe balans vinden.

Wat er precies gebeurt in dat herstelproces, het is moeilijk om daar de vinger op te leggen. Ook psychiaters weten het soms niet. Maar op een bepaald moment bereikt een mens het diepste punt. En kan het daarna langzaamaan beter gaan. Je zou kunnen zeggen dat er een engel van God moet komen met brood en water, die hem of haar aanstoot en zegt: ‘Eet en drink, anders gaat de reis je krachten te boven’. Zoals in het verhaal van Elia... Er kan weer hoop komen. Kracht om te leven…

Als mij iets ernstigs overkomt. Waar haal ik dan die kracht om te leven vandaan? Hoe kan ik de ellende uithouden? Of als het u gebeurt? Het is niet vanzelfsprekend dat de benodigde kracht altijd zomaar komt. Is er een bron in ons? Speelt God op zo’n moment een rol in ons leven? Of is er dan enkel leegte, niks, pikzwarte duisternis?

We lezen vandaag in het evangelie volgens Johannes: wie gelooft in Jezus, Jezus als ‘brood uit de hemel’, heeft eeuwig leven. Maar geloof is niet bij alle omstanders in het verhaal aanwezig. Ze morren, is dit niet de zoon van Jozef, en kennen wij zijn vader en moeder niet? Wie is Jezus dan nu voor ons? Is Jezus ook voor ons brood uit de hemel? En hoe dan? Hoe raakt de hemel aan onze situatie op aarde? Voelen wij de nabijheid van het hemelse, van God, van Jezus? In een viering, in de communie, wellicht als we bidden of als we ergens in stilte zitten of wandelen? Of zijn er misschien andere mensen bij nodig? Mensen die troost geven door hun nabijheid…?

Ik las ergens: als Jezus opstaat in ons kunnen wij elkaars kracht om te leven zijn. Dat klinkt mij hoopvol in de oren. Als dat eens werkelijkheid zou zijn… Zou dat kunnen?

Elly Bus-Linssen

Getuigenis 28juli2024 Vrangendael

Daar staan (en zitten) we dan, met lege handen. Niks brood, laat staan wijn (maar daar was in het evangelie ook geen sprake van). En toch…

Heel misschien ruikt u het een beetje? Er is wel degelijk brood, het is er al, ruikt ge het niet?

Ons huis heeft een naam, al weet bijna niemand dat. Op de muur links van de voordeur is het uitgesneden in het hout van het huis zelf: Gaudete… Een Latijnse term, die zoiets betekent als ‘verheugt u’. Dat is onze wens voor ieder die binnengaat (en ook weer naar buiten natuurlijk). Het is ook het beginwoord van de zin die Marianne’s oma vaak gebruiken: aet nog get! ‘De mos gaud ète en gaer hie zin’. En er was vaak vlaai bij oma, dus met dat Gaud ète zat het wel ‘gaud’.

Het latijnse woord Gaudete horen we natuurlijk ook in ‘Zondag gaudete’. Dat is midden in de advent, de tijd van verwachting. Verwachting van een redder, een mens als ieder van ons, maar tevens een mens zoals er nooit een eerder was, meer dan mens alleen…

Als kind woonde ik in Eindhoven / Tongelre. In onze straat woonde ook een bakker. Ook dat heeft te maken met verwachting. Want regelmatig rook ik het brood van bakker Jereskes als het gebakken werd, afhankelijk van hoe de wind stond. Het wás er al een beetje, dat brood, terwijl het nog niet klaar was. Het was klaar als ik langsfietste om naar school te gaan (met meestal brood dat véél minder vers was, én uit een fabriek kwam, want met 9 kinderen was vers brood vaak gewoon te duur… Ben ik daarom zo klein gebleven, zou zo maar kunnen!). Vers brood is dus iets wat me nu nog doet watertanden en u wellicht ook al een beetje, (als het brood dat op dit moment hier in de kerk gebakken wordt in twee geleende broodmachines tenminste te ruiken is…)

Een hostie is gebakken, maar niet gerezen, dit brood is wél gerezen. Een hostie is niet gezouten, normaal brood wél.

Waarom nam Jezus niet gerezen brood bij de maaltijd? Tja, logisch, hij was een jood en het ongegiste brood refereert natuurlijk aan de haast die de Joden maakten om uit Egypte te komen bij de exodus, er was geen tijd voor gegiste broden. Maar gist staat in het oude en nieuwe testament ook vaak voor onzuiverheid. Jezus vergelijkt farizeeën bijvoorbeeld met gist, want hun mooie woorden werken verwarrend en hypocriet. Het zijn mooie woorden, maar bijna onmerkbaar, zoals gist het brood doordesemd, krijgen hun woorden vat op ons..

Daarmee zijn we helaas meteen weer met beide voeten op aarde, want ook nu hebben we door trollen, juicekanalen, influencers, sommige politici en andere farizeeërs moeite met het goed onderscheiden van goed en kwaad.

Maar ik geloof graag dat er een extra reden is. Natuurlijk, Jezus was een kind van zijn tijd, maar op andere momenten stapte hij uit die tijd, bijvoorbeeld als het ging om vrouwen, zoals bij de overspelige vrouw, bij Maria en Marta, bij Maria Magdalena…

Zou hij niet ook bedoeld hebben dat wij, zoals we het zout der aarde zijn ook de gist der aarde moeten zijn. Zou is immers te vergelijken met de zuurdesem, de het hele brood doordesemt. Zout en gist hebben een doordringend vermogen dat nieuw leven schept in een feitelijk dode omgeving, het roept razendsnel een veld van leven op rondom zich, lost zich op in zijn omgeving en geeft daar een levendiger en wakkerder karakter aan. Gist geeft ‘spirit’!

Zoals de Geest (die we niet zien, horen en ruiken) ons leven als Christen doordesemd, krijgen we in een hostie een basis gelegd, Christus geeft de basis, maar die we zelf moeten aanvullen, doorléven, doordesemen en verspreiden in onze kleine en grote wereld. Zo worden we echt Christen!

In die zin is het niet erg dat we vandaag geen hostie kunnen ontvangen. Het gaat ook om de les die we leren uit de woorden van eerste en tweede lezing. Die wonderen van pakweg 3000 en 2000 jaar geleden in Oude en Nieuwe Testament zijn ónze wonderen vandaag, áls we willen. Áls we willen kan het vrede worden in Gaza en Oekraïne, in Jemen en waar ook ter wereld. Als we willen kunnen we zout der aarde zijn, en goede gist. Op die manier leven vanuit een goede Geest.

Van hoort ge het niet en ruikt ge het niet, moeten we ons als christenen (of als goede mensen in het algemeen!) iedere dag opnieuw de stap zetten naar: Ziet ge het niet?

Er waren in het evangelie vijf broden en twee vissen, samen zeven. Na afloop bleken er twaalf manden brood over. Zeven en twaalf, beide getallen van volheid, volmaaktheid.

Na de viering mag u van dit brood, niet geconsacreerd en inmiddels door deze viering toch net wat meer dan brood alleen, eten en delen met elkaar, hier vooraan bij het altaar of tijdens de koffie. Eet gerust zeven of twaalf brokjes brood! Het is een begin wellicht?

Hoort ge het niet? ruikt ge het niet? ‘Ziet ge het niet’? Hoe ze elkaar liefhebben, hoe ze zorgen, hoe ze delen wat er is en samen doen waar kan, ieder naar vermogen?

Laten we dat zo proberen, en zo, samen op weg naar volmaaktheid?

Amen…

Peer Boselie

TER OVERWEGING 16-6-2024 Ez. 17,22-24 Marcus 4, 26-34

11^e d h j B Thema: Geduld en vertrouwen

In onze krant kom ik sinds enkele weken interviews tegen met de naam ‘Tussen hoop en wanhoop’. Het is een serie die erover gaat dat doemberichten en hoopvolle signalen over het lot van de aarde elkaar afwisselen en de vraag oproepen: Zijn de Parijse klimaatdoelen nog haalbaar, is de natuur te redden, valt milieuvervuiling de kop in te drukken? Er wordt gesproken met prominenten over hun opvattingen en gevoelens. Inmiddels zijn de directeur van Shell, een topvrouw van Eneco, een oud-weervrouw die nu ‘klimaatfluencer’ is, een bioloog en een klimaatactiviste aan het woord gekomen. Hen wordt o.a. ook gevraagd met een cijfer aan te geven waar zij zitten op de schaal van wanhoop naar hoop als het gaat over milieu en klimaat. Hoewel het klimaat niet hetzelfde is als het rijk Gods – het heeft er trouwens wel mee te maken – vind ik de vraag naar hoop en wanhoop ook bij het rijk Gods interessant en van groot belang. Als wij christenen kijken naar de situatie in de wereld en nadenken over het koninkrijk van God hier op aarde, hoe is het dan gesteld met onze hoop? Waar staan wij op de schaal van wanhoop naar hoop als het gaat over Gods koninkrijk?

Allereerst de vraag hoe het koninkrijk van God op aarde er idealiter uitziet… Waar denken we dan aan? Liefde? Vrede? Gerechtigheid? En hoe strookt dat met de realiteit die we elke dag tegenkomen in onze maatschappij of waar we over horen in de media? Zien we daar iets van God? Kunnen we in dat verband iets met de beelden van groei, van groeikracht, van zaden en stekjes? Of zien we alleen slakken, heel veel tegenwerkende slakken, die alles wat Gods rijk doet groeien, net als in onze moestuin in deze weken, meteen weer opeten…?

Ook in Jezus tijd waren er mensen die ontgoocheld waren door het kleinschalige van Jezus' werkzaamheid en door de tegenwerking die Hij ondervond. Daarom sprak hij in gelijkenissen, zoals de twee in het evangelie van vandaag. Over de zaaier en over het mosterdzaadje. De zaaier weet niet hoe het zaad kiemt en opschiet en vrucht gaat dragen. Dat gebeurt geleidelijk. In het verborgene, terwijl hij slaapt… Wonderlijk en misschien onverwacht… En het piepkleine mosterdzaadje groeit uit tot een boom waarin de vogels kunnen nestelen.

De profeet Ezechiël in de eerste lezing gebruikt eveneens een dergelijk beeld. De Eeuwige zelf zal een nieuwe koning aanstellen over Israël. Het twijgje dat Hij zal planten, groeit uit tot een machtige ceder. Ook als Israël niet veel voorstelt en ten onder lijkt te gaan, kan de Eeuwige het toch weer doen uitgroeien tot een prachtige boom.

Het rijk van God groeit ook vandaag. Kunnen we daarop vertrouwen? Het is belangrijk om ons niet door al te menselijke waarnemingen van de wijs te laten brengen. Hebben we geduld om te wachten en ogen om het te zien? Want het gaat niet om spectaculaire veranderingen. Het gebeurt in het alledaagse leven. Het gebeurt in de harten van mensen: van jongeren en ouderen, gewoon alle mensen van goede wil. Nagenoeg onzichtbaar misschien. En ondanks dat de kerkelijkheid in onze westerse wereld afneemt. Er is ook nu nog verborgen kracht, de kracht van kleine daden, zoals genoemd in het gebed om vergeving aan het begin van onze dienst. In die kleine daden, daarin is God aanwezig. Een helpende hand, een financiële bijdrage, de keuze voor fairtrade artikelen, een bezoekje, een liefdevol woord te midden van ellende, armoede, verdriet en teleurstelling. Er is geduld en vertrouwen nodig, maar een klein beetje is genoeg: het rijk Gods komt, al is ons geloof slechts zo groot als een mosterdzaadje. Dat is de bemoedigende boodschap vandaag aan ons allen. Daar mogen we op hopen…

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING Zond. 2 juni 2024 Ex. 24, 3-8 Hebr. 9, 11-15 Marcus 14, 12-16.22-26

Sacramentsdag Thema: Verbond van liefde

Waar mensen zichzelf geven vanuit hun diepste kern, zo las ik ergens, daar wordt het leven geheiligd. En dan kun je dat een sacrament noemen. Als iemand daarbij bereid is zijn eigen belang helemaal los te laten, als trouw aan de ander belangrijker is dan voordeel voor zichzelf, dan kun je spreken van een offer. Offer als daad van liefde. Offer met meer nadruk op het ideaal of de waarde waar het werkelijk om gaat dan op wat ‘opgeofferd’ wordt. Dat ideaal waar het werkelijk, uiteindelijk, omgaat, dat is het ‘allerheiligste’. Dat heeft eeuwigheidswaarde, het blijft voor altijd. Offer en sacrament zijn twee woorden die horen bij deze dag. Het zijn moeilijke woorden om te begrijpen en om te doen.

Offer en sacrament. Hoe past dit in ons leven? Waar worden we warm van? Welke idealen leven er in onze diepste kern? Wat is ons heilig? En wat hebben we daarvoor over, willen we mislopen, omwille van het goede doel? Zijn er wellicht ook afgoden in ons leven, die het leven naar Gods’ geboden, naar wat leeft in onze diepste kern, misschien ook vanuit Jezus’ voorbeeld, in de weg staan? In hoeverre zijn we zelf onze eigen afgod?

De Israëlieten in het Exodusverhaal sluiten een verbond met God. Het verbond gaat alle mensen uit het volk aan, twaalf stenen vertegenwoordigen de twaalf stammen. De stenen zijn als het ware de getuigen van het verbond. De mensen zullen doen en horen wat God hen zegt. Niet meer luisteren naar de afgoden. Maar natuurlijk is niets menselijks het volk van God vreemd. De bijbel laat zien dat het telkens weer moeilijk blijkt om te doen wat God vraagt. Dat geldt uiteraard ook voor ons. Als we luisteren naar de woorden uit de bijbel, als we ons voornemen dat we vanuit liefde zullen handelen, dan kan dat nooit helemaal perfect lukken. Maar wel kunnen we onszelf blijven bevragen. Wat doe ik, waarom doe ik dat, is het goed dat ik het doe, kan het anders?

We gedenken het laatste avondmaal, waarin Jezus brood en beker deelde met zijn leerlingen, en ze tot zijn lichaam en bloed maakte. Als wij brood breken en delen met elkaar om niet te vergeten wat Jezus deed, dan gaat dat niet alleen over deze maaltijd. De woorden lichaam en bloed staan voor het leven. Het gaat over het totaalplaatje van Jezus’ leven, dood en verrijzenis. Het gaat over de band van Jezus met God en met mensen en speciaal met ons hier ter plaatse als wij de communie ontvangen. Over de consequentie die het vasthouden van zijn droom en ideaal voor Jezus heeft gehad. Maar het was voor hem de enige manier. Anders zou hij zichzelf - alles wat hij was - verraden. We gedenken ook dat Jezus zichzelf blijft geven en dat wij één worden met Hem als we de communie ontvangen. En we worden één met elkaar, één lichaam, één gemeenschap. Dat gaat niet vanzelf, daarvoor moet ieder, elke mens, iets inleveren. Daar waar we het brood gaan delen brengen we onszelf mee. Onze energie, ons werk, onze beproevingen, onze vreugde, onze relaties... Ons leven van elke dag heeft met het gebeuren in de kerk te maken. Het gaat niet om het mogen of kunnen consumeren van een hostie. Maar die hostie staat wel ergens voor. Voor een ontmoeting met Jezus Christus en met mensen die op onze weg komen. Als wij samen het lichaam van Christus willen zijn dan heeft dat consequenties voor onze daden. Dan worden we zeker ook ontvankelijk voor de sociale noden en zorgen die er zijn, in onze omgeving en elders in de wereld. Er kan een enorme kracht vanuit gaan die de wereld kan veranderen. Komende week kunnen we onze stem uitbrengen bij de verkiezingen voor het Europese parlement. Laten we de gedachten van Sacramentsdag meenemen in het stemhokje. We vieren immers het verbond met God, zoals in het Pauluslied omschreven, ‘omwille van een nieuwe aarde in gerechtigheid, waar brood en liefde genoeg is voor allen.’

Elly Bus-Linssen

Overweging 7^de zondag van Pasen Vrangendael 12 mei 2024

Evangelie Johannes 17, 11-19.

Getuigenis

Ja, beste mensen, wachten, wie heeft er geen verstand van?

Toen ik lang geleden op de middelbare school zat, moesten we (het moest) naar de schouwburg ivm een toneelstuk. Het was van de Ierse schrijver Samuel Beckett, en het heette ‘wachten op Godot’. Twee zwervers, Vladimir en Astrogon moesten wachten op een kennis, genaamd Godot, maar die man kwam alsmaar niet opdagen. Het was dus alsmaar wachten. Op mij maakte het destijds als 16jarige niet heel veel indruk. En ik was niet de enige. Op een gegeven moment hoorde ik hoog op het tweede balkon een jongen roepen, 1. 2, 3. En toen kwamen er tientallen papieren vliegtuigjes omlaag de zaal invliegen. Consternatie, de spelers hielden ermee op, het stuk werd gestaakt en wij wachtten vergeefs op de hervatting.

Het is ook wat natuurlijk, voor pubers vol met hormonen om te wachten op iets dat nooit komen gaat. Wachten tot je een ons weegt

Wachten dat is dikwijls spannend. Bij de dokter, in het ziekenhuis wachten tot je aan de beurt bent; op de uitslag van een onderzoek. Of wachten op de uitslag van een examen. De voetballer die op de reservebank wacht totdat hij eindelijk een keer mag invallen. Er zijn ook mensen die op de dood wachten als een verlossing. Er kan ook sprake zijn van ‘blijde verwachting’. De moeders hier in de kerk die weten dat wel. U bent allemaal in blijde verwachting geweest. Je verheugen op wat komen gaat. Een kind, nieuw leven, wat is er mooier dan dat?

De metgezellen van Jezus, die zaten ook maar te wachten. Het was maar een kleine gemeenschap, tussen Joden en vijandige Romeinen, ja, dan kan je behoorlijk onzeker zijn. Ondanks die belofte van Jezus over de kracht van de H. Geest. Weet u, Eigenlijk zei Jezus vlak voor zijn Hemelvaart tegen dat kleine clubje in een vijandige omgeving “ het komt allemaal best wel goed’,

En Hij zegt dat ook tegen ons, tegen ons hier in de kerk. Beste mensen, het komt goed. En vandaag bidt Jezus voor ons tot God zijn Vader: Bewaar hen in Uw naam’.

Het is echt een heel fijn idee, Alles komt goed. Maar ja, weet u nog, ‘eerst zien en dan pas geloven’.. Wat denken de mensen in de Oekraine nu, en de mensen in Gaza, en de Israelische gijzelaars die nog steeds gevangen zijn? En de oorlogsslachtoffers in Soedan en Myanmar? Alle kans dat zij denken, wij kunnen wel wachten tot wij een ons wegen, maar niks helpt.

En het is ook niet voor niets dat Jezus vandaag voor ons bidt tot God Zijn Vader.

"Bewaar hen in Uw naam." Bescherm de mensen tegen kwaad en onheil. Dat de mensen een mogen zijn met elkaar. Dat U God zich aan ons mensen wil toewijden, dat zij in Uw waarheid mogen leven.

"Bewaar hen in Uw naam." Jezus wilde de mensen toen en nu beschermen tegen het kwaad. Hij wil de moeders beschermen en de vaders en de kinderen en ook de mensen die geen kinderen hebben. Er is zoveel kwaad, toen en nu. Wij hebben Gods bescherming nodig, u en jij en ik.

En wachten, ja wachten tot het allemaal beter wordt. ‘Gij zult immers kracht ontvangen van de H. Geest’

De dichter- theoloog Henk Jongerius vertelde op zijn eigen manier waar wij op wachten..

De wereld wacht:

‘Gij die de wereld hebt gemaakt en alles hebt gegrond,

Die mensen in het leven riep met adem uit Uw mond, Geef vrede Heer.

Gij die de mensen hebt gezien en onze broedermoord,

Maar die ons nieuwe adem geeft, een vredelievend woord, geef nieuwe hoop.

Geef vrede Heer, de wereld wacht een woord van hoop en levenskracht

Gij die het leven hebt gewild en niet ons aller dood

Laat ons de weg naar vrede zien en het gebroken brood, geef levenskracht.

Gij die een mens gezonden hebt die alleman bemint

Schenk ons zijn Geest van vrede Heer en maak een nieuw begin

De wereld wacht.

Ja, beste mensen, soms lijkt het zoals in dat toneelstuk van Samuel Beckett, dat wij alsmaar en vergeefs moeten wachten op wat niet komen gaat.

Maar ons wachten is geinspireerd door Jezus zelf: het is als het wachten van een moeder, hoopvol, wetend dat er nieuw leven komt. De Geest zal ons helpen.

Dat u allemaal gevrijwaard mag blijven van pijn en tegenslag, dat God u mag beschermen tegen kwaad en onheil, in afwachting van de komst van Zijn H. Geest over u.

Amen.

Hans van Druten

TER OVERWEGING 9 mei 2024 Hnd. 1, 1-11 Efezi rs 4, 1-13 Marcus 16, 15-20

Hemelvaart Thema: Gaat uit over de hele wereld

We vieren Christus Hemelvaart. Een feest. Een speciaal feest voor onze parochie, die immers naar dit feest is genoemd. Een feest met een opdracht: Gaat uit over de hele wereld . Maar waar gaat dit feest over? Wat is de hemel en wat is de Hemelvaart van Christus?

Allereerst een paar uitgangspunten vooraf

1 Pasen, Hemelvaart en Pinksteren horen bij elkaar. Het is n geheel, alleen is dat geheel in de Bijbelteksten en bij onze vieringen qua tijd uit elkaar gehaald om de verschillende aspecten ervan genoeg aandacht te geven. De leerlingen hadden tijd nodig om te beseffen wat ze hadden meegemaakt. De teksten in de Bijbel zijn een manier om de Paaservaringen van de leerlingen na de dood van Jezus te vertellen. Het zijn verhalen geworden, niet allemaal precies hetzelfde, niet letterlijk gebeurd, maar allemaal geloofsverhalen.

2 De hemel is geen plaats ergens in het universum. Je kunt de hemel niet zien. Dus ook de Hemelvaart niet. Er is in de hemel ook geen tijd. De hemel, dat is waar God is, en God kunnen we, hoewel onzichtbaar, overal - meer of minder - ervaren, ook binnenin onszelf.

3 Christus Hemelvaart beschrijft een kantelpunt. Het verhaal zegt, o.a. in de Handelingen van de apostelen, dat Jezus weggaat, voorgoed naar God toe, terug naar waar hij vandaan komt. Zijn aardse optreden is voorbij. Zijn volgelingen zullen het nu zelf moeten doen. Maar zijn Geest is er nog en blijft. Het besef daarvan breekt langzaam door bij zijn leerlingen. En voor ons, zoveel eeuwen later geldt dat nog steeds. We vieren het met Pinksteren.

De volgelingen van Jezus zullen het nu zelf moeten doen. Gaat uit over de hele wereld .

Wij in onze wereld zullen het ook zelf moeten doen. Het woord van Jezus, de blijde boodschap is daarbij onze basis. Vandaag zijn wij degenen die het woord van Jezus handen en voeten moeten geven, overal waar we zijn. In ons handelen, in ons omgaan met elkaar zal zichtbaar worden hoe we ge nspireerd worden door Jezus voorbeeld.

Christen zijn. Doen als Jezus. Vanuit wat hij ons nu nog te bieden heeft, nu hij bij God is. Met een toekomstperspectief. Want, zoals Erik Borgman het zegt, Eenmaal uit de doden opgewekt heeft de dood geen macht meer over Jezus, hij is op een nieuwe manier aanwezig, hij leeft meer dan ooit, en wij (met onze kwetsbare levens) leven nieuw in de ruimte daarvan, in Gods ruimte, daar krijgt ons leven toekomst Gods ruimte, dat is de hemel. En het is onze taak om die ook op aarde enigszins gestalte te geven. We kunnen, mogen, moeten misschien wel, als christenen hier en nu aan het koninkrijk der hemelen bouwen. Ook al zijn ook onze dagen vol onzekerheden en vol dreiging en geweld, met oorlogen op vele plekken in de wereld. Juist te midden van alle moeilijkheden en onmacht is er toch een belangrijke opdracht voor ons weggelegd. Zoals de brief van Paulus aan de Efezi rs een oproep is aan de heidenchristenen om gezamenlijk als lichaam van Christus in eenheid te handelen - ieder met zijn eigen gaven en talenten - zo worden ook wij opgeroepen ons in te zetten. Met onze stem bij de Europese verkiezingen. In ons eigen land, onze stad, onze buurt, op Facebook of op X.

Probeer hier en nu goed te zijn voor anderen net als Jezus, wie die ander ook is. Vanuit hoop op toekomstperspectief. Die ander kan een vreemdeling zijn, een vluchteling, een zieke, een gedetineerde, een jongere op straat, een dakloze, maar gewoon ook een familielid of een collega. Goed zijn voor een ander, uitgezonden vanuit die ruimte van Gods liefde, voor wie dan ook. Dat is precies wat onze gebroken wereld nodig heeft.

Elly Bus-Linssen

Gedicht Hier kan de hemel tussen Geert de Kockere

De hemel, zei hij, de hemel.

En iedereen keek omhoog.

Wat staan jullie

daar toch te staren? vroeg hij.

De hemel, zeiden ze, de hemel ...

En ze staarden zich een stijve nek,

zuchtten diep en lang,

zo groot en zo veraf leek hij.

Kijk hier, zei hij,

hier kan de hemel tussen.

En hij hield zijn armen

een mensbreedte uiteen.

TER OVERWEGING zondag 28 april 2024 Hnd. 9, 26-31 1 Joh. 3, 18-24 Joh. 15, 1-8

5^e Paastijd B Thema: Verbondenheid

Lang geleden - ik was nog een kind en vond het zo bijzonder dat ik het heb onthouden - heb ik er eens bij gestaan toen onze buurman in onze tuin een sering kwam enten. Een sering met een mooie donkerpaarse kleur werd door hem ge nt op een wilde scheut van een sering met een vale kleur. Het is niet vanzelfsprekend dat zo n ent ook aanslaat. Hij entte op die scheut daarom voor de zekerheid twee knoppen van de gewenste sering. Een heel nauwkeurig werkje, met vaste hand gedaan. Later zag ik dat n van deze enten uitgroeide tot het de kroon van de boom was geworden met in het voorjaar veel mooie donkerpaarse bloemen.

Ieder die gedoopt is, is ge nt op Jezus. We horen het vandaag in de evangelielezing, waar de vergelijking wordt gemaakt met de ranken van de wijnstok. Maar hoe is het vandaag de dag met die verbondenheid met Jezus - en ook de verbondenheid van daar uit met elkaar in Hem - gesteld? Ook in onze geloofsgemeenschap merken we dat het, net als bij een ent op een boom of struik, niet vanzelfsprekend is dat een kindje dat wordt gedoopt ook opgroeit tot een volwassen gelovige.

Verbondenheid... Je kunt verbonden zijn met je familie, met collega s, medesporters, medezangers, met je huisdieren, met buren, het koningshuis, je land. Met Jezus, met God, met de kerk, de parochie, met medegelovigen. Verbondenheid is belangrijk, maar niet zomaar altijd aanwezig. De eerste lezing laat zien hoe Paulus in de kring van de eerste christenen in eerste instantie nog niet geaccepteerd wordt als volgeling van Jezus, omdat hij nog niet geraakt door Jezus - eerder christenen bedreigd en vervolgd heeft. Pas als hij zelf bedreigd wordt, gaan de apostelen uit Jeruzalem hem vertrouwen en hoort hij erbij. Er is een gevoel van inhoudelijke verbondenheid, van vertrouwen, vriendschap of zelfs liefde voor nodig.

Het evangelie van vandaag hoort helemaal bij dat van volgende week. Het is er literair gezien een eenheid mee, en het geheel is een onderdeel van de afscheidswoorden van Jezus tijdens het laatste avondmaal. Vanuit het beeld van de ranken en de wijnstok is er volgende week een vervolg, hier alvast een voorproefje: Ik heb jullie uitgekozen en Ik heb jullie de taak gegeven eropuit te gaan en vrucht te dragen, vruchten die blijvend zijn. En: Als je mijn opdracht - mijn gebod - ter harte neemt, zul je in liefde met Mij verbonden blijven . De liefde tussen de Vader en Jezus, tussen Jezus en de leerlingen, Jezus en ons, die liefde, is als het sap dat door de ranken stroomt, noodzakelijk om vrucht te dragen, nodig voor een goede oogst.

De tekst die we hoorden is in het Johannes evangelie dus, zoals gezegd, geplaatst tijdens het laatste avondmaal. Vergelijkbaar met woorden gesproken aan een sterfbed. Het is blijkbaar belangrijk dat de leerlingen zich het belang van de verbondenheid met en het liefhebben van elkaar nog eens goed realiseren als het afscheid nemen van Jezus heel dichtbij komt. Ook de eerste brief van Johannes zegt ditzelfde vandaag, met de aantekening dat we niet moeten liefhebben met woorden, maar met concrete daden. Aan ons de vraag wat dan die concrete daden zijn in ons eigen leven. Daden van liefde in navolging van, en van binnenuit ge nt op, Jezus. Jezus, wiens liefde in ons, in onze ziel, geschreven staat: Hij leeft in ons!

Als afsluiting:

Een nieuw gebod Sabine Nijland Joh. 13

Heb lief!

Opdat mijn liefde overvloeit,

als een bron van levenswater stroomt en mateloos

de aarde drenkt, en zie, zelfs de dorre woestijn, zij bloeit!

Heb lief!

Opdat in jou, mijn liefde wordt bewaard

en door jou Ik een naam krijg, een gezicht

en een mens in duisternis, een sprank van hoop ontwaart.

Een glimp van t eerste ochtendlicht.

Heb lief!

Opdat mijn liefde niet verzandt

tot vluchtige stof en vergankelijke as,

niet stuk slaat, niet breekt op wat is versteend,

maar wat verhard is verwarmt en zacht maakt als was.

Heb lief!

Met mijn vinger heb Ik de liefde in jouw ziel geschreven

als een onuitwisbaar zegel van verbondenheid op jouw hart.

De liefde is jouw oorsprong, jouw bestemming, jouw leven:

heb elkaar lief, zoals Ik jullie heb liefgehad!

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING zondag 17 maart 2024 Jer. 31, 31-34 Joh. 12, 20-33

5^e 40-dagentijd B Thema: Leven in een veranderende wereld

(Deels met gebruikmaking van teksten van Vastenactie)

Een boerin in Zimbabwe is plotseling weduwe geworden. En de situatie was al niet zo geweldig De belabberde economische situatie in haar land met de steeds stijgende prijzen, lange periodes van droogte, cyclonen die het land teisterden, de Covid-epidemie, haar huidziekte waardoor ze nauwelijks op haar stukje land kan werken. En nu dit, het verlies van haar lieve man. Haar leven, haar wereld is veranderd en blijft maar veranderen. Hoe moet het nu verder, met haar en vooral met haar beide kinderen, haar elfjarige dochter en haar zoon, acht jaar pas?

Door de barsten in haar leven valt er een klein lichtstraaltje binnen. En dat is het project van Vastenactie dat in onze parochie aandacht krijgt en waarvoor we geld inzamelen via de deurcollecte en de bankrekening. Is het voor ons mogelijk om ons echt in haar situatie te verplaatsen, en in de situatie van haar dochter en zoon ?

Met behulp van Vastenactie worden er vier waterpunten ge nstalleerd om de toegang tot schoon water te verbeteren. Ieder waterpunt kan vijf dorpen - met gemiddeld 20 gezinnen van vier personen - van water voorzien. Er worden ook vier gemeenschappelijke tuinen aangelegd. De lokale bevolking draagt actief bij aan het project door mee te helpen bij de aanleg van n en ander. De gemeenschappen zullen na de oplevering van de tuinen zelf zorgen voor het onderhoud en de beveiliging. Om kwetsbare vrouwen en jongeren te ondersteunen bij het verwerven van extra inkomsten worden 20 groepen voorzien van een naaimachine en startmaterialen zodat ze kleding kunnen maken en verkopen, waaronder schooluniformen.

Waarom zouden we hieraan bijdragen? Wat heeft dit alles te maken met ons contact met onze kerk? Met de lezingen en gebeden in de zondagsdienst? De profeet Jeremia kondigt met Gods woorden een nieuw verbond aan; Gods wet in het hart geschreven. Deze wet, de Tora, voelen en integreren in je leven, is een geschenk, een gift van God. Dat is een hoopvolle boodschap. Gods wet zal iedereen - ons ook - van binnen uit raken. Een nieuwe en positieve levenshouding ontstaat. Waar gaat het om in het leven? Wat is van waarde? Zinvolheid en geluk in het leven zijn niet te vinden in het zoveel mogelijk geld en materi le spullen. Maar misschien eerder in verantwoordelijkheid nemen voor de toekomst van medemensen, in solidariteit met wie het minder getroffen heeft, hier en op andere plekken in de wereld.

Zou Jezus met zijn uitspraak Wie zijn leven bemint, verliest het, maar wie zijn leven in deze wereld haat, zal het ten eeuwigen leven bewaren , dat misschien bedoelen? Dat mensen die alleen maar uit zijn op zo veel als mogelijk bezitten, op welvaart en genot, dat uiteindelijk allemaal zullen verliezen. Maar dat diegenen die deze materi le verworvenheden op het spel durven te zetten, op het spoor komen van wat werkelijk een goed en zinvol menselijk leven is? Wil iemand Mij dienen dan moet hij Mij volgen , zegt Jezus in het evangelie. Zonder letterlijk te sterven kunnen we zo ook nu al iets verwezenlijken van de graankorrel die vrucht zal voortbrengen als hij in de aarde is gevallen. Je proberen in te leven in mensen elders in de wereld. Durven delen van wat je hebt. Meer duurzaam leven. Eigen verworvenheden durven los te laten. Het levert uiteindelijk voor jezelf, voor medemensen en voor de aarde veel meer winst op dan enige economie ooit kan bereiken. Even een bres maken in de muur van onverschilligheid die je uit zelfbescherming misschien hebt gebouwd omdat alle nood die vanuit de buitenwereld op je af komt niet te verdragen is... En toch maar delen Delen vanuit je hart

Elly Bus-Linssen

Getuigenis 3 maart 2024

Er zijn vele valse profeten geweest, en nog. Er zijn vele leugens verteld, en nog. Er zijn ook altijd helden geweest die opstonden tegen onrecht. En nog, gelukkig…Een ervan werd een dezer dagen begraven, Navalny, zelfs zijn begrafenis werd met alle denkbare problemen gefrustreerd, de medemenselijkheid is in het Rusland van onze dagen ver te zoeken. Over hem zijn we het denk ik wel eens, al weten we nooit hoe hij, als hij wél was blijven leven en wél president van Rusland was geworden zich zou hebben ontwikkeld. President Zelensky van Oekraïne is niet meer de mens die hij was vóór de Russen binnenvielen. Hij was een clown, werd een staatsman, daarna oorlogsleider. Pas later zullen we zijn leven daadwerkelijk goed kunnen duiden…

Maar iedere keer opnieuw zien we ook tekenen van hoop, in oorlogs- en in vredestijd. Mensen die leven vanuit de woorden van de Tweede Lezing: voor hen die geroepen zijn, Joden zowel als Grieken, is die Christus Gods kracht en Gods wijsheid. Want de dwaasheid van God is wijzer dan de mensen en de zwakheid van God is sterker dan de mensen.

Maar, het is een feit, op dit moment in de wereldgeschiedenis zien we in de maatschappij forse verharding, wereldwijd. Ook bij ons: Boeren die vér buiten hun boekje gaan, extinction rebellion die naast oprecht profetisch bezig zijn toch ook zelt extra vervuiling en wanorde veroorzaken. Wat moeten we ermee?

Jezus doet vandaag ook zijn duit in het zakje: hij gaat in de tempel tekeer. Waarom?

Deels heel eenvoudig omdat hij oprecht geschokt is, en dat is hij omdat hij zich volledig ingebed weet en doordrenkt is van deTorah.

Zegt niet de profeet Amos:“Ik haat, Ik verfoei uw feesten, in uw vieringen schep Ik geen genoegen. Want als u Mij brandoffers en meeloffers brengt behagen ze Mij niet; uw vredeoffers van gemeste kalveren kan Ik niet meer aanzien. Bespaar Mij het lawaai van uw liederen; de klank van uw harpen wil Ik niet meer horen! Nee, het recht moet stromen als water, de gerechtigheid als een nooit opgedroogde beek” (Amos 5,21-25).

En zegt niet de profeet Jesaja: “Ik schep geen behagen in het bloed van stieren, lammeren en bokken. …Houd op met kwaad doen. Leer liever het goede te doen, betracht rechtvaardigheid, help de verdrukten, verschaf recht aan de wezen, verdedig de weduwen” (Jes. 1,11-17)

Jezus ‘leeft’ eenvoudigweg totaal de Torah. Hij gaat terug naar de kern. God vraagt geen offers van lammeren en stieren, maar een zuiver hart en gerechtigheid…

Psalm 51 zegt het zo treffend: Een berouwvolle geest is een offer voor God. Een rouwmoedig, vermorzeld hart.. Een vermorzeld hart, zo beeldend en treffend… en is rouwmoedig niet een geweldig mooi woord? Het is ook moedig om je ongelijk te bekennen!!

De tempel, een enorm en geweldig imposant gebouw moet dat zijn geweest, was er in de tijd van Jezus wél nog, maar toen Johannes zijn evangelie schreef, ruim na het jaar 70 was die al vernietigd. De tempel opbouwen in drie dagen was een illusie, maar Johannes verwees dan ook nóg meer dan de andere drie evangelisten naar de verrijzenis van Christus en het leven van de Christenen als een meer en meer van de joden vervreemdende groep. Voor joden was opgaan naar de tempel iets wat vermoedelijk vergelijkbaar was met de Hadj van Islamieten naar Mekka, voor katholieken een tocht van drie maanden naar Santiago, Rome of, jawel: Jeruzalem.

Jezus ziet de heiligheid van de tempel, hij wil het ‘rovershol’ dat er van gemaakt is zuiveren.

Wij staan op zo’n zelfde kruispunt. De crisis in de wereld nu toont de naadloze verbondenheid van klimaat met commerciële en financiële belangen. Anders, maar toch ook hetzelfde als in Jezus tijd. Toen was het een relatief beperkte ingreep, nu gaat het om het leven wereldwijd. Zoals paus Franciscus keer op keer waarschuwt: onze maatschappij moet van een ‘ik- maatschappij een ‘wij’- maatschappij worden. We moeten (weer?) daadwerkelijk rentmeesters worden van onze aarde. De tempelpolitie van zijn tijd heeft Jezus niet tegengehouden, of was compleet verrast. Wel is duidelijk zijn actie doorgebriefd aan het Sanhedrin, want in zijn proces wordt dit feit (en met name zijn uitspraak dat hij de tempel in drie dagen zou op kunnen opbouwen) als Godsverachting opgevoerd.

Jezus relativeert, hoewel hij zijn actie uit eerbied voor de tempel uitvoerde, ook het belang van de stenen waaruit de tempel was opgebouwd. De eigenlijke tempel was hij immers, of eigenlijk, de gemeenschap waarvan hij de kern was en is.

In iedere tijd is het noodzakelijk dat er profeten opstaan, dat reiniging en uitzuivering plaatsvindt. Waar kerk, geld en commercie samenkomen, is de duivel aanwezig. Denk aan de uitspraak van Luther: wo Gott eine Kirche baut, da baut der Teufel eine Kapelle daneben. Iets wat we in de afgelopen tientallen jaren met de Vaticaanse bank en zich verrijkende leden van de curie hebben gezien. Wat dat betreft is Lourdes toch écht heilig: de commercie buiten, de rest binnen de poort. En zelfs dan is het nog lastig.

Dat ziet ook Jezus in zijn tijd: denk aan de laatste woorden van het evangelie: Maar Jezus van zijn kant had geen vertrouwen in hen omdat Hij allen kende. Hij wist wat er in de mens stak. Pieter Breugel de Oude maakte een beroemd schilderij over Nederlandse spreekwoorden. Een ervan is ‘Gode enen vlassen baert maken’. De betekenis is: schijnheilig zijn en misleiden. Of zoals een oude pater tegen een beginnende confrater zei: Geloof alles wat ze tegen u zeggen, maar denk er het uwe van….

Laten we deze les van een oude pater ook de onze maken. God gaf ons Jezus én de Heilige Geest. Daar komen we een heel eind mee! Zelf hebben we daarbij ook nog ons eigen geweten. Laten we die met elkaar in balans brengen en er goed gebruik van maken. En dan is het eigen geweten wellicht nog het allerbelangrijkst. En dan nemen we dat vermorzeld hart er op zijn tijd graag bij… Amen..

Peer Boselie

TER OVERWEGING zondag 18 febr. 2024
Gen. 9,8-15 Ps. 25 1 Petr. 3,18-22 Mc. 1,12-15

1^e 40-dagentijd B Thema: Gods verbond met zijn schepping

Een flinke regenbui, tegelijkertijd de zon die laag staat en er doorheen schijnt, en dan een regenboog! Altijd weer bijzonder, vind ik. Een verrassing soms, die de aandacht trekt. Ik wil ernaar blijven kijken, want meestal duurt het verschijnsel niet zo lang. We weten nu natuurlijk dat het een optisch effect is dat wordt veroorzaakt door de breking en weerspiegeling van licht in de waterdruppels. In het boek Genesis lezen we vandaag dat de regenboog God laat denken aan zijn verbond met de aarde, met alle levende wezens. God sluit zijn verbond niet alleen met de mensen, maar met zijn hele schepping. Die schepping heeft met bedreigingen te maken maar moet, zo zegt God, behouden blijven.

Ook nu wordt de schepping bedreigt. Door de mens. Ecocide noemen we dat nu wel: het verrichten van onrechtmatige of moedwillige handelingen met de wetenschap dat er een aanzienlijke kans bestaat dat ernstige alsmede omvangrijke dan wel langdurige schade aan het milieu wordt toegebracht door deze handelingen. Wat we ecocide noemen kan een olielek zijn, maar ook overbevissing, vervuiling, mijnbouw, boskap enz.

Het klimaat verandert zo snel dat dieren en planten zich niet snel genoeg kunnen aanpassen. Dat heeft ook voor de mensen consequenties. Door het vaker voorkomen van extreme weersomstandigheden zullen we steeds meer te maken krijgen met voedseltekorten, tekort aan drinkwater, meer woestijnen, warmer weer en overstromingen. Het is helaas ingewikkeld om iets aan deze klimaatproblemen te doen. Een mondiale aanpak is daarbij noodzakelijk. Denk maar aan bijvoorbeeld het afbouwen van zogenaamde fossiele subsidies. Het afschaffen van de belastingvrijstelling op kerosine voor vliegtuigen, bijvoorbeeld, is alleen internationaal mogelijk. En wereldwijd volledig inzetten op een circulaire economie kan zorgen dat we de beschadigende diepzee-mijnbouw niet nodig hebben voor de energietransitie. Dan moeten bedrijven en particulieren dus veel meer metalen en mineralen recyclen. Het lastige van de mondiale samenwerking maakt mij soms moedeloos. Maar toch kunnen we in ons persoonlijke leven wel iets doen. We kunnen proberen eenvoudiger te leven, we kunnen minder of anders consumeren.

Het verbond van God met alle levende wezens op aarde is niet alleen iets van het boek Genesis, het loopt door heel de geschiedenis heen. Ook met ons, nu in onze tijd, heeft God een verbond. Een heel speciaal verbond, dat via Jezus’ leven, dood en verrijzenis op een bijzondere manier bekrachtigd is. De lezingen in deze veertigdagentijd nemen ons zondag na zondag bij de hand en vragen aandacht voor deze geschiedenis van God met de mensen en de rol van Jezus daarin.

De eerste brief van Petrus legt vandaag een link van het verhaal van de zondvloed naar de doop, die ‘een verbintenis met God van een goed geweten’ beoogt. En wij allen zijn gedoopte mensen, dus…

Het evangelie vraagt aandacht voor het begin van het actieve leven van Jezus. Superkort wordt een en ander door Marcus aangestipt. In het stukje ervoor, wat we nu niet hoorden, gaat het over de doop van Jezus, het openscheuren van de hemel, de Geest die als een duif op Jezus neerdaalt en de stem die zegt ‘Jij bent mijn zoon, mijn veelgeliefde’. Het programma van Jezus’ leven wordt daarmee neergezet. Maar vanzelfsprekend is dat alles niet, er volgen tijdens de 40 dagen in de woestijn beproevingen en de voorloper Johannes, die Jezus heeft gedoopt, wordt gevangengenomen. Een feit dat al min of meer aankondigt wat er later met Jezus ook gaat gebeuren... En dan gaat Jezus op weg en verkondigt dat het rijk Gods nabij komt. Zijn verkondiging is ook aan ons gericht: ‘Bekeer je en geloof in de blijde boodschap’.

Wat betekent dat nu in het licht van het voorgaande? We zijn begonnen aan 40 dagen bezinning: wie ben ik, waar sta ik, waarvoor loop ik warm, wat betekent het verbond van God met zijn hele schepping voor mij, waar geloof ik werkelijk in en waar wil ik mij voor inzetten? Op dit pad zijn er voor ieder van ons naast verantwoordelijkheden ook vele verleidingen… Doemdenken is er één van. Als het toch niet helpt, waarom zou ik mij dan iets ontzeggen? Waarom zou ik mijn best doen om mee te werken aan het beschermen van milieu en natuur? Maar toch, alleen samen kunnen we iets bereiken. Bewust alleen kopen wat je nodig hebt. Nadenken over milieuvriendelijke alternatieven. Het kopen van een bosje bloemen in de winter bijvoorbeeld heeft een nadelige invloed op het milieu. Ze zien er misschien perfect uit, maar voor bloemen in februari is in het algemeen veel energie, bestrijdingsmiddel, water en bemesting nodig. Willen we dat? We kunnen kijken hoe in eigen huis meer energie te besparen. We kunnen zwerfafval opruimen. Of meer op de fiets of te voet of met de trein ergens naar toe in plaats van met de auto of het vliegtuig.

Gods verbond met zijn schepping staat niet los van ons. De 40-dagentijd is de periode bij uitstek om zelf bewuster mee te gaan helpen om de aarde, mensen en dieren en alle levende wezens te beschermen. En elke regenboog kan daar aan herinneren…

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING

Oecumenische viering op 21 jan 2024 in de Johanneskerk Sittard

En uw naaste als Uzelf….

De verkiezingen zijn alweer even achter de rug, al wachten we nog even op een regering. Velen krijgen intussen een ‘functie elders’. Zo gaat dat in de wereld, wij krijgen wat we hebben gekozen. Een schok? Ongetwijfeld. Rechts heeft gewonnen? Zeker. Dat staat buiten twijfel. Hoe dit komt, daar mogen politici en commentatoren zich het hoofd over breken. Ongetwijfeld niet gehoord worden of voelen, de arrogantie van de (te lange) macht, en zeker ook gedraai en gelieg, het blijkt niet alleen in onze straten, maar ook voor politici lastig het eigen straatje schoon te vegen.

Politici zijn mensen die zouden moeten denken vanuit algemeen belang, en ik ben oprecht benieuwd of alle politici zich wel realiseren dat denken vanuit het algemeen belang altijd betekent: denken vanuit de ander! Wie die ander is? Niet jijzelf in ieder geval.

Je kunt immers nooit zélf algemeen belang zijn, daarvoor moet je met méér zijn…

En daar is dan de hamvraag: wie is die ander!? Tja, daar hebben we al bijna 2000 jaar een beresterk verhaal voor, door Jezus zelf verteld aan een groep kritische farizeeërs: het verhaal dat we zojuist hoorden, van de barmhartige Samaritaan die een mishandelde reiziger langs de weg vond. Het zijn namelijk niet de voor de hand liggende ambtsdragers, notabene een priester of Leviet, die de mishandelde voorbijganger van naar alle waarschijnlijkheid hun eigen geloof te hulp schieten, maar een Samaritaan. Een Samaritaan, die volgens velen niet het zuivere joodse geloof beleed en met de nek werd aangekeken. Tweederangs in de ogen van toen.

Tweederangs overigens ook nú nog, want de Samaritanen bestaan nog altijd, al zijn het er niet veel meer. Nog geen 1000 mensen in totaal…

Het verhaal is ook heden ten dage nog te beleven. Bijna precies halverwege tussen Jeruzalem en Jericho, is een museum te zien: Het museum van de barmhartige Samaritaan.

Speciaal aandacht is er voor mozaïeken , waarbij onder andere een zevenarmige kandelaar opvallend is. Dit is de plek waarvan men stelt dat het de plek was waar het verhaal van Jezus zich heeft afgespeeld.

Het is overigens zeer onwaarschijnlijk dat dit verhaal daadwerkelijk heeft plaatsgevonden op deze manier en op deze wijze. Het is immers een gelijkenis welke door Jezus werd vertelt. Maar feit is, dat deze gelijkenis zo tot de verbeelding heeft gesproken, dat mensen uit de eerste paar eeuwen een plek zochten om het te lokaliseren. Dáár was het! Daar, zo ongeveer...

Natuurlijk, de geschiedenis is er verdergegaan. Er zijn onder andere resten van een kerk gevonden uit de 6e eeuw, de traditie is dus al heel oud..

Het verhaal van de Barmhartige Samaritaan, een overbekend verhaal? Jazeker, in kerkelijke kring tenminste. Het is en blijft een veelzeggend en hoopvol verhaal. Bij grote vragen bijvoorbeeld van landen en identiteiten, of het Israël en Palestina is, of Burkina Faso, waar geweld kerken en gemeenschappen bedreigen. Hier kan dit oersterke verhaal van grens overstijgend handelen om mensen centraal te stellen een grote bijdrage leveren. Maar ook is het verhaal bijna naadloos toe te passen in onze eigen gemeenschap hier. Kennen we ook nu niet van die ‘tweederangs’ burgers, die een ander geloof aanhangen en die sommigen liever niet dan wel in Nederland zouden zien? Zijn wij de priester, de leviet, of toch de barmhartige Samaritaan?

De Samaritaan zorgde voor onderdak van de mishandelde man, hoewel deze naar alle waarschijnlijkheid niet van zijn geloof was. Hij paste eerste hulp toe en zorgde dat de man verzorgd werd. Hij gaf daartoe zelfs geld aan de herbergier. ‘En’, voegde hij er nog aan toe, ‘als het niet genoeg blijkt te zijn, geef ik je op mijn terugweg nog meer’. Wat een ruimdenkend en genereuze mens! En ook: wat een vertrouwen van de herbergier, al is er een redelijke kans dat hij deze weldoener al vaker in zijn herberg had gezien natuurlijk. Mensen die mensen helpen, zomaar, omdat ze letterlijk ‘op hun weg komen’!

Wat een ander geluid dan we nu zo vaak in de politiek horen. Wat een ander geluid dan in de persoonlijke verhalen is te horen van mensen die nogal anti-buitenlander stemden. Mensen die nu soms voor het eerst openlijk durven te zeggen wat ze wellicht al jaren dachten..

Maar gelukkig zien we veel mensen, ook in onze nabije omgeving, die wél lijken op die barmhartige Samaritaan. De mensen in Ter Apel, die vreemdelingen dagelijks voeden en herbergen bijvoorbeeld. De taalmaatjes die migranten meehelpen zo snel mogelijk zelfredzaam te worden en volledig deel te nemen aan de samenleving. En wat te denken van de voedselbank, die (helaas) nog altijd nodig is. Wat een mensen, wat een praktische naastenliefde! In Sittard-Geleen, hebben we kleinschalige initiatieven als het slaaphuis voor mensen zonder dak boven hun hoofd.

Gelukkig, zeker met het weer van de afgelopen week, maar ook met el die regen daarvóór.. Daarnaast de Éngele van Zitterd-Gelaen, die voor de armsten onder ons levensbenodigdheden verzorgen én natuurlijk Bie Zefke, de dagopvang voor dak- en thuislozen. Genoemd naar Limburgs beroemdste zwerver Zefke Mols, die in Sittard zijn thuisbasis had en door de mensen verzorgd werd. Bie Zefke, ontstaan vanuit diaconaal werk, waar de kerken (katholiek en protestants) bij de oprichting een grote rol in speelden. Mooi, en passend bij dit gebied, dat grotendeels ooit het Hertogdom Jülich was, een hertogdom dat meer dan anderen tolerant was naar protestanten en joden, die er meestal ongestoord konden leven en vieren.

Het thema van vandaag is ‘Heb God lief, en je naaste als jezelf’. Als iemand van zichzelf houdt, is het begin al gemaakt. Als hij/zij nog de stap weet te maken naar ook de naaste liefhebben, zijn we er al bijna helemaal. Ik persoonlijk denk dat God dan al erg tevreden is, ook als de persoon de stap naar God zelf niet (of nog niet, of niet meer) kan maken. Laten we het glas dus als halfvol zien!

Zoals boven vermeld, de locatie van de Barmhartige Samaritaan ligt ongeveer precies halverwege de weg van Jericho (in Palestijns gebied), naar Jeruzalem (dat een overwegend Joodse identiteit heeft). Jericho, een van de oudste steden, zo niet de oudste stad ter wereld, al meer dan 10.000 jaar bewoond. En Jeruzalem, eveneens millennia oud en objectief gezien waarschijnlijk de meest heilige plaats ter wereld, snijpunt van meerdere religies.

Mag die locatie midden tussen deze twee steden misschien een hoopgevend punt zijn? Mag de ontmoeting tussen wat nu aartsvijanden lijken misschien ooit ( zo mogelijk heel snel!) hier plaatsvinden? En misschien mogen we hoop putten uit het feit dat een aantal van de nog resterende Samaritanen (als enigen in de wereld) sinds kort zowel de Israëlische als de Palestijnse nationaliteit hebben, vloeiend Hebreeuws én Arabisch spreken en ook tweetalige namen hebben. Misschien helpen ze op deze manier opnieuw de weg wijzen naar een meer verdraagzame en meer barmhartige wereld, ook al zijn zij er als bevolkingsgroep wellicht dan niet meer…

We vieren vandaag de oecumene. We delen níet het brood vandaag, dat dan weer niet. Of tóch? Na de viering ligt er op tafels een zogenaamd ‘breekbrood' of Turks brood. Beiden snakken ernaar om met en voor elkaar gebroken te worden. Ik nodig u uit dit ook te doen, omdat delen van een en een, dríe maakt!

Amen

Peer Boselie

zondag 14 jan. 2024 1 Sam. 3, 3b-10.19 Joh. 1, 35-42

2^e d.h.j. B Thema: Kom en zie

U leest deze tekst. Waarom voelt u zich geroepen om dit te doen? Boven het blaadje van zondag 14 januari staat ‘Kom en zie’… Wat is er, terwijl u deze overweging leest, te ervaren van Gods aanwezigheid? Hoe is het verhaal van Jezus van betekenis voor het eigen leven? Wat verwacht u van uw betrokkenheid bij de parochie? Wat kunnen wij of doen wij als christenen met de Bijbelteksten die ons worden geboden? Bij de viering van 14 januari bezinnen we ons op deze vragen.

Als je een uitnodiging krijgt voor iets nieuws, iets onbekends of een ontmoeting met een onbekende persoon of groep mensen – wanneer ga je daarop in? Dan moet er ergens een behoefte zijn, een verlangen, een nieuwsgierigheid of een geraaktheid die ervoor zorgt dat je denkt: ja, ik doe het… ik ga onderzoeken of het iets voor mij is, ik wil kennismaken met die man of vrouw of ik wil de sfeer wel eens proeven in dat gezelschap en nagaan of ik er pas. Wil ik lid worden van deze vereniging of werkgroep? Wil ik solliciteren bij deze instelling? Ga maar eens na bij uzelf: wat is de reden geweest dat u iets nieuws bent begonnen? Een baan of het lidmaatschap van een of andere club? Wat hoopte of verlangde u daarvan? Ooit bent u ook voor het eerst naar deze kerk gekomen. Waarom was dat? Bent u met iemand meegekomen, of hebt u ergens iets gelezen of gehoord, over de kerk of over de voorganger waardoor u er naar toe wilde gaan?

Twee leerlingen van Johannes de doper worden gewezen op Jezus die voorbijgaat en gaan hem achterna. Waarom? ‘Wat verlangt gij?’ vraagt Jezus. En als ze dan vragen waar hij zich ophoudt zegt hij: ‘Gaat mee om het te zien.’ Ze voelen zich aangetrokken tot hem – tot dit Lam van God - en gaan mee. Ze maken mee wie Jezus is. Ze horen zijn toespraken. Ze zien hoe hij met mensen omgaat. En ze gaan met hem verder. En dat zelfs hun leven lang…

God nodigt ook ons – ieder van ons persoonlijk - uit. Gaan wij met Jezus mee? Voelen wij ons daartoe geroepen? Hoe of waar roept Jezus ons in onze tijd……….? Waartoe worden wij anders geroepen………..? Wie of wat roept ons in ons leven hier………?

De kleine jongen Samuël werd geroepen, hij wist nog van niks, maar al luisterend ging hij op weg met God, en ‘de Heer was met hem en liet niet een van zijn woorden onvervuld’.

‘Kom en zie’. Waar zien we dat Jezus zich ophoudt in onze tijd? Waar zien we om ons heen zijn Geest al aan het werk? Inspirerende mensen in de samenleving laten iets zien van Gods bedoelingen en nodigen ons uit mee te doen. Waar doet God een appèl op ònze betrokkenheid, onze hulpvaardigheid, ons enthousiasme, onze talenten… Waar heeft hij ons nodig?

Het gaat erom je roeping, je opdracht waar te maken – in het groot gaat het dan om een levensopdracht, de grote lijn, een doorgaande passie, werk, hobby’s, relaties met mensen. In het klein ligt die opdracht er elke dag weer, in de gewone dagdagelijkse dingen. In het ‘goeie morgen’ zeggen. In het aanreiken van iets, in het elkaar helpen thuis. In de kleine gesprekken op straat. Laten we onze ogen opendoen om te zien. Te zien waar God ons nodig heeft…..

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING 1 januari 2024

Maria wordt wel eens bruid van de heilige Geest genoemd. Dit om haar naast moeder van Jezus en daarmee van God, ook als symbool van kerk als gemeenschap te maken, een ideaalbeeld wellicht, maar bedoeld om haar én Jezus nog nabijer bij ons te brengen. Gisteren stond de Heilige Familie centraal. Ook zo’n ideaalbeeld. Lastig voor al die gebroken of samengestelde gezinnen die we tegenwoordig kenen. Vroeger overigens ook, want al te vaak stierf een moeder in het kraambed of een vader bij het werk en trouwde de overgebleven echtgenoot/te opnieuw. Dat samengestelde gezin is dus van alle tijden. Maar realiseren we ons niet te weinig dat óók de heilige familie zo’n samengesteld gezin is? Jozef was immers niet de echte vader, maar meer een pleegvader, of zoals we leerden vroeger: voedstervader? Toch mooi dat de kerk een samengesteld gezin als hét voorbeeld stelt voor ons! :-)

Belangrijk in de eerste lezing vind ik de opmerking van Paulus, dat we als slaaf vrijgemaakt werden en in plaats van slaaf, zonen werden. En omdat we, door Gods Geest die in ons kwam in doop en vormsel niet langer slaaf waren, maar zonen (en dochters natuurlijk!) zijn we ook erfgenaam geworden. Erfgenaam betekent overigens niets minder dat verplicht zijn het goede na te streven en barmhartig te zijn. En wat dat is, barmhartig, dat is wellicht niet meteen in actie komen, zoals de herders die meteen alles rondvertellen, maar als Maria alles overwegen om tot een afgewogen oordeel te komen en daarná in actie te komen. In haar geval door als moeder te doen wat nodig is, in het geval van Rabbis for Human Right in Israël meehelpen met Palestijnen om hun olijven te oogsten op de bezette westelijke Jordaanoever (tjonge, wat zijn die dapper en wat is hun keuze moeilijk), en voor ons? Voor ons om op onze plek in de maatschappij te doen wat kan (en te accepteren dat dát is wat we kunnen doen en daarmee ook tevreden en in balans zijn)…

En mogen we daarbij een voorbeeld nemen aan de vrouwen uit Israël én Palestina die alweer 7 jaar geleden een bijzonder vredeslied zongen, gezamenlijk en gezusterlijk. Het heet ‘Prayer of the Mothers, van Yael Deckelbaum… En is 7 jaar geen heilig getal? En is zingen niet dubbel bidden? Moet er uit een dorre rozenstruik geen nieuw leven ontspringen? Moet dit lied niet wéér over stad en land weerklinken? Zoek het op en deel het, aan het begin van dit jaar 2024, als teken van vrede en laat het zich verspreiden door heel de wereld. We gaan er een stukje van horen…

Amen..

Peer Boselie

Vanuit de gezinsviering TER OVERWEGING Lucas 2

24-12-2023 18.30u

Thema: De koning van de vrede?

Een pasgeboren kind, in een kribbe. Hoe kan dat nu de koning van de vrede zijn…?

We verlangen naar vrede... Maar vrede is niet gemakkelijk. Want we zien het, steeds komt er toch weer oorlog. Er is oorlog in Oekraïne en in Israël en op nog meer plekken in de wereld. Op kleinere schaal maken overal - ook nu - mensen ruzie over het één of ander. In ons eigen land is er heel veel onvrede. Zegt wat er aan de hand is in de wereld iets over het licht van God? Is er wel bevrijding als er zoveel ellende in de wereld is?

Eigenlijk is dit allemaal niet nieuw. De politieke situatie was toen Jezus werd geboren ook erg onzeker. De eeuwen door zijn er altijd oorlogen geweest en mensen in nood, die hulp nodig hadden. En altijd weer zijn er mensen geweest die net als Jezus (toen hij groot was) hebben geholpen en hebben gezegd: ‘Houd moed... Wees niet bang en vertrouw op God. Er is altijd hoop, licht, zelfs midden in de diepste duisternis. God kent je leven. God deelt in je leven. Gods licht is bij je.’

En daarom vieren we Kerstmis. We vieren dat het licht van God - in Jezus - juist heel dicht bij ons komt. Jezus begint zijn leven als een kindje in een arme stal. Gods zoon onder de mensen... Hij krijgt bezoek van herders. Herders, die ruige mannen die in het open veld op hun dieren passen, zij krijgen bezoek van een engel. Juist voor mensen als zij, mensen aan de rand van de samenleving, is er het goede nieuws van de redder die geboren is.

Maar het goede nieuws is er ook voor ons, op deze avond van verlangen. Ook velen onder ons zijn op zoek naar warmte, naar vrede, naar vonken van licht, naar sporen van God. Net als de mensen in vroeger tijden. Maar zoeken naar vrede en geluk betekent – zeker in onze situatie - ook werken aan vrede en geluk. Wat geluk voor andere mensen, ver weg, dichtbij, maar ook voor onszelf. Wat betekent dat nu op deze avond van Kerstmis? Wat kun jij, kunt u, kan ik doen? Dat is niet zomaar te zeggen. Het is vooral belangrijk dat wij ieder voor onszelf erover nadenken. Dat we ons voorstellen op welke manier wij zelf een stapje kunnen zetten waardoor de wereld een betere wereld kan worden. Misschien kunnen we werken aan vrede binnen onze eigen kring van bekenden, door zelf een keertje wat toe te geven. Vrede op aarde komt dichterbij elke keer als het inderdaad lukt om iets te doen voor een ander. Als we van wat we over hebben uitdelen aan mensen die niks hebben. Als we samen zoeken naar oplossingen voor klimaat- en milieuproblemen. Als we vluchtelingen uit oorlogslanden gastvrij ontvangen. Als we bij ruzie naar die ander toe gaan om het probleem op te lossen.

De koning van de vrede is gekomen… Maar niet met pracht en praal of met politieke macht, maar als een kindje in een kribbe. Het baby’tje van de kerstnacht is later groot geworden, is rond getrokken en heeft de mensen laten zien hoe te werken aan bevrijding voor ieder mens, aan de droom van God. Hij heeft uit liefde alles gegeven wat hij had, zelfs zijn leven.

En nu zijn wij aan de beurt om te doen wat wij kunnen.

Kerstmis kan geen feest zijn als wij niet steeds opnieuw een begin maken met dat visioen van vrede, die droom van God. Wij allemaal. Samen. En God zal met ons zijn.

Ik wens jullie allen Zalig Kerstmis!

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING zondag 3 dec. 2023
Jes. 63, 16b-17.19b; 64, 3b-8 1Kor. 1, 3-9 Mc.13 33-37

1^e Adv. B Thema: Zal er ooit nog vrede zijn?

Zal er ooit nog vrede zijn? Berichten van de afgelopen tijd…

-Na een gevechtspauze van zeven dagen is vrijdag de oorlog tussen Israël en Hamas hervat.

-De oorlog in Oekraïne duurt voort. De zwaarste Russische droneaanval tot nu toe op Oekraïne, 75 drones in één nacht op Kyiv, markeerde vorige week het begin van een winter waarin we dat soort berichten waarschijnlijk vaker gaan zien, verwachten experts.

-In eigen land is nu ook definitief en officieel de uitslag van de verkiezingen bekend. Wat zal deze uitslag concreet gaan betekenen? Er is in ons land geen oorlog aan de gang, maar onvrede is er wel. Hoe kan het land goed worden bestuurd? Hoe zorgen we dat er recht wordt gedaan?

-Een ander actueel gegeven is de klimaattop van de VN, inmiddels gestart in Dubai. De gevolgen van klimaatverandering hebben we dit jaar over de hele wereld kunnen zien en voelen: overstromingen, droogte, wekenlange hittegolven op land en in zee. Wat moet er gebeuren om ervoor te zorgen dat het niet nog erger wordt? Zal het werkelijk lukken, om wereldwijd samen op te trekken om het tij te keren, omwille van de toekomst van de generatie van onze kleinkinderen en zij die daarna komen?

Als ik de situatie in ons land en in de wereld bekijk, weet ik het soms niet meer. Ik voel onmacht en onzekerheid. Ik ben ongerust. Wellicht voelt u dat met mij mee, misschien ook niet. Maar met op de achtergrond onze gevoelens en gedachten over wat er nu in de wereld gebeurt, lezen we ook nu weer in de bijbel, een boek dat vele eeuwen geleden is geschreven. Wat hebben die oude teksten ons heden ten dage te vertellen? Het boek Jesaja, de brief van de apostel Paulus, het evangelie volgens Marcus…

In het boek Jesaja klinkt allereerst een vraag: ‘Waarom Heer liet Gij ons van uw wegen afdwalen?’ Een vraag die ook in onze tijd zou kunnen klinken. Daarbij een roep om steun: ‘Scheur toch de hemel open en daal af.’ Maar ook: ‘Gij staat bij al wie op U durft hopen. Gij komt hen tegemoet die met vreugde gerechtigheid beoefenen.’ Dat spreekt mij aan, het lijkt me ook nu voor ons allen belangrijk: durven hopen op de bijstand van God en vooral met vreugde gerechtigheid beoefenen. Een oude boodschap, maar zo actueel en bekend bij ons als ons motto: ‘Om mensen gaat het, dat ze tot hun recht komen.’ De praktische politieke toepassing is alleen niet zo gemakkelijk. De problemen in de samenleving kunnen niet zomaar ineens en allemaal worden opgelost, dat kan alleen met kleine stapjes. Die moeten we dan wel willen zetten, ook als ze ons iets kosten, en niet door anderen uit te sluiten.

Daarnaast de boodschap van het evangelie van vandaag. Die is niet lang: Wees waakzaam! Dat wordt gezegd tegen enkele van Jezus’ leerlingen, maar vooral ook tegen de latere lezers, dus ook ons. Deze lezing is het korte slot van de tweede grote redevoering die Marcus Jezus in de mond legt. Die grote redevoering gaat over de toekomst, en over de voleinding van de wereld. Die ‘rede van de laatste dingen’ waarschuwt de mensen. Er zullen verschrikkelijke dingen gebeuren, het succesvol optreden van mensen die een dwaalleer verkondigen, vervolgens oorlogen en natuurrampen en vervolgingen, en dan de komst van de mensenzoon. Maar, zegt Jezus tot slot, en dat horen we in de parabel van vandaag, raak niet in paniek, nee, wees waakzaam! ‘Weet wanneer het ogenblik daar is’ / ‘ge weet niet wanneer de heer des huizes komt’. ‘Wees waakzaam’… Wat betekent dat? Wanneer is het tijd? Wanneer komt de mensenzoon? Misschien wordt dat duidelijker als we even teruggaan naar de vorige zondag, naar het laatste oordeel zoals beschreven in het Matteüsevangelie. Als de mensenzoon komt, dan zal hij de volken scheiden in twee groepen, hij belooft de rechtvaardigen het eeuwig leven,

“Want ik had honger en gij hebt Mij te eten gegeven, Ik had dorst en gij hebt Mij te drinken gegeven, Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen." Enz. En: "Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broeders, hebt gij voor Mij gedaan".

In deze sfeer lees ik ook de oproep van Marcus: ‘Weet wanneer het ogenblik daar is’…

Neem je verantwoordelijkheid. Doe dan wat goed is.

Het is Advent… Een tijd van inkeer en ommekeer, van ernst maar ook van verwachting. Wat staat ons te doen als we niet willen dat er mensen buiten de boot vallen? Vanuit onmacht en onvrede, waakzaam, samen op zoek gaan naar mogelijkheden, om te werken aan gerechtigheid. Gerechtigheid, ook voor de oorlogs- of klimaatvluchteling of de arbeidsmigrant in Nederland, voor elke mens ook als die anders is dan ik, ja voor iedere mens op ons pad. Dan zal God ons bijstaan. Hij komt ons tegemoet. Het eerste kaarsje brandt.

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING zondag 17 sept. 2023 Wijsheid van Jezus Sirach 27,30 – 28,7 Matteüs 18, 21-35

24e d h j A Thema: Een teken van liefde

Vergeving is volgens de algemene opvatting het iemand niet meer kwalijk nemen van een ernstige (of minder ernstige) daad. Deze daad overtreft in elk geval wel het gewone en is iets waarvoor gewoon even sorry zeggen niet afdoende is. En dan zegt Jezus in het evangelie van vandaag dat je zeventig maal zeven maal moet vergeven. Onbeperkt en altijd opnieuw vergeven. Kan dit wel? Het is niet vanzelfsprekend. Zeker niet als het gaat om misdaden, maar ook niet altijd als het kleinere fouten betreft. Elke situatie is anders, en telkens vraagt het om - enerzijds - kunnen inleven in de ander en - anderzijds - om het vermogen jezelf een spiegel voor te houden. Wie heeft wat gedaan, met welke reden, in welke omstandigheden.

Ik las afgelopen week een vrij uitgebreid artikel over een project in een tbs-kliniek. Patiënten in de kliniek lijden - volgens wat de geestelijk verzorger waarneemt - onder het besef bij de samenleving in een niet in te lossen schuld te staan. Dit heeft een neerdrukkende en demotiverende werking op hoe ze naar zichzelf kijken en op hun hoop nog ooit mee te mogen doen. De samenleving eist tot in het oneindige een berouwvolle houding. Ondanks langdurige gevangenschap en behandeling wordt hun schuld niet van hen afgenomen. En een gesprek tussen vertegenwoordigers van daders en slachtoffers blijkt niet goed mogelijk…

Onbeperkt en altijd opnieuw vergeven… Kan het wel? Misschien moet je zeggen: Wanneer kan dit? En wanneer kan ik dit? Is er iemand die ons iets heeft aangedaan? Hoe kunnen we daar naar kijken? Of hebben wij bij iemand iets goed te maken? Ook daar - maar dan van de andere kant bezien - begint wat we kunnen doen. Bij degene die het slachtoffer is.

In de parabel die Jezus vertelt staat de eerste heer, de koning, voor God: een hele grote schuld (tienduizend talenten) wordt de dienaar kwijtgescholden. God vergeeft ons - we krijgen heel veel ruimte - dan moeten wij zeker vergeven als ons iets (kleins) is aangedaan. De dienaar zelf, in het tweede deel, geeft zijn mede dienaar die ruimte niet, hij is onverbiddelijk, die honderd denariën moeten betaald worden.

Hoe komt dit voor in ons eigen leven? In onze familie of in de parochie, op school of werk of in een vereniging. Allemaal maken we fouten, hebben we te maken met misverstanden, met mensen die ons niet liggen, met mensen die andere meningen of gewoonten hebben, mensen die we niet goed begrijpen, waar we ons niet goed in kunnen inleven. Soms gebeurt er iets, iemand voelt zich benadeeld door iemand, maar de ander heeft daar een ander idee over en vindt de beschuldiging oneerlijk; beide partijen zijn in hun eigen ogen het slachtoffer. Zo ontstaat er ruzie over iets kleins. Wie moet wie vergeven? Kan het misverstand worden opgelost? Kan er van twee kanten vergeving zijn? Vergeving geeft mensen weer toekomst.

Vergeven kan in principe alleen gebeuren door degene die iets is aangedaan. Maar als dat niet kan, dan komt God in beeld. Mild, barmhartig, genadig, lankmoedig en goedertieren, zo is God, zo zegt psalm 103. God is geduldig en liefdevol. Maar Zijn vergeving wordt verdiend met onze vergeving, dat bidden we ook in het Onze Vader. We kunnen niet zonder. Zoals we ook niet zonder liefde kunnen. Vergeven is een teken van liefde.

Elly Bus-Linssen

Getuigenis 3 september 2023 Peer Boselie

Het is de maand van de schepping, september. Scheppingszondag is het vandaag. En nee, het ziet er niet goed uit, zo zou Jeremia zeggen.. Te koud, te nat, te droog, te heet. De matigende factor in het klimaat is weg, net als de matigende woorden in de politiek. Of gaan we met Omtzigt een ander geluid horen? Een van onze goede vrienden is de voorzitter van zijn partij, er zit oprecht Christelijk geloof in. Maar in alles wat ze willen? Bij migratie bijvoorbeeld ook? En daarbij politiek blijft mensenwerk en ego’s zijn overal een probleem als het pluche aan je trekt.. Mensen kunnen plotseling heel anders zijn dan ze lijken…

LAUDATO SI’, mi’ Signore” – “Geprezen zijt Gij, mijn Heer”, zong de heilige Franciscus van Assisi 800 jaar geleden. In dit prachtige loflied maakt hij er ons op attent dat ons gemeenschappelijk huis als een zuster is met wie we ons leven delen, en als een goede moeder die ons met open armen ontvangt.

“Geprezen zijt Gij, mijn Heer, voor onze zuster Moeder Aarde, door wie wij gevoed worden en verzorgd, en die velerlei vruchten voortbrengt, met kleurige bloemen en groen”.

Deze zuster en moeder huilt vanwege de schade die we haar berokkenen door het onverantwoord gebruik en misbruik van de goederen die God haar heeft toevertrouwd. (Laudato Si’ 1-2)

En wat wij wel kunnen, ons kruis opnemen, kan de aarde niet doen..

Bij ons is je kruis opnemen vaak niet het beeld van passiviteit, lijdzaam dragen, maar juist van de hoogste activiteit (niet altijd natuurlijk..). Het betekent: je verantwoordelijkheid nemen, staan voor je leven en je levenskeuzes, doen wat jij moet doen. Kruis dragen betekent, jouw levensopgave vervullen – en wat die is, moet jij ontdekken. Daarom draagt ieder in eerste instantie zijn eigen kruis.

En dan komt dat lastige woord zelfverloochening. Minder lastig dan we vaak denken. Het gaat immers over je zelf durven loslaten, je durven overgeven of verliezen aan de ander. Want dat is het. Het is niet jezelf onderuit halen, naar beneden halen, kleineren. God is al onbegrijpelijk groot, hij wordt echt niet groter, als jij jezelf kleiner maakt. Maar zelfverloochening is: je niet krampachtig aan jezelf vastklampen, niet in je eigen schulp kruipen en je afsluiten van de wereld en van alles wat er om heen je gebeurt. Zelfverloochening is, uit je zelf treden naar de ander toe, je verbinden, je engageren. Niet op je zelf blijven staan, maar uitgaan naar die ander. En dat is precies de beweging die Jezus steeds maakt naar mensen, en die hij ons voor doet.

Als wij dit ook doen, zullen we zien, dat het een wederkerige beweging is. Bij mensen, die ons niet zullen laten stikken als wij hén niet laten stikken. En ook op neen enorm veel groter terrein, het behoud van de aarde.

Moeder Aarde, zuster aarde, die ons zo nodig heeft, maar wij haar nog meer…

En tenslotte dan toch: die Petrus, die Satan wordt genoemd. Wat een verschil met vorige week! Vorige week was Jezus ontzettend lovend over Petrus, nu noemt hij hem Satan..

Vorige week:: 'gij zijt Petrus; en op deze steenrots zal ik mijn kerk bouwen en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen. Ik zal u de sleutels geven van het rijk der hemelen en wat gij zult binden op aarde zal ook in de hemel gebonden zijn, en wat gij zult ontbinden op aarde zal ook in de hemel ontbonden zijn.'

Jezus speelt met de naam van Petrus: in het Grieks betekent Petra rots en datzelfde geldt voor het (Aramese) Kephas. ‘Op die rots zal ik mijn kerk bouwen.’ Matteus gebruikt het woord ἐκκλησία, dat samengeroepen volk betekent. En Jezus vervolgt: Ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemelen geven.

Het is een ingewikkelde passage, want in de geschiedenis van kerk en theologie is er die hele doctrine rond het ambt van de paus omheen geweven. de bisschop van Rome, als de rots op wie de kerk is gebouwd en die de sleutelmacht bezit, zichtbaar in ieder pauswapen. Zoals dat van onze stad Sittard overigens.

Maar het is heel goed mogelijk dat Jezus niet de persoon van Petrus zelf bedoelde, maar op zijn belijdenis, zijn vertrouwen in Jezus als de Gezalfde. Jezus als degene die door de profeten werd aangekondigd, Jezus als de mens in wie de barmhartigheid en menslievendheid op een nieuwe wijze zichtbaar werd. Petrus spreekt het vertrouwenswoord. En Jezus prijst hem om dit vertrouwenswoord. Dit vertrouwen is de rots, het stevige fundament waarop ik mijn samengeroepen gemeenschap van mensen, mijn ἐκκλησία, mijn kerk kan bouwen. Want die gemeenschap zal gebouwd zijn op vertrouwen. En vertrouwen opent de deur naar die gemeenschap. Jouw woord van vertrouwen, elk woord van vertrouwen, is een steenrots, een fundament waarop het huis van God gebouwd kan worden.

En laten we dat ook proberen doen met Petrus, met het centrale woord vertrouwen én met Jeremia, als hij het licht weer ziet: dan laait er een vuur op in mijn hart, het brandt in mijn gebeente. Ik doe alle moeite om het in bedwang te houden maar het lukt me niet."

TER OVERWEGING Zond. 27 aug. 2023 21^e d h j A Jesaja 22, 19-23 Rom. 11, 33-36 Matteüs 16, 13-20

Thema: Verantwoordelijkheid in handen gegeven

Waar gaat het om bij de opvoeding van een kind? Wat is het doel, waartoe moet die opvoeding leiden? Kortweg kun je zeggen: naar zelfverantwoordelijke zelfbepaling. Verantwoordelijkheid. De verplichting om ervoor te zorgen dat iets goed verloopt. Iedereen is verantwoordelijk voor van alles. Voor een en ander in het persoonlijke leven. Een inkomen, eten koken, gezelligheid in huis, boodschappen, onderhoud van huis en tuin, schoonmaken, de was, betalingen, eventuele huisdieren, planning van vakantie etc. Allerlei taken die soms samen met anderen gedragen worden. Maar buiten het persoonlijke leven bestaat er ook gedeelde verantwoordelijkheid voor de maatschappij, de stad, de parochie, het land, de sportvereniging en noem maar op. De één voelt zich eerder daarvoor verantwoordelijk dan de ander. En wie ergens leiding aan moet geven draagt meer verantwoordelijkheid dan wie alleen een uitvoerende taak heeft.

Petrus krijgt de sleutels in handen van het rijk der hemelen. Zijn geloof dat Jezus de Christus is, de Zoon van de levende God, is daarbij doorslaggevend. Niet dat dat puur en alleen uit hem zelf komt, of dat er niks op hem aan te merken is… We zien in andere evangelieteksten dat Petrus er soms ook niets van begrijpt en als het er op aankomt Jezus driemaal achter elkaar verloochent. Petrus is ook maar een mens. Net als wij. Maar hij zal het voortouw gaan nemen, samen met de andere leerlingen. En dan niet zoals wel eens ludiek wordt uitgebeeld letterlijk aan een poortje in de hemel met een grote bos sleutels. Nee, hij krijgt de verantwoordelijkheid opgelegd om Jezus’ boodschap omwille van het rijk Gods verder te dragen door de tijd. En na hem vele anderen door de eeuwen heen, tot nu toe. Wij zijn de erfgenamen van deze boodschap en als christen verantwoordelijk voor hoe wij zelf leven, medeverantwoordelijk voor onze geloofsgemeenschap binnen de kerk van nu en voor de rol van deze kerk hier ter plaatse en elders in de wereld. Zien wij christenen onze verantwoordelijkheid voor wat er in de wereld gebeurt anders dan wie geen christen is? Kijken wij anders naar armoede, naar oorlog, naar klimaatproblematiek? Wie is Jezus voor ons en wat betekent vanuit ons geloof het ‘christen-zijn’ voor ons verantwoordelijkheidsgevoel? En gaat het over wat we doen of laten in ons persoonlijke leven of betreft het gedeelde verantwoordelijkheid vanuit onze geloofsgemeenschap of allebei? Verantwoordelijkheid in handen gegeven… Voor wat allemaal? Ik denk dat het goed is daarbij na te denken wat de eigen mogelijkheden zijn.

Laatst sprak ik met iemand over vakantievieren in het buitenland. Is het nodig om een vliegvakantie te boeken? Of kan het ook zonder te vliegen zodat het klimaat wat wordt gespaard? Is het ‘het moet kunnen’ want alle anderen doen het ook… en dan heb ik er ook recht op? Of ‘het helpt toch niet’ als ik niet ga vliegen, dat is toch slechts een druppel op een gloeiende plaat…? Zelf zal ik niet gaan vliegen. Daarmee kan ik niet beoordelen of een ander het vliegen ook moet kunnen laten. Maar wel denk ik dat, als het gaat over medeverantwoordelijkheid voor de schepping, voor mens en dier in het kader van klimaat en milieu, dat ieder naar de optelsom van de klimaatschade door eigen gedragingen kan kijken en het nodige kan proberen te doen zodat we samen daarbij vooruitgang bereiken. Voor mij heeft dat proberen te maken met christen-zijn.

Een ander voorbeeld. Het schooljaar gaat deze week weer beginnen. Hier bij ons kunnen kinderen naar school… Dat is niet overal vanzelfsprekend. Vandaag vraagt de MIVA aandacht voor het arme en uitgestrekte noorden van Kenia, waar Zuster Pauline werkt om onderwijs bereikbaar te maken voor allerarmsten. We kunnen de MIVA steunen met onze bijdrage. Dat is ook ‘verantwoordelijkheid in handen gegeven’. Doet u mee?

Elly Bus-Linssen

Overweging 6 Augustus 2023

Lang geleden in de derde klas van de lagere school zat las meester Souren op vrijdagmiddag graag voor. Sprookjes. En op een goede dag las hij een sprookje voor van Hans Christian Andersen. Het lelijke jonge eendje.

Ik hoorde toen hoe het lelijke jonge eendje, vanaf zijn geboorte werd geplaagd en opgejaagd door de andere eenden. Verstoten en alleen. Want hij was lelijk en anders en kennelijk in het verkeerde nest terecht gekomen. En er kwam een moeilijke winter waarin het eendje nauwelijks wist te overleven. Maar het werd lente en in het water van een vijver zag hij zijn eigen spiegelbeeld. Geen eend meer, maar een prachtige jonge zwaan. Andere zwanen kwamen hem vriendelijk begroeten en ze vroegen of hij mee wilde gaan. We houden van je, riepen ze hem toe vanuit de lucht. En een groot geluksgevoel overspoelde hem. Voor het eerst hoorde hij ergens bij. Hij sloeg zijn vleugels uit en gelukzalig vloog hij weg, samen met zijn nieuwe familie. Als kind vond ik het al een mooi verhaal, nu nog trouwens.

Die gedaanteverandering van een lelijk eendje naar een prachtige jonge zwaan? Het was en is een heel hoopvol verhaal.Maar, weet u, bij nader inzien vond ik die gedaanteverandering eigenlijk niet het belangrijkste element van het verhaal. Want wat is nu eigenlijk lelijk en wat is mooi? Een jong eendje kan toch ook prachtig zijn? En zit schoonheid ook niet van binnen? De kern van dit sprookje: Eerst wordt het eendje verstoten door de gemeenschap. Maar later wordt hij gezien door een groep zwanen. Die zeggen tegen hem, wij houden van je, ga je voortaan met ons mee? Hij wordt gezien en bemind, daar gaat het om en dan slaat hij zijn vleugels uit.

Is dat bij ons mensen ook niet zo? Dat je gezien wilt worden en bemind, gekoesterd en dat je dan je vleugels kunt uitslaan. En dat jij op jouw beurt respectvol en liefdevol met anderen probeert om te gaan. Wij zitten zo ook bij de kern van het Evangelie, bij de kern van ons Christelijk geloof: Bemin je naaste als jezelf. Altijd blijven proberen, hoe lastig dikwijls ook.

Dat soort verhalen hebben wij ook nodig. Verhalen die hoopvol zijn. Die een toekomst bieden tegen alle zwartgalligheid en misere in. Want daar hebben we genoeg van, dat weten allemaal best. Maar goed, zo zult u denken, die zwaan was jong en mooi. En als ik zo rondkijk dan is iedereen hier wel heel mooi maar niet heel erg jong. En wat moet je dan met je toekomst?

Toch: wij hebben vandaag geluisterd naar hoopvolle lezingen. De profeet Daniel sprak ons aan over Gods heerschappij die eeuwig duren zal. Gods koninkrijk gaat nooit ten onder. Beste mensen, wij maken deel uit van dat koninkrijk, dat nooit ten onder zal gaan. Dat houdt toch een belofte in, lijkt mij zo. En de Apostel Petrus vertelt ons dat God tot mensen spreekt. Had hij immers zelf God stem niet gehoord op de Heilige Berg? Dit is mijn kind mijn veelgeliefde in wie ik welbehagen heb. Want als de dag aanbreekt dan zal de morgenster in ons hart opstaan. Er komt dus een dag, beste mensen dat de morgenster in ons hart zal opgaan.

En in het evangelie van vandaag: Jezus veranderde van gedaante voor de ogen van de apostelen. Van een eenvoudige timmermanszoon in een gedaante van wie het gelaat opeens straalde als de zon en van wie het kleed wit werd als licht. Zoals bij die jonge prachtige zwaan. Maar het belangrijkste gebeurde toen. Vanuit een wolk aan de hemel hoorde men Gods stem, die sprak Dit is mijn kind, mijn veelbeminde in wie ik welbehagen heb. Luistert naar Hem.

En Jezus wist: Ik word bemind en gekoesterd. Ik kan mijn werk gaan doen. Hij kon zijn vleugels uit gaan slaan. En ook wij worden bemind. Het is God die al vanaf het doopsel met ons meetrekt, ons begeleidt ook tot over de drempel van de dood. Wij hoeven alleen maar te luisteren om Gods stem op te vangen.

Wij mogen blij zijn met mensen in het onderwijs, zoals meester Souren, die kinderen mooie verhalen voorlas. met mensen zoals Hans Christiaan Andersen die ons zijn verhalen schonk, Wij mogen blij zijn met de mensen die nog gedoopt willen worden, met mensen die luisteren naar Gods stem. Naar God die van je houdt. En we mogen blij zijn met elkaar, met het vermogen om elkaars stem te horen. Amen.

Hans van Druten

TER OVERWEGING Zond. 9 juli 2023 14^e d h j A
Zacharia 9, 9-10 Rom. 8, 9.11-17 Matteüs 11, 25-30

Thema: Kom tot Mij

Het is 9 juli, de dag waarop we jaarlijks Rosa van der Palen gedenken...

Even kleding kopen in het centrum. Dat was wat de 15-jarige Rosa 27 jaar geleden, op dinsdagmiddag 9 juli 1996, wilde doen. Een getuige zag haar nog in de buurt van het Tempelplein in Sittard. Het is het laatste moment dat bekend is van het meisje.

Ze was destijds misdienaar in onze parochie…

Onze aandacht gaat naar haar en alle vermiste kinderen.

Wie iemand mist, zeker als het iemand is die vermist wordt, heeft met pijn te maken, met verdriet. Een beeld voor iets zwaars, voor pijn die op je drukt is ook wel het dragen van een juk. Misschien herkennen we het beeld. Wat hebben wij te dragen? Wat drukt op onze schouders? Vandaag lezen wij het evangelie waarin Jezus zich richt tot alle mensen die uitgeput zijn en onder lasten gebukt gaan. Hij belooft rust en verlichting.

Maar ook vraagt Hij van ons om zijn juk op onze schouders te nemen. En wat houdt dat in?

Zacharia spreekt over een koning. Een koning op een ezel, een zachtmoedige, messiaanse koning die vrede waarborgt en naar de mensen toe gaat. In Jezus Christus herkennen wij deze vredevorst.

Paulus zegt: Jullie, die worden geleid door de Geest van God, jullie horen bij Christus. Jullie zijn dan ook kinderen van God, Gods erfgenamen samen met Christus.

Matteüs vertelt dat Jezus ons oproept om zijn weg te volgen, om van hem te leren. ‘Kom tot Mij’, zegt Hij. Leerling van Jezus zijn. Het is zijn juk op je nemen en elkaars lasten dragen. Het betekent van Hem willen leren wat God van ons vraagt en erop durven vertrouwen dat er Iemand (met een hoofdletter!) is, die ons en onze lasten wil dragen, in liefde. Het juk, dat is de Tora, de wet van God. Je hoeft er niet voor gestudeerd te hebben. Het is niet moeilijk voor wie er voor open staat… De Tora is volgens Jezus de wet van de liefde, een lichte last, een bron van verkwikking, een wegwijzer naar het leven, omwille van het rijks Gods. Door de liefde wordt wat moeilijk te doen of te dragen is gemakkelijker, lichter.

Ik vond ergens de volgende tekst over de liefde…

Liefde…

Een wonderlijk woord.

Misschien het mooiste woord

dat bestaat.

Liefde is van centrum veranderen.

Niet in jezelf

opgesloten blijven,

niet egocentrisch zijn.

Liefde is je centrum

in de ander leggen:

onderduiken in hem.

Liefde is je afvragen:

Wat gaat er in de ander om,

wat zijn de behoeften

van die ander.

Liefde is loslaten,

overgave, één worden.

Liefde is openheid,

prijsgeven.

Liefde is jezelf kwetsbaar maken:

spel van pijn en vreugde,

en rijkdom en armoede.

Liefde is klaarstaan, helpen,

een dienst bewijzen,

teleurstellingen besparen.

Liefde is ruimte scheppen

waarin een ander zichzelf kan zijn.

Hem in staat stellen

om het mooiste van zichzelf

tot ontplooiing te brengen.

Hem helpen te worden

wie hij is.

Liefde is communicatie,

samenspel, uitwisselen.

Liefde is bemoedigen,

waarderen, bevestigen.

Het is de ander nemen

zoals hij is:

met zijn zwakke

en sterke kanten:

zoals jij bent mag je zijn

en het is goed zo.

Liefde is

de ander niet beoordelen

naar uiterlijkheden:

prestatie, resultaten,

successen.

Liefde is niet:

wat beteken jij voor mij,

wat heb ik aan je,

maar wat beteken ik voor jou.

Liefde is warmte en leven,

goedheid en verdriet

vreugde en pijn.

Liefde is ondoorgrondelijk.

onuitputtelijk,

mysterie.

Liefde is de ander worden.

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING Zond. 25 juni 2023 12^e d h j A Jeremia 20, 10-13
Matteüs 10, 26-33

Thema: En toch: Ik ben met jullie

Dreiging, verraad, geweld, onderdrukking… En dan standhouden. Dat wat je lief is niet verloochenen, maar blijven en doorgaan. De profeet Jeremia maakt het mee. Ook de leerlingen van Jezus en de christenen uit de eerste christengemeenschappen die daarna zijn ontstaan. Vervolgingen en martelingen... Maar het is niet alleen iets van toen. Er worden nog steeds christenen vervolgd. En wij? Wat als wij ons geloof niet zouden mogen belijden…? Of onze overtuigingen op andere terreinen niet zouden mogen uiten? Zijn wij in staat te staan voor wat belangrijk is? Wat is het ‘heilige’ van ons leven ons waard? En in hoeverre helpt onze relatie met God ons, als we worden bedreigd?

Open Doors, een organisatie die christenen steunt die om hun geloof worden vervolgd of verdrukt, doet al dertig jaar onderzoek naar de vervolging van christenen. Hun Ranglijst Christenvervolging laat zien in welke vijftig landen christenen het zwaarst worden vervolgd. In deze landen lijden 312 miljoen christenen onder ‘zeer zware’ tot ‘extreme vervolging’. Wereldwijd kan 1 op de 7 christenen zijn geloof niet in vrijheid beleven. Als je bijvoorbeeld in China leeft, wordt je voortdurend nauwlettend in de gaten gehouden door de overheid, ook op internet en social media. Veel kerken staan onder controle van de overheid of worden gesloten. Kerkbezoek wordt geregistreerd; jongeren onder de 18 jaar mogen helemaal geen kerk bezoeken. En toch…

Amnesty International streeft naar een rechtvaardige wereld waarin iedereen gelijke mensenrechten heeft en in vrijheid kan leven. Overal ter wereld worden mensenrechten geschonden. Toch zijn er telkens weer velen, journalisten en advocaten bijvoorbeeld, die zich met gevaar voor eigen leven op dit terrein inzetten.

Klimaatactivisten, gewone burgers in diverse landen, zetten zich in voor een leefbare aarde, voor de generaties die na ons komen. Ze gebruiken geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid om overheidsmaatregelen af te dwingen om kantelpunten in het klimaatsysteem te voorkomen. Het wordt hen niet in dank afgenomen… Toch gaan ze door. Zijn zij niet eigenlijk profeten van onze tijd?

In het evangelie zegt Jezus iets in de trant van: Wees niet bang voor de mensen, die wel het lichaam kunnen doden maar niet de ziel. Ik lees dat zo: Verloochen niet wat heilig is… Kom daarvoor op, anders gezegd: doe wat God van je vraagt, ook al kost het je wat.

Wees niet bang – is dat niet goedkoop om dat zomaar te zeggen? En toch – mogen wij niet vertrouwen dat uiteindelijk alles goed komt? Het is een enorm spanningsveld. Als je in nood bent, wat heb je er dan aan als iemand zegt ‘Wees niet bang’? Als iemand je zegt: ‘Het komt allemaal goed’… Want de nood blijft soms toch. Wat is er nodig om vertrouwen te hebben of weer vertrouwen te krijgen? Wie kan je het beste troosten en helpen om vertrouwen op te bouwen? Van wie neem je het aan? Wie kan je dan zeggen ‘Wees niet bang’? Dat kan alleen degene die weet wat angst en lijden is, wat zwakte is en nood. Dat gold voor Jezus in elk geval wel. Ondanks de moeilijke situatie waarin hij verkeerde vertrouwde Hij op God. Er staat in het evangelie van vandaag dan ook als boodschap aan ons: ‘Buiten de wil van uw Vader zal niet één mus op de grond vallen. Bij u echter is zelfs ieder haar op uw hoofd geteld. Wees dus niet bevreesd; gij zijt toch meer waard dan een zwerm mussen.’

Als er oorlog wordt gevoerd, strijdt God niet aan één kant tegen de andere, maar lijdt God aan beide kanten. God is verbonden met pogingen aan beide zijden om het leven door te laten gaan. Daar wordt steeds opnieuw toekomst gegeven... Uiteindelijk rest er maar één ding. Realisme gecombineerd met hoop. Al is het maar hoop op kracht om te doorstaan wat er gebeurt. Hoop die daar diep in ons binnenste kan ontstaan waar we onze wanhoop en angst neer kunnen leggen bij God. We mogen beseffen en uitdragen dat God met ons is, dat we, ondanks alles wat er gebeurt, geborgen zijn in Gods hand.

Elly Bus-Linssen

Sacramentsdag

Wij leven niet in de dorre woestijn uit Deuteronomium en we worden ook niet belaagd door giftige slangen en schorpioenen, maar ook daarzonder is er heel veel leed. Het leed van het coronavirus dat de hele wereld overrompeld heeft ligt nog vers in het geheugen. De oorlog in Oekraïne en elders (en helaas ook het hap-snapbeleid van de politiek) zorgen voor noodopvang van vluchtelingen, zoals nu in Sittard. En ook zonder oorlog is er op veel plekken echte honger en dorst van mensen die te arm zijn voor dagelijks eten en drinken.

Maar evenzeer is er honger en dorst naar gerechtigheid. Gerechtigheid en gelijkheid voor alle mensen. Geen racisme, geen onderdrukking, maar respect voor mensenrechten, voor mensen die anders geaard zijn, voor mensen die anders denken. Inzet voor armen, zieken, gekwetsten, mensen aan de rand, vluchtelingen.

Respect voor iedereen. Dat is de honger en dorst van deze tijd. De honger en dorst van honderden miljoenen mensen die worden uitgebuit, onderdrukt door hun eigen president, regering, leger, terroristen. En ook de giftige slangen en schorpioenen van drugsdealers, van mensenhandelaars, van fanatieke al dan niet burgeroorlogvoerders, van al die landen die veel meer geld uitgeven aan wapens dan aan hulp aan mensen in nood en aan het redden van mensenlevens.

En dan vieren we vandaag Sacramentsdag. Wat is dat dan, buiten het feit dat het interessant is dat het in onze eigen Euregio is ontstaan?

Om te beginnen, wat is een sacrament? Enkele kleine voorbeelden van laagdrempelige sacramenten kan ik u zo geven: denk eens aan de laatste sigaar die uw opa rookte, was die niet méér dan alleen een sigaar. Bracht hij (of zelfs sigarenrook ‘an sich’ niet ook opa een beetje terug in herinnering? En wat denkt u van het bruidsboeket? Maanden, jaren, ja soms tientallen jaren later nog, hoe verdroogt en verbleekt ook, nog steeds meer dan alleen bloemen.. Zo kunt u uw eigen voorbeelden bedenken natuurlijk, want vaak zijn het persoonlijke objecten die méér zijn dan alleen de herinnering zelf.

Is het belang van Sacramentsdag ’t sterke symbool van het brood? Brood groeit niet aan de bomen of op het veld. Brood is iets dat gemaakt wordt en gemaakt door vele mensen. Er is heel wat nodig om brood te krijgen. Je moet graan zaaien en dat graan verzorgen en oogsten. Je moet het malen en verwerken tot bloem. Je moet die bloem bewerken en kneden en dan nog het brood bakken. Er wordt bijna altijd door vele verschillende mensen aan gewerkt. Het brood dat wij eten is al door vele mensenhanden gegaan. Boeren, Bakkers, Brengers. Voor elkaar brood zijn gaat dan nog veel meer betekenen: samen werken, samen komen, vrede brengen.

Is dat niet de diepgang van Sacramentsdag: dat God, dat Jezus als levend voedsel onder ons aanwezig is? Voedsel dat omdat het méér dan speciaal is in een schatkist bewaard wordt: het tabernakel, maar regelmatig gegeten moet worden om méér te worden dan alleen een schat in een schatkist. voedsel waarvan Jezus uitdrukkelijk zegt: ‘Blijf dat dit doen om Mij te gedenken.’

En eigenlijk is dat wat Jezus bij het laatste avondmaal tot zijn leerlingen zegt. Ik wil voor jullie brood zijn. Ik wil voor jullie onmisbaar zijn. Zo onmisbaar en zo nodig, zo levensnoodzakelijk als brood. Brood om van te leven. En blijf dus samenkomen, om mij niet te vergeten, maar niet alleen daarom. Blijf samenkomen om ook voor elkaar brood te zijn, om te blijven doen wat Ik voor jullie gedaan heb.

Wij moeten elkaars brood zijn. Vandaag eten we het brood des levens, dat altijd Jezus zal gedenken. De communie onder twee gedaanten, óók de beker, gaat ook vandaag weer aan ons voorbij. Eigenlijk een beetje raar, als Jezus zelf zegt: Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en Ik zal hem doen opstaan op de laatste dag. Want mijn vlees is echt voedsel en mijn bloed is echte drank. Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik in hem. Waarom zou men dat ons ontzeggen kunt u vinden. Lijkt wel (weer) een beetje op het priesterschap verbijzonderen zullen sommigen zeggen. En die discussie kan en mag ook gevoerd worden.

Maar misschien mogen we het vandaag ook anders zien? Hierna drinken we koffie en thee, en ook dat is samen delen, samen maaltijd vieren, samen kerk zijn. Samen een begin maken die giftige slangen en schorpioenen te laten verdwijnen. Misschien is dát wat Jezus, praktisch als hij was minimaal zoveel bedoelde! Laten we die tweede gedaante van vloeibaar leven voor elkaar zijn dus zeker ook niet aan ons voorbij gaan! Welkom zometeen dus.

Maar laten we met en voor elkaar ook positief-kritisch blijven om de wereld die kerk heet, maar met name toch gemeenschap is steeds beter te laten worden door de ander steeds meer serieus te nemen in zijn of haar rol als gelovige mens, op weg naar die betere wereld. Want die kan er echt komen, en ieder van ons kan het verschil maken.

Zoals in het verhaaltje van de duif en de muis. U kent het misschien. Samen filosofeerden ze over het gewicht van één enkele sneeuwvlok. Volgens de duif weegt één enkele sneeuwvlok minder dan niets. "Nou, dat moet je niet zeggen", zei de muis. "Ik heb eens precies geteld hoeveel sneeuwvlokken er op een dikke tak vielen. Dat waren er drie miljoen, drie en dertig. Pas toen de driemiljoen vierendertigste sneeuwvlok op de tak viel, brak hij plotseling af en viel op de grond. Zoveel weegt één enkele sneeuwvlok!

Amen

Peer Boselie

TER OVERWEGING Zond. 4 juni 2023 H. Drie-eenheid Exodus 34,4b-6.8-9
Johannes 3, 16-18

Thema: In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest

Op deze zondag vieren we het feest van de Heilige Drie-eenheid… We weten daar soms niet zo goed raad mee. Een drie-eenheid is voor ons een mysterie… Tegelijkertijd wordt elk gebed en elke viering omlijst door dit teken van liefde: In de naam van de Vader…

Iris van Haaren, een vrouw met mystieke ervaringen, schrijft in haar boek ‘Waarover je niet spreken kan’ het volgende:

‘Wij proberen het onnoembare te benoemen. Sommigen geven het een naam als een persoon die we kunnen aanroepen en spreken over hem of haar. (...) Het onnoembare een naam geven is het dichterbij halen en vertrouwd maken van wat onnoembaar is. (…) Voor dit of deze Aangeroepene worden erbij de verschillende religies ontelbare namen gegeven. Sommige hebben er tientallen namen voor, andere slechts één. Dat maakt eigenlijk niet uit want we bedoelen allemaal hetzelfde.’

Ja, ook hier in de kerk proberen we het onnoembare te benoemen. Allereerst gebeurt dat in de lezingen. In het boek Exodus, waar God zich aan Mozes bekendmaakt en die hem nabij komt als degene die er is: ‘De Heer daalde neer in een wolk, kwam bij hem staan en riep de naam van de Heer uit. De Heer ging hem voorbij en riep: 'De Heer! De Heer is een barmhartige en medelijdende God, groot in liefde en trouw'.’

Dan ook in het evangelie: 'Zozeer heeft God de wereld liefgehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat al wie in Hem gelooft, niet verloren zal gaan, maar eeuwig leven zal hebben. Als je gelooft, dan zul je delen in het eeuwige leven, het leven van God zelf, het leven van de Vader, de Zoon en de Geest. De Drie-eenheid. In onze kerk een begrip, een naam. De kring van liefde, die de Vader, de Zoon en de Geest met elkaar vormen. Maar ook een raadsel…

Ik ben op zoek gegaan naar wat anderen hierover denken: Erik Borgman, Tomáš Halík, André Zegveld. Een paar woorden van hen wil ik met jullie delen, in de hoop dat we samen beseffen wat we vieren …

Erik Borgman, leken-dominicaan en theoloog:

‘Alles wat de Vader heeft, is ook het mijne’, zegt Jezus in het Johannes-evangelie, en de ‘Geest der waarheid’ zal vanuit de Vader datgene mededelen dat zijn leerlingen nu nog niet kunnen bevatten. Vader, Zoon en Geest treden in elkaars naam op en houden de verbinding in stand van Jezus’ leerlingen met de goddelijke Liefde die zij in hem hebben leren kennen, ieder op eigen manier en tegelijkertijd met elkaar verbonden. Als gemeenschap is God liefde, in deze liefde zijn Gods schepselen opgenomen en deze schepselen kunnen vervolgens op hun beurt niet anders dan anderen in deze liefdesband opnemen.’ (Uit: Zielen winnen, p.192).

Tomáš Halík, Tsjechisch rooms-katholieke priester, filosoof en theoloog:

Als het gaat over het mysterie van de Drie-eenheid, spreekt Tomáš Halík over een ‘paradoxale verbinding van de verscheidenheid met de uniciteit’. God is het verbindende element van alle pluraliteit, meervoudigheid, gevarieerdheid. En: op de een of andere manier weerspiegelt de goddelijke Drie-eenheid zich in de drievoudige ervaring van christenen: in hun geloof, hoop en liefde. Dat noemt hij een ‘aardse Drie-eenheid’. (Uit: ‘Ik wil dat jij bent’, p.66).

André Zegveld, priester en Benedictijner monnik:

‘Waarom drie? (…) God is drieachtig omdat mensen in drieën met Hem omgaan. (…) Drie manieren die drie tijden zijn. God, de bron waaruit alles tevoorschijn komt zonder zelf te verschijnen, heeft te maken met het verleden waaruit wij voortkomen, met de toekomst waarnaar we op weg zijn en met het heden waarin dit alles aan het licht komt. Drie tijden. (…) God is liefde. Hij is allereerst de bron waaruit alles oorspronkelijk tevoorschijn komt. Maar Hij heeft in de tweede plaats ook alles te maken met Jezus en de manier waarop deze God heeft laten zien, met diens wijze van bestaan in liefde tot het uiterste toe. Toen Jezus God werd, verdween hij in de nacht van de dood. Daarom heeft God in de derde plaats ook alles te maken met de vraag: ‘Ik weet niet waar ze Hem nu hebben neergelegd, met de zoektocht naar Jezus’ verdwenen lichaam.’(Uit: ‘Over God’, p.91/92)

Bij welke woorden voelen wij ons thuis? Brengt deze diversiteit van spreken om iets te zeggen over God, de Ene die Drie-een is, ons verder?

Misschien nog een laatste vergelijking dan, die komt uit een uitleg voor kinderen… De drie-eenheid als water, ijs en stoom:

-God is de Vader, die ons leven geeft, net als water.

-God is ook de Zoon, Jezus Christus, op wie je kunt bouwen, die steun en stevigheid geeft in je leven, net als de ijsklomp.

-En God is ook de Heilige Geest, die bij je wil zijn en die over de wereld waait, net als stoom. Drie keer anders, maar het blijft Dezelfde…

Elly Bus-Linssen

Ter Overweging Hemelvaart 2023

Beste medeparochianen,

Onze parochie heet (naast heilige Jozef) ook Christus’ Hemelvaartparochie. We vieren vandaag dus ook feest! Maar wat is dat feest? In de inleiding hoorden we al dat het, net als Pasen en Pinksteren inmiddels meer en meer een vrije dag is geworden om te winkelen.

Ook onze parochie zelf staat er niet meer zo florissant voor. Om steeds minder mensen lijkt het te gaan, die tot hun recht moeten komen. Dat is natuurlijk níet zo, juist buiten onze muren zijn er velen, steeds meer wellicht, die niet meer tot hun recht lijken te komen. Onze opdracht lijkt dus steeds groter te worden, met steeds minder mensen in de kerk..

Lastig…

Maar we vinden steun in de lezingen van vandaag. Want hoe lastig ook het thema Hemelvaart lijkt, het is eigenlijk een makkelijk te begrijpen fenomeen. Alleen moeten we er wel wat geloof voor hebben.

De lezingen sluiten eigenlijk heel mooi bij elkaar aan en vullen elkaar ook aan.

Hemelvaartsdag is niet het populairste feest van de kerk, het is ook als laatste feest toegevoegd aan de kerkelijke kalender. Waarom? Wellicht omdat het feit maar tweemaal wordt genoemd, allebei de beide keren in het Evangelie van Lucas: het evangelie zelf en de Handelingen. De leerlingen stellen aan Jezus de vraag: "Heer, gaat u dan binnen afzienbare tijd het Koningschap over Israël herstellen?" Op zich geen rare vraag, hij deed wonderen en tekenen, hij sprak over de Mensenzoon en ieder wachtte op de Messias. Jezus zegt ook niet dat het een domme vraag is, maar hij brengt wel enkele correcties of nuanceringen aan. Wat is afzienbare tijd bijvoorbeeld? Jezus zegt daarop "het is niet jullie zaak om te weten wat de Vader in zijn macht heeft vastgesteld over de tijd en het ogenblik waarop deze gebeurtenissen plaats vinden". Het is niet aan de leerlingen, of ons, om de tijd vast te stellen, zelfs op dat moment niet die van Jezus, maar alleen van de Vader. Je mag erop rekenen dat het goedkomt, maar je moet niet willen weten wanneer, speculeren heeft geen zin, vertrouwen wél. En vertrouwen had bijvoorbeeld Maarten Luther, die de volgende woorden uitsprak (of minimaal in de mond gelegd heeft gekregen): Zelfs al zou ik weten dat de wereld morgen in stukken uiteenvalt, ik zou vandaag toch mijn appelboom planten."

Een tweede correctie, die Jezus aanbrengt is die van de reikwijdte van het koningschap van God. De discipelen vroegen Jezus heel specifiek: "Heer, gaat u dan binnen afzienbare tijd het Koningschap over Israël herstellen”? Ook dit was een normale vraag, de context van de joden was (het volk) Israël. En herinneren we ons niet het bordje INRI, Jezus van Nazareth, koning der Joden? Jezus ontkent in zijn antwoord niet dat het om Israël gaat, maar het gaat om méér. Het gaat om de uiteinden der aarde. "Jullie zullen van mij getuigen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde". Samaria én de uiteinden der aarde, beide overschrijden de grenzen van de joodse perceptie. Ook wíj mogen meedoen, ook wíj zijn geroepen..

Ook wij zijn geroepen om te getuigen, hier, nu, morgen en overmorgen, tot de appelboom (en dat mag ook een perenboom zijn 😉) vrucht draagt. Ieder van ons mag zich geroepen voelen, op haar of zijn eigen plek. En ja, we weten dat het met name de vrouwen zijn die zich geroepen voelen, die de kerk dragen, vandaag en vermoedelijk ook morgen en overmorgen. Ook zij (en wellicht júist zij) delen in het ons toebedeelde algemeen priesterschap, dat komende week, als het weer Pinksteren wordt, wordt bevestigd voor de bijna 2000^e maal, als de Geest ons weer letterlijk mag begeesteren.

En dat ik nu specifiek er de vrouwen even uitlicht, heeft ook een reden, los van dat hun rol 2000 jaar onderbelicht is geweest.

Let nog eens goed op de woorden uit handelingen: Mannen, van Galilea, wat staat ge naar de hemel te kijken? Valt u iets op? Inderdaad, daar staat: mannen. Waar zijn de vrouwen? Ik denk dit: De vrouwen die deden wat nodig was, die waren vermoedelijk gewoon alvast aan de slag gegaan!

Amen…

Peer Boselie

TER OVERWEGING Zond. 7 mei 2023 Hand. 6, 1-7 1 Petr. 2, 4-5 Johannes 14, 1-12

Thema: Kijken naar Jezus

We zijn op weg van Pasen naar Pinksteren.

Van het feest van Jezus’ verrijzenis naar het begin van de kerk.

Van de eerste geloofsvragen naar de eerste praktische organisatorische problemen en oplossingen.

In de viering van deze zondag, 7 mei, klonken de volgende aanbevelingen:

‘Laten we de woorden die vandaag klinken meedragen bij onze eigen geloofsvragen. Laten we al de verschillende teksten van deze dag èn de stilte daartussen meenemen bij de organisatie van onze eigen geloofsgemeenschap. Laten we vooral kijken naar Jezus en naar hoe hij keek naar mensen. En ondertussen wachten op de Geest…’

In die eerste christengemeenschap, de eerste kerk, waren er - net als bij ons - problemen die opgelost moesten worden. Praktische problemen: namelijk, hoe moeten we de ondersteuning van de weduwen van de verschillende groepen organiseren, zodat er niemand te kort gedaan wordt. Het gaat om Hellenisten (Griekse christenen) en Hebreeën (Joodse christenen). En de Griekse namen van de nieuw aangestelde mannen vertellen dat ze uit de gemeenschappen van de Hellenisten zijn gekozen, terwijl de apostelen van Joodse oorsprong zijn. Best herkenbaar, ook in onze tijd. Hun zoeken naar medewerkers doet me denken aan de vergrijzing in onze kring van kerkgangers en vrijwilligers. Wie kan het werk dat er in de parochie is oppakken? Welke rollen en taken zijn er in onze kerk? En dan ook nog samenwerken met de andere Sittardse parochies en daarbij de diverse geloofsgemeenschappen die een federatie gaan vormen allemaal in hun diversiteit tot hun recht laten komen.

Deze week houden we onze parochiejaarvergadering. In dat overleg gaat het over het afgelopen jaar, maar tevens over wat de toekomst brengt. Ook op dat punt liggen er vragen…

We kunnen dat alles niet oplossen in een viering. De viering is eerder een moment van ontmoeting en bezinning en bezieling, waarmee we het fundament onder wat er moet gaan gebeuren kunnen versterken. Een moment dat ons zoeken naar de goede weg hopelijk kan ondersteunen, kan voeden…

Misschien kunnen we dan voor dat zoeken naar een goede weg in het evangelie terecht… Johannes 14 is niet zo’n gemakkelijk en duidelijk stuk tekst, vind ik. Het is een deel van de grote afscheidsrede van Jezus, geplaatst vóór het lijdensverhaal en de verrijzenisverhalen. Jezus spreekt tegen zijn leerlingen, en tevens tegen alle leerlingen die daarna gekomen zijn, dus ook tegen ons. Er staan veel woorden in die iets betekenen, maar wat betekenen ze concreet in ons leven?

Even een opsomming. Het gaat over: geloof in Jezus en in de Vader – over het huis van de Vader – over ruimte die daar is voor velen – en plaats die Jezus daar voor ons bereidt – over niet bang zijn – de weg kennen en de Vader kennen via Jezus – die de weg de waarheid en het leven is – ware levensweg – tot de Vader komen via Jezus – geloven in Jezus betekent zelf kunnen doen als Hij. Wat kunnen we daarmee? Kunnen we het concreet maken?

Om de ware levensweg te vinden, die bij God uitkomt, kijken we naar Jezus. We komen op het juiste spoor als we kijken naar mensen zoals hij naar mensen kijkt. En dan vinden we in de evangeliën genoeg voorbeelden. Telkens weer ontmoet Jezus kwetsbare mensen die hij helpt, een betere toekomst tegemoet. Lammen en blinden. Landgenoten maar ook buitenlanders. Kinderen maar ook ouderen. Mannen en vrouwen. Tollenaars en zondaars naast schriftgeleerden…

Ook onze tijd is vol met kwetsbare mensen, mensen die we ontmoeten, of die anderszins op ons pad zichtbaar worden. Zieken of mensen met een beperking, mensen in armoede, mensen in de rouw, asielzoekers en vluchtelingen, mensen die depressief zijn of zich eenzaam voelen. Mensen dichtbij: buren, familieleden, collega’s. Of verder weg zoals slachtoffers van rampen en oorlogen in landen elders. Mensen die de vraag stellen: ‘Wat wil jij voor mij in mijn nood betekenen?’ Die vraag beantwoorden zoals Jezus deed, dat brengt ons thuis bij God. In de ruimte van Gods liefde.

Elly Bus-Linssen

Overweging 30 april 2023. ‘Een stem die ons roept’.

Misschien beste mensen, is het u wel opgevallen, de overeenkomst van die eerste lezing uit het Oud-testamentische boek Prediker met een bekend Limburgs lied.

Geniet toch van het leven, zo zegt God door de mond van Prediker.

Vier feest en trek je mooie kleren aan. Want het leven is eindig en het is ook nog van het toeval afhankelijk. Voor je weet is het afgelopen. Gebruik je leven dus goed. Zegt God.

Maar we wisten het natuurlijk allemaal allang: God spreekt Limburgs.

Geneet van het leeve, zoelang es te kins.

Maak sjpas en plezeer, de laefs toch mar ins,

Want sjtraks es ut telaot is, dan hubste sjpiet dervan,

Geneet dus van het laeve, zoelang es ’t maor kan.

Zo sprak Sjef Diederen en Wij danken God voor zijn bestaan.

De boodschap van God aan ons door Jezus is wel duidelijk:

Ik ben gekomen, opdat mensen leven bezitten en wel in overvloed.

De laatste zin van het Evangelie van vandaag.

God roept ons op tot een leven in overvloed.

Vandaag beste mensen, is het ‘roepingenzondag’

En overal in de kerken wordt vandaag gebeden voor roepingen voor het priesterschap.

En dat is natuurlijk ook helemaal prima.

Maar het lijkt erop, wij weten het allemaal, dat Gods roepstem wat dat betreft in onze contreien niet heel goed wordt gehoord.

De priesteropleiding van Rolduc herbergt al jaren alleen nog maar buitenlanders.

Zou God geen Limburgs meer spreken, maar vooral Spaans of Hindi?

Er zijn tegenwoordig best goede cursussen Limburgs dialect.

Het is een tip voor Hem daarboven.

Of zou je die roepstem van God ook wat anders en breder mogen interpreteren?

Meer de richting uit van ons allemaal om je leven goed in te zetten.

De Katholieke kerk zou wat mij betreft veel meer aandacht mogen geven aan het

algemeen priesterschap van alle gelovigen.

Het is een van de goed bewaarde geheimen van de kerk.

Het Tweede Vaticaans concilie heeft het nog maar eens bevestigd.

Elke gelovige, elke gedoopte deelt in het algemeen priesterschap.

Het is een gedeelde verantwoordelijkheid naar de oproep van God.

Wij allen hier aanwezig, u en jij en ik delen in dat priesterschap.

Om te leven in overvloed, voor en met elkaar.

Roepingenzondag krijgt zo een bredere betekenis, zo lijkt mij.

Het gaat dan niet alleen meer om de priester met een sacramentele wijding,

Maar ook om mensen zoals u en ik.

En dan wordt de toon opeens heel anders

Niet meer van er zijn tegenwoordig geen roepingen meer en waar moet dat toch naartoe?

Nee, dan blijkt dat er opeens heel veel roepingen zijn bij gewone mensen met een heel gewoon leven.

De voorbeelden van mensen met een roeping zijn werkelijk legio.

Ik las in het Meander-magazine over Mevrouw Vorstermans uit Kerkrade.

Zij werkt als vrijwilligster en buurtschakel voor de Meandergroep in Kerkrade.

Ze brengt alleenstaande mensen bij elkaar.

En ze zegt als ik zie dat dat lukt, dan voel ik mij heel blij en dat je daar dan een deur voor open kunt zetten, dat is het mooiste dat er is.

Een deur openzetten voor elkaar. Het komt toch rechtstreek uit het evangelie.

Ik ben de deur van de schapen, zo sprak Jezus.

Wie door mij binnengaat, zal weide vinden.

Zij zullen leven bezitten en wel in overvloed.

Hier in de kerk:

Wij hebben een lector, een koster, een organiste, een cantor en straks is er ook koffie, gemaakt door vrijwilligsters. Een oproep gehoord, deuren open zetten voor elkaar, leven in overvloed.

Gods roepstem wordt nog altijd gehoord.

God spreekt gelukkig nog steeds dialect.

En er zijn heel veel priesters onder ons.

En dat vond ook Sjef Diederen:

’T Kan toch zoe sjoe’n zin, vergaet dat toch neet

Al hebste dien zurrug en auch dien verdreet

Wat ooit moag gebeure, verlees noets de mood,

Want vreug of laat kump toch alles weer good.

Amen.

Hans van Druten

TER OVERWEGING Zond. 16 april 2023 Handelingen van de apostelen 2, 42-47 Johannes 20, 19-31

Thema: Vrede – Herdenking Piet Verhagen

Het is de 2^e zondag van Pasen, Beloken Pasen, en op deze dag herdenken we als een soort zeswekendienst onze oud-pastoor Piet Verhagen.

Piet heeft geprobeerd Jezus voor ons levend maken… Zo is het door Fons van Dijk in zijn naam verwoord op 5 september 2021, toen er eindelijk met Piet een echt afscheid kon zijn van deze parochie. Dat was de kern was voor hem: Jezus levend maken door je naasten lief te hebben en door je geloof in Jezus.

Het is goed om als geloofsgemeenschap nog eens met elkaar stil te staan bij wie Piet was als persoon en als pastoor in deze parochie. Het is ook mooi dat de teksten van deze zondag passen bij Piet. En hier alvast eerst de brief die we begin 2021 van Piet ontvingen en in deze herdenkingsdienst nog eens hebben laten klinken.

Brief van onze ‘Petrus’ Piet Verhagen aan de Vrangendaelers

Oosterbeek, Mill Hill, 26 januari 2021.

Beste vrienden,

Het afscheid op 11 oktober is vanwege corona niet doorgegaan. Daarom schrijf ik jullie ten afscheid.

Zeventien jaar heb ik pastoor mogen zijn in jullie parochie. In deze parochie heb ik me heel erg thuis en verbonden gevoeld, en ik had het idee dat jullie je ook zo bij mij voelden. Allebei, zo heb ik dat ervaren, gaven we aan elkaar, en kregen we van elkaar de kans om onszelf te zijn. Elkaar accepteren betekende ook dat het tussen ons nooit is vastgelopen.

Openstaan voor elkaar betekent ook leren van elkaar. Ik herkende daarin wat ik in Kenya heb ervaren. Dat maakte dat we goed voor elkaar hebben kunnen zorgen, jullie voor mij, ik voor jullie; een wederkerigheid in die zorg.

Met heel veel plezier kijk ik terug op deze 17 jaren die voor mij bijzonder betekenisvol zijn geweest. Daarbij heb ik het jubileum in 2019 als een soort bekroning ervaren.

Toen ik mij realiseerde dat ik dit werk niet meer kon voortzetten was dat een intense teleurstelling. De geleidelijke afname van controle over mijn leven, over mijn gedachten en gevoel is erg verdrietig.
Troost vind ik in mijn bidden, mijn gebed, mijn contact met een hoger iets.

Mijn wens bij dit afscheid is dat voor de kerk en voor Jezus, jongeren roeping beter leren verstaan. Laten we er voor elkaar blijven, in Jezus’ naam.

Ik heb geen idee hoe men elkaar groette in de tijd van Jezus. En tegenwoordig zijn er zoveel verschillende vormen. Laat ieder zijn of haar eigen groet overdenken.
Van mij uit: Vrede voor jou en je naasten!

Overweging

We herdenken vandaag onze oud-pastoor Piet Verhagen...

De lezingen van deze 2^e zondag van Pasen zijn puur toevallig teksten die Piet lief waren. We hadden zelf nauwelijks een betere keuze kunnen maken. De lezing uit de Handelingen heeft hij verschillende keren zelf als bezinning aangedragen voor een vergadering of andere bijeenkomst. Het sprak hem bijzonder aan dat die eerste christenen trouw waren aan het gemeenschappelijk leven en ijverig in het breken van het brood en ijverig in het gebed en dat ze naar ieders behoefte onder elkaar verdeelden wat ze hadden. Een echt voorbeeld voor ons, vond hij. En wat het evangelie betreft, ook dat past helemaal bij Piet. We komen daarop terug straks bij de vredeswens.

Piet was missionaris in Kenya, maar uiteindelijk was hij toch in totaal een derde van zijn priesterleven bij ons pastoor. Hij noemde zichzelf een ‘vriend van Jezus’. Hij wilde zo een herder tussen de schapen zijn. Een gewoon mens tussen de mensen. En zo kenden we hem. Maar ook was hij eigenzinnig, wars van regels en voorschriften en hiërarchische structuren, tot op het laatst, toen hij in coronatijd stiekem vanuit Zuyderland toch mensen ging opzoeken in de parochie.

Piet ging graag wandelen, met persoonlijke vrienden en later ook in clubverband; het liefst struinen, en was daarbij niet bang om vies te worden. Als hij op tijd terug was, kwam hij met modderige schoenen naar het parochiecentrum, waar soms net gepoetst was, voor nog gauw een bakkie en kreeg dan de volle laag van de poetsploeg of van Annelies…

Toen het wandelclubje de vraag kreeg of pastoor Piet eens mee mocht wandelen was daar de mening meteen: laat hem maar komen, als hij maar niet ons als zijnde heidenen wil gaan bekeren. Maar Piet bleek een gewaardeerde aanvulling van het groepje dat toch al divers van samenstelling was. Hij vertelde – zoals hij overal deed – ook daar honderduit over zijn ervaringen met mensen en instituten. Maar hij was daarnaast zeer geïnteresseerd in de levensopvatting en -ervaring van de andere wandelaars.

Piet werd als huisvriend in de families van diverse parochianen opgenomen.

Een anekdote: Dochter Emmy van de familie Vael wist dat er een nieuwe pastoor was, maar had Piet nog nooit gezien. Emmy komt haar kinderen ophalen en Piet kwam die dag eten. De voordeurbel gaat, Emmy doet open en zegt: kom binnen, meneer Pastoor. Op dat moment komen haar kinderen Pieter en Merlijn naar de deur rennen: Piet, Piet, Piet, Kom je mee spelen? Uiteraard ging Piet daar vol enthousiasme in mee. Resultaat: Emmy staat verbaasd met de deur nog in de handen en vraagt zich af hoe ze Piet aan moet spreken. Iedereen kan het antwoord van Piet wel raden: Zeg maar Piet, want zo heet ik. En zo ging het vaker.

Graag kwam hij bij mensen over de vloer om in vertrouwen met elkaar te praten en over en weer problemen te delen. Elkaar te helpen, en een ‘bakje’ te doen. Als gast genoot hij van het gezelschap, van het levendige gesprek tussen jong en oud en was hij een dankbare eter: liefhebber van asperges, van een stevige soep, nasi of bami en nog veel meer… Kwam hij te vroeg, dan hielp hij gerust mee de aardappelen te schillen.

Pastoor Piet was makkelijk en prijsbewust. Annelies was regelmatig de kapper voor hem en dan moest alles op slot totdat hij klaar was. Dat was soms wel lachen, gieren, brullen.

Soms ging er iets mis en was zijn haar te kort geknipt, of een hapje eruit en dan zei hij:

“Och Annelies, het groeit wel weer aan!” .

Gewoon, eenvoudig, met de voeten op de grond, geen ‘baas’. In alle eerlijkheid maakte hij een praatje met iedereen, gelovig of niet, en was in voor een geintje. Ook vond hij het leuk sterke verhalen te vertellen. Zelf wist hij geen heilige te zijn.

Voor de vergaderingen waar hij verwacht werd zette hij de stoelen en de koffie en de koekjes klaar en - niet te vergeten - de kopjes op de verwarming. Piet was hulpvaardig, had praktische oplossingen, was toen zijn gezondheid nog goed was fysiek ook sterk, ik kon hem altijd vragen als er iets getild moest worden in de kerk. Hij was een verbinder, kende in en buiten de parochie veel mensen, regelde contacten om dingen gedaan te krijgen, voor de parochie of voor individuele mensen.

Op de fiets was hij wel een brokkenpiloot, zijn sleutels waren regelmatig kwijt en het alarm van het kerkgebouw ging wel eens een keer onnodig af.

Hij was gezien bij gezinnen van communicantjes en vormelingen vanwege zijn toegankelijkheid, maar had zelf wel veel moeite met gasten in een 1^e communieviering die geen respect hadden voor het heilige. Want dat was zijn andere kant: de eucharistie was voor hem zeer belangrijk. En het gebed. Dagelijks ging hij in zijn eentje bidden in de dagkapel, juist daar, bij het tabernakel waar hij ‘de Heer’ aanwezig wist. Hij had een rotsvast geloof, ook in het hiernamaals. En graag had hij bij ons op brede schaal ‘Bible sharing’ willen invoeren, maar dat lukte minder goed dan hij had gehoopt. Samen met ons, mensen van de parochie, wilde hij zoeken hoe we christen konden zijn in deze tijd. Hij deed het individuele pastoraat graag zelf en ook de uitvaarten.

“Het is jullie parochie . . . en ik mag meedoen.” Piet gaf ons ruimte, leken konden het woord doen als predikant in de eucharistie, het was gebruikelijk het eucharistisch gebed te bidden in afwisseling samen met de kerkgangers, en nog zo wat dingen. De vieringen voor het vrouwengilde mochten plaatsvinden in de Oase. Er kon van alles, zelfs ezels in de Palmpasenviering. Parochianen vanuit de diverse werkgroepen en ook de pastoraal werker hadden hun eigen stem in het bepalen van het beleid op allerlei gebied. Daarvoor zijn we dankbaar.

Er is uiteraard nog veel meer te vertellen, en ieder van ons heeft zo zijn of haar eigen herinneringen aan Piet… Maar het belangrijkste was in geloof en in gebed samen te zijn, samen te vieren en met elkaar christen te zijn. Dat zullen we niet vergeten. We mogen geloven dat Piet nu geborgen is in Gods nabijheid, hoe dan ook…

Herinneringen vanuit de parochie,

verwerkt door Elly Bus-Linssen

Herinnering aan Piet Verhagen - als inleiding op de vredeswens

Als parochiaan van Vrangendael kende ik hem als pastoor. Met zijn goede eigenschappen en ook zijn soms raadselachtige kanten. Hij was geen vergadertijger, maar gaf veel ruimte aan zijn parochianen om initiatieven te nemen en uit te voeren, en ook in de liturgie volop een eigen bijdrage te leveren.

Een van de herinneringen die mij het beste bijstaat was zijn persoonlijke invulling van de inleiding op de vredeswens. Soms greep hij terug op wat hem in de preek van een van de lekenpredikanten was opgevallen, maar meestal begon hij, met variaties, te zeggen: “na zijn verrijzenis was het eerste wat Jezus tegen zijn leerlingen zei: vrede”.

En vervolgens noemde hij terreinen waarop die vrede plaats kan vinden: in ons huis, gezin, onszelf enz. En werden we uitgenodigd om die vrede met elkaar te delen. Hetgeen in onze kerk tot hartelijke begroetingen en tot opstand uit de banken leidde (en vóór de coronatijd tot veel handen schudden).

Ik denk dat in deze gewone inleiding veel van Piet’s geloof zat: zijn rotsvaste geloof in de verrijzenis en het waarmaken daarvan in deze wereld door zijn leerlingen hier en nu.

Al zijn de directe woorden van Piet pastoor (in de eucharistie) weer vervangen door de officiële liturgische formule, de wijze waarop de aanwezige parochianen de vredeswens gestalte geven in hun onderlinge bemoediging is dezelfde gebleven. En kijkt Piet tevreden mee...

Ren Lantman

TER OVERWEGING Zond. 26 maart 2023
Ezechiël 37, 12-14 Johannes 11, 3-7.17.20-27.33b-45

Thema: Geloven in toekomst

Wat betekent ‘dood zijn’, wat betekent ‘leven’?

Een scheiding, een handicap of ziekte, werkloosheid, faillissement, het overlijden van een geliefd mens, het kan de grond onder het bestaan van mensen wegslaan, het hele leven ontwrichten. Weer anders is het als je moet vluchten…. Denk maar aan het campagneverhaal van Vastenactie, het verhaal van de vrouwen Awut en Ajak van wie de man overleed in of ten gevolge van de burgeroorlog van Zuid-Soedan en die met hun kinderen moesten vluchten… Soms moeten mensen volledig opnieuw beginnen, helemaal van onder op.

Het kost veel tijd en energie om weer op gang te komen. En het wordt meestal ook anders.

Maar als het weer een beetje gaat, komt geleidelijk het gevoel dat het leven de moeite waard is weer terug. Er kan weer gelachen worden. Het lukt weer om af en toe te genieten. Het grijze waas dat over het leven ligt trekt op. En wordt iemand als het ware weer levend…

Het joodse volk dat in ballingschap is, is dor en droog geworden. Alleen geloof in God de Heer kan hen helpen. Ezechiël spreekt daarover, in een verhaal dat de macht van God tot uitdrukking brengt tegenover de kleinheid van het volk. We hoorden zojuist een kort stukje van dat verhaal, de afsluiting ervan. Maar wat in de tekst daarvoor staat, kennen velen van ons ook. Het is het verhaal van het dal vol beenderen. Dorre beenderen.

En God geeft Ezechiël de opdracht om te profeteren en in naam van God tegen de wind te zeggen: “Kom uit de vier windstreken, wind, en blaas in deze doden, zodat ze weer gaan leven.”’ En Ezechiël profeteerde zoals hij gezegd had, en de lichamen werden met adem gevuld. Ze kwamen tot leven en gingen op hun voeten staan: een onafzienbare menigte.

En God de Heer zegt tegen hem: ‘Mensenkind, deze beenderen zijn het volk van Israël. Het zegt: “Onze botten zijn verdord, onze hoop is vervlogen, onze levensdraad is afgesneden.”

Het is een beeld, dit tot leven komen van dorre beenderen, geen historie. Een sterk beeldverhaal, dat spreekt over wat Gods Geest kan doen. Een beeld van hoop. Hoop op leven. Werkelijk mogen leven, een boodschap voor de mensen toen in hun ballingschap, en voor ons allen ook nu.

Ezechiël zegt, er zijn mensen die lijken op levenden, maar ze zijn in feite doden die uit hun graf moeten worden gewekt. Leven en dood, dood en leven. Waar staan we eigenlijk?

In het evangelie horen we verder een ander verhaal over levenden en doden. Alle mensen gaan ervan uit dat de dood van Lazarus het definitieve einde is; ze zijn hem voor altijd kwijt. Jezus is te laat gekomen. Ondanks haar verdriet en teleurstelling blijft Martha echter geloof houden in Jezus als ze zegt: ‘Ik weet dat God u alles zal geven wat u vraagt’. Het lijkt een onmogelijke situatie, maar toch komt er nieuw leven uit voort. En mensen komen tot geloof doordat ze zien dat Jezus zelfs de dood kan overwinnen.

Mensen, hier èn in ontwikkelingslanden, leven vaak ook in onmogelijke situaties, waaraan schijnbaar geen ontsnappen mogelijk is. Armoede, ziekte en natuurrampen bedreigen mensen in hun dagelijks bestaan. Maar dan kan het toch gebeuren dat er uit onverwachte hoek steun komt, waardoor er weer perspectief komt in hun leven. Vastenactie zet zich ervoor in dat er ondersteuning mogelijk blijft en dat er nieuw leven kan ontstaan, ook nu in Zuid-Soedan, hoe belabberd de situatie ook is. En wij kunnen daaraan bijdragen… Het project dat we steunen richt zich op kwetsbare groepen ontheemden in de deelstaat Warrap, in het westen van Zuid-Soedan. Het doel is ervoor te zorgen dat de deelnemers na afloop in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien.

Elly Bus-Linssen

12 februari 2023

Met deze lezing komen we bij het kernstuk van de Bergrede, Daarin gaat het over de 'overtreffende gerechtigheid' van het koninkrijk Gods.

In de eerste lezing hoorden we Jezus Sirach: Wanneer gij wilt, kunt gij de geboden onderhouden, en het is ook verstandig te doen wat de Heer behaagt. Dat is natuurlijk precies wat Jezus zoveel jaren later ook doet. Maar hij doet meer:

Jezus begint in de Bergrede met zijn principiële houding tegenover 'Wet en Profeten' te bepalen. En let wel: hij staat voor honderd procent in de lijn van de Tora: geen jota of haaltje zal daaruit vergaan. En toch begint met hem iets totaal nieuws: jezus is de eerste die, in zijn leven en sterven, Wet en Profeten helemaal vervult, en die zijn leerlingen uitnodigt Hem daarin na te volgen. En al lijkt het wellicht zo, er is feitelijk geen tegenstelling tussen 'wat tot de voorouders gezegd is' en wat Jezus zegt. Wat Jezus wél doet is de woorden van de Tora radicaal doortrekken. Radicaal komt van Radix, wortel en dat is wat Jezus doet, teruggaan naar de wortel en dat in twee betekenissen. Enerzijds wijst hij op de oorspronkelijke bedoeling van de Tora, en die ligt in het bevrijdende handelen van God zelf ('Wees heilig, want Ik, de Ene uw God, ben heilig', zoals we kunnen lezen in Leviticus. Anderzijds zegt hij dat de radix, de wortel van het kwaad niet ligt in de ‘daadwerkelijke en uiteindelijke’ daad, maar in de innerlijke houding, in het hart van de mens. Niet bij de moord begint het kwaad, maar bij de kwaadheid die wortel schiet in het hart. Niet bij de echtbreuk, maar bij de begerige blik die de ander tot object maakt. En o, hoeveel we ook vrouwen en mannen (en alles ertussenin ook graag!) als gelijk willen zien in deze tijd, wat zijn er veel ‘objecten’ als we naar de televisie, op internet of in zo’n ouderwets tijdschrift kijken. En: niet uit dure eden moet de waarheid van onze woorden blijken, maar al ons spreken moet waarachtig zijn. De zeer 'radicale' taal wil niets anders zeggen dan dat het kwaad ook in de wortel moet worden aangepakt.

En ja, de lessen die Jezus zijn leerlingen op de berg als een nieuwe Mozes voorhoudt zijn buitengewoon radicaal: 'Als uw gerechtigheid die van de Farizeeën en Schriftgeleerden niet ver overtreft, zult gij het koninkrijk der hemelen zeker niet binnengaan.' Net ervoor heeft hij de menigte volgelingen nog een blos op de wangen bezorgd met de Zaligsprekingen en nu doet Hij de menigte ineenkrimpen door de lat zo hoog te leggen, dat zij niet kunnen tippen aan de geboden die Hij hun voorhoudt! Is Jezus iemand die met één hand iets geeft dat hij direct met de andere weer wegneemt? Een good cop en a bad cop ineen? Nee, Jezus wil mensen niet eerst wanhopig maken voordat hij de deur van de hemel op een kiertje zet. Hij wil de mensen juist het Rijk der hemelen binnen handbereik brengen. Radicaal, vanuit een gezonde bodem. Niet aangetast door bederf en corruptie. Als een plant in de wortel in de grond is aangetast, komt er niet veel meer van terecht. Hij gaat slap hangen en verwelkt. Maar wat in de wortel, onzichtbaar in de grond, gezond is, is krachtig en sterk. Jezus houdt zijn leerlingen - en daarmee ook ons - een leven voor dat innerlijk onaangetast is en in de kern gezond. Niet volmaakt, in de zin van foutloos, maar spontaan en eerlijk, krachtig en vruchtbaar. We weten natuurlijk allemaal dat we niet mogen doden, maar beseffen we wel dat als we in gedachten iemand dood wensen, in wezen hetzelfde doen? Daarom moeten we op onze hoede zijn voor deze corruptie van onze ziel, onze geest. We moeten het niet met onszelf op een akkoordje gooien en denken: doden mag niet, maar iemand dood wensen doet toch geen kwaad? Niemand die het ziet. Dat is als een worm die aan de wortel knaagt en hem aantast. Jezus gunt zijn volgelingen een gewetensvol leven, niet angstig of scrupuleus, maar overtuigd en gedurfd. Dat we op beslissende momenten het kwade afwijzen en het hoofd bieden. Dat we geen foutloze mensen zijn, maar wel onze innerlijke onschuld bewaren als kinderen van God. Radicaal betekent ook niet dat we nooit compromissen zouden mogen sluiten. Leven zonder compromissen zou onmenselijk zijn. Maar een compromis betekent dat je met medemensen tot overeenstemming komt onder gegeven omstandigheden. Op de universiteit leerden we vroeger: take the role of the other. Een stelling van socioloog George Herbert Mead: stel jezelf in iemands plaats en reflecteer vanuit die positie op jezelf. Op die manier zul je een beter antwoord geven, meer vanuit coöperatie gedacht, vanuit samen tot een goede oplossing komen van een probleem.

Een kleine anekdote is het verhaal van een hoge functionaris van de geheime politie in een communistisch land. Hij werd als gevangene opgesloten en kwam terecht bij mensen die hijzelf ooit opsloot. Het verhaal erachter was dat een 12 jarige jongen hem een tijdje ervoor een bloem had gegeven om aan haart moeder te geven die daar gevangen zat, met de vraag of hij haar die wilde geven. Dit gebaar gaf hem inzicht in het leed van anderen, waardoor hij zijn werk niet meer goed kon doen en teveel mededogen ontwikkelde. Het bracht hem uiteindelijk in de gevangenis. Geen vrolijk verhaal, of toch? Hij bleek in de grond gezond, zoals zoveel mensen…

Geven en nemen is geen teken van zwakheid, maar van verstand en goede wil. Maar met het kwade is geen compromis mogelijk. Dat is, om zo te zeggen, onze ziel aan de duivel verkopen. Soms komen we wel eens in een situatie - vaak onder druk als in oorlogstijd - waarbij we moeten kiezen tussen twee kwaden. Laten we dan niet vergeten dat die keuze eigenlijk ook niet deugde. Want anders gaat het inderdaad van kwaad tot erger. Jezus houdt ons een gelukkig leven voor, eerlijk en spontaan, vol goede moed en verwachting. Dat is zijn nieuwe gebod, maar in de eerste plaats een zekere belofte dat we in zijn nabijheid, mogen groeien als personen en als gemeenschap. Zijn voorbeeld, zijn liefde en zoals Paulus in de Tweede Lezing het schrijft: Gods Geest inspireren ons elke dag opnieuw

Peer Boselie

TER OVERWEGING Zond. 26 febr. 2023 Genesis 2, 7-9; 3, 7-7 Matteüs 4, 1-11

Thema: Kiezen voor de liefde

Niet ikke ikke, macht of rijkdom, maar leven ten dienste van anderen en daarvoor durven verliezen. Er zijn mensen die dit kunnen op een heel bijzondere manier.

Ik las afgelopen week in de krant over de Britse vrijwilliger Dave Young, die mensen redt uit het oorlogsgebied in Oekraïne. Hij reist naar levensgevaarlijke plekken, zoals frontstad Bachmoet. Tot eind februari vorig jaar was hij ondernemer in Kiev. Daar had hij een werkplaats. ;Wat zit ik hier in Kiev. Ik wil iets doen;, dacht hij, nadat de Russen eind februari vorig jaar het land waren binnengevallen. Twee weken nadat hij had gehoord dat er chauffeurs werden gezocht voor evacuaties, was hij in een gecrowdfunde auto onderweg. De adressen krijgt hij van de hulplijn van zijn organisatie, de ngo 'HelpPeople', de frontwegen kent hij inmiddels op zijn duimpje, en de militairen bij de controleposten kennen hem. Afgelopen najaar raakte hij gewond en verloor zijn rechteroog. Hij kreeg een kunstoog en twaalf dagen later was hij weer op weg. De afgelopen weken kwamen vier buitenlandse vrijwilligers om het leven tijdens hun levensreddende werk — onder hen twee mannen die Dave Young tot zijn beste vrienden rekende. Toch zal hij niet stoppen. ;Stel dat je na de oorlog wakker schrikt, en je realiseert je dat je veel meer had kunnen doen. Dat zou een zware last zijn om de rest van je leven te moeten dragen;, zegt hij. ;Dat je niet hebt deelgenomen, dat je niet bent opgestaan toen je daar de kans toe had.;

In de 40-dagentijd, die net begonnen is, worden we gevraagd om na te denken over ons eigen leven, onze eigen keuzes. Wat is voor ons belangrijk? Wat is ons echt heilig? Wat willen we, en wat hebben we daarvoor over? Willen we er ook iets voor inleveren? Waarom zetten we voor sommige mensen alles opzij, zelfs onszelf? Omdat we ze ervaren als belangrijker, groter dan wijzelf. We vinden ons geluk, ons levensdoel erin.

Kiezen betekent ook altijd iets verliezen. Je kunt niet àlles hebben of krijgen. Als je weet wat voor jou wezenlijk is, als je beseft wie je zelf bent en zicht hebt op je eigen verlangens en mogelijkheden, dan kun je kiezen wat je doet. Weet je waarom je iets wilt? Ben je je bewust van alle drijfveren die je hebt? Onbewust speelt er altijd ook een en ander mee. Hoe kom je dat bij jezelf op het spoor? Iets goeds doen kan een kwade achtergrond hebben, iets kwaads doen kan gebeuren met goede bedoelingen. Wat doe je concreet? Word je door anderen beïnvloed of zelfs min of meer gedwongen iets te doen?

Waarom kies je voor goed of kwaad? Jezus gaat 40 dagen naar de woestijn. Een plek waar je niet wordt afgeleid door alle gewone dagelijkse dingen, maar waar je tot de kern kunt komen van wat belangrijk is in je leven. Op zichzelf teruggeworpen wordt Jezus bekoord door allerlei mogelijkheden die hij voor zich ziet. Uiteindelijk kiest hij niet voor zijn eigen belangen, niet voor macht of bezit.

Kiezen… Er moeten altijd keuzes gemaakt worden. Er zijn al twee zondagen deurcollectes geweest, moeten we nu weer iets geven bij de actie voor de Voedselbank? En wat moeten we doen over twee weken bij de verkiezingen? Steunen we een partij die het goed voor heeft met mensen zoals wijzelf, of …? Kunnen we kiezen voor de liefde…?

Elly Bus-Linssen

Overweging Piet Verhagen. Apok 21: 1-7; Joh 14: 1-7

Er is een heel oud middelnederlands klaaglied over de dood van een vriend

met de mooie titel: ‘Egidius waer bestu bleven’.

Egidius, waar ben je gebleven?

Die vraag naar het mysterie van de dood echoot vandaag ook in onze harten.

Piet, waar ben je gebleven?

Het mysterie van de dood.

Of je nu gelovig bent of niet,

er leeft in elk mens een vermoeden

dat de diepste vragen en verlangens uitmonden in een mysterie.

Ook de wetenschap, met Quantum theorieën enz.

komt daar steeds weer op uit.

In de kern van het universum,

van ons bestaan ligt iets waar we niet bij kunnen,

waar geen woorden voor zijn, m.a.w. eindeloos verkenbaar,

je bent er nooit mee klaar.

Johannes probeert daar woorden een te geven in beide lezingen van daarnet.

‘In het huis van mijn Vader zijn veel kamers’.

‘Gods woonplaats is onder de mensen’.

In het leven in elke mens zit een diepte waar geen woorden voor zijn.

In elke mens is een innerlijke ruimte, een kern, waar we niet bij kunnen.

Voor de gelovige is dat de plek waar God zich laat kennen als niet-kenbaar.

Gods plek op het puntje van de ziel.

Piet heeft bij het uitblazen van zijn laatste adem

heel zijn ‘hebben en houden’ in de handen heeft gelegd

van die kern, het mysterie dat ons overstijgt.

Overgave. Binnenkant.

En van dat ‘hebben en houden’,

in zekere zin dus de buitenkant van Piet

daarvan wil ik bij dit afscheid,

graag enkele kanten wat nader van belichten.

Ik heb Piet gekend als student

Ik heb hem later drie keer bezocht in Kenia.

Eerst in Mundika, in West-Kenia, waar hij zich volop kon uitleven

in wat hem heel na aan het hart lag,

namelijk mensen begeleiden om samen kerk te zijn.

Hij was gefascineerd door wat het evangelie kan doen met mensen.

Hij stond er aan de wieg van Christelijke basisgemeenschappen.

Een absoluut hoogtepunt in zijn leven.

En daarna in, jaren later, in Tarasaa, aan de Keniaanse Oostkust.

Dat was een plek waar hij met frisse tegenzin naartoe was gegaan

en eigenlijk alleen maar probeerde te overleven.

Een absoluut dieptepunt in zijn leven.

Hij beschrijft dat allemaal heel openhartig en ontwapenend oprecht

in zijn autobiografie met de veelzeggende titel ‘De eigenzinnige pater’.

Ik heb die bundel van persoonlijke verhalen

de afgelopen twee dagen nog eens herlezen.

En werd opnieuw geboeid door zijn pastorale, missionaire bevlogenheid,

alsook door zijn ‘eigenzinnigheid’ – zijn kritische geest.

Piet, een man uit één stuk, met een groot pastoraal hart,

met tomeloze energie, fel onafhankelijk, geen teamspeler.

Een mens om van te houden.

Maar ook een mens die de confrontatie niet uit de weg ging,

als hij zich tekort voelde gedaan.

En dat gebeurde nogal eens, vooral als het leidinggevende personen betrof,

Congregatie oversten, bisschoppen, collega’s soms.

‘What you see is what you get’, zeggen ze in het Engels.

Het hart op de tong, maar geen blad voor de mond.

Piet openhartig.

‘Over de periode in Busia zou ik een apart boek kunnen schrijven. Het zijn mijn mooiste jaren geweest in Kenia. Soms met flinke ruzie met de bisschop van Kakamega, zeker op momenten waarop hij me van dingen betichtte die absoluut niet waar waren’.

Piet de pastor. Priester , herder, midden tussen de mensen.

‘Vanuit mijn hart zeg ik dat ik dat bijna helemaal mis in het instituut kerk….Ik ben ervan overtuigd dat als kerkleiders zich geen herders tonen, ook de mensen in Kenia, naarmate ze meer gaan lezen en nadenken, de kerk de rug zullen toekeren’.

En ten slotte:

‘Ik heb vaak tegen vrienden en kennissen gezegd, dat ik niet weet of reïncarnatie bestaat, maar mocht dat he geval zijn, en kom ik wederom terug als ‘homo sapiens’ dan wil ik weer priester worden. Maar ik zou nooit en te nimmer meer door een klein- of grootseminarie willen gaan om priester worden’.

Piet, de ‘eigenzinnige pater’.

Ik denk dat hij de woorden van een Engelse Karmelites wel zou kunnen beamen:

‘Het is niet altijd gemakkelijk geweest, in mijn leven.

Maar ik heb geleefd.

Het leven is niet aan mij voorbijgegaan’.

Leven in alle volheid, moge dat nu zijn deel zijn.

Overweging Fons Eppink

Uitvaart Piet

Piet was missionaris. Maar hij is ook eenderde van zijn priesterlijk leven gewoon parochiepastoor geweest. Dat was in de parochie Christus’ Hemelvaart – H. Joseph te Sittard. Daar heeft hij veel vreugde aan beleefd. Hij was thuis tussen de mensen; mensen ontmoeten in het alledaagse gebeuren, op straat, in het parochiecentrum of waar dan ook. Dat was zijn leven, gewoon met mensen omgaan, herder tussen de schapen.

Een van zijn kenmerkende uitspraken was: “Het is jullie parochie . . . ik mag meedoen.” En hij gaf alle ruimte aan ons parochianen om op eigen manier de parochie gestalte te geven. Met ons wilde hij zoeken naar oprecht en menselijk geloven. Enthousiast wilde hij ons laten kennis maken met Bible-sharing. Hij vond het jammer te moeten ervaren dat wij geneigd waren over de teksten met elkaar in discussie te gaan.

Piet was wars van regels en voorschriften. Die waren er volgens hem veel te veel en beperkten de mensen of dienden andere doeleinden. Hij had moeite met hiërarchische structuren.

Een vergadertijger was Piet niet. Lang vergaderen kostte hem zichtbaar moeite. Graag wilde hij bij bijeenkomsten wel even binnenlopen; mensen ontmoeten, een praatje maken en zich laten bijpraten.

Dienstbaar zijn vond hij belangrijk. Steeds bereid om praktische hulp te bieden, tafels en stoelen schikken, voor koffie en thee zorgen, en niet te vergeten de koekjes. Minder praktisch ging hij om met technische zaken, zoals de verwarming en het alarmsysteem. Dat heeft sommige parochianen toch wel wat hoofdbrekens en nachtrust gekost.

De kern van zijn priester-zijn was het samen zijn, samen bidden en met name samen Eucharistie vieren.

Daarbij was hij inspirerend vanuit de grond van zijn hart. Een spontane vredeswens lag hem beter dan een preek.

Als priester was hij onder ons aanwezig in persoonlijke gesprekken, de ziekencommunie, de ziekenzalving en uitvaarten. Dat hebben we gewaardeerd. Dat is gebleken bij zijn 40-jarig en 50-jarig priesterjubileum. Hij heeft ervan genoten, de gemeenschap bij elkaar met familie en vrienden. Fijn was ook de afscheidsviering in september 2021.

Overweging vanuit de parochie

Oecumenische viering Jes. 1, 12-18 Mt. 25, 31-40

OVERWEGING Thema: Doe goed, zoek recht

‘Wanneer jullie voor Mij verschijnen –

wie heeft je gevraagd mijn kerken plat te lopen?

Ik heb een afschuw van jullie vieringen,

ik duld ze niet naast al dat wangedrag.

Van ál jullie kerkelijke feesten heb Ik een afkeer,

ze hinderen Mij, Ik kan ze niet langer verdragen.

Ook als je aanhoudend bidt, luister Ik niet.

Aan jullie handen kleeft bloed!

Breek met het kwaad en leer goed te doen.’

De profeet Jesaja…

Ik krijg er buikpijn van als ik het zo hoor. Maar als ik in de krant kijk, en lees wat er in de wereld gebeurt, dan moet ik erkennen dat het in onze tijd zo op het oog niet veel beter gaat dan in de tijd van Jesaja. Vluchtelingen die vastzitten in kampen aan de buitengrenzen van Europa. Die verdrinken tijdens hun reis. Die als ze Nederland wel bereiken soms op straat moeten slapen. Op 1 maart dreigt een tekort van ongeveer 1900 opvangplekken... En is het dan goed om tijdelijk de hereniging van vluchtelingen met hun gezinnen te vertragen?

En tegelijk voelt het oneerlijk als God via Jesaja zo tegen ons tekeer zou gaan… Willen we niet met velen het goede doen?

Doe goed, zoek recht… Vooral het woord ‘zoeken’ is in dit kader belangrijk denk ik. Zoeken we genoeg naar recht doen? En hoe kunnen we dat doen? Zijn we eerlijk hierover tegenover anderen en onszelf? Waar zijn er aanknopingspunten en mogelijkheden zonder dat ons een gevoel van machteloosheid overvalt?

Het lijkt mij belangrijk om zowel in het groot als in het klein naar recht en onrecht te kijken.

In het groot gaat het om systemen en structuren. In onze wereld, in Europa en in onze Nederlandse samenleving… Alles hangt met alles samen en iets veranderen zonder vuile handen te maken is razend moeilijk.

Neem bijvoorbeeld de situatie van arbeiders in de textielindustrie. Zo las ik vorige week in de krant een interview met iemand die een tijdje in die sector heeft gewerkt. Na haar masterstudie mensenrechten aan de London School of Economics werd Kim van der Weerd manager van een textielfabriek in Cambodja. Vierenhalf jaar gaf ze leiding aan arbeiders, eerst in een kleinere fabriek, de laatste jaren aan een ploeg van honderd mensen. De realiteit bleek weerbarstig. Zij zegt in het interview: ;Ik had honderd werknemers die allemaal afhankelijk waren van de beslissingen die de eigenaar en ik namen. Die mensen hadden het financieel moeilijk en konden het zich niet veroorloven om een maand salaris te missen. Ik moest dus koste wat kost zorgen dat de machine draaiende bleef. Ik deed dingen waarvan ik als student nog dacht dat ik ze nooit zou doen.;

Doe goed, zoek recht… Ik denk dat deze vrouw dat heeft geprobeerd, maar toch maakte ze in de omstandigheden waarin ze als manager werkte keuzes die ze eigenlijk niet wilde. Door de financiële belangen, verplichtingen en risico’s die in een dergelijke productieketen zo groot zijn.

Wat kunnen wij eraan doen? We hebben hier niet zoveel vat op, zo lijkt het wel. Fairtrade produceren lukt bij bijvoorbeeld koffie gemakkelijker dan bij textiel… Onze verantwoordelijkheid is echter ook in dat grote verband niet nul… Door het uitbrengen van onze stem hebben we invloed op politieke beslissingen.

Door het wel of niet of minder kopen van bepaalde producten kunnen we ook iets laten blijken. Individuele keuzes kunnen samen met de keuzes die andere individuen genomen hebben wel effect hebben op de grote mondiale of landelijke problemen.

En hoe zit het als we ‘in het klein’ kijken naar recht en onrecht? Dan gaat het vooral om onze contacten dichtbij. Is er voor iedereen plaats in onze geloofsgemeenschappen? In onze stad of dorp of buurt? Is er oog voor de ander die anders is qua kleur, geloof, cultuur, taal of geaardheid? Krijgt de zieke of oudere aandacht? Is er een gevoel van verantwoordelijkheid voor de milieusituatie in onze directe omgeving? Zien we wat er in onze buurt nodig is waar armoede en eenzaamheid zijn of dreigen? In 2023 leven naar schatting ruim 830.000 mensen in Nederland (4,9%) onder de armoedegrens.

Doe goed, zoek recht… Ik ga even met u terug naar de achtergrond van het thema van deze viering. We vieren vandaag samen in de ‘Week van gebed voor eenheid’ van christenen. Het materiaal werd aangereikt – zoals al aangegeven - door een werkgroep uit de Amerikaanse staat Minnesota, waar een deel van de bevolking bestaat uit nakomelingen van tot slaaf gemaakte Afro-Amerikaanse en inheemse mensen. Een maand geleden sprak premier Rutte excuses uit voor het slavernijverleden van Nederland. Dat was en is belangrijk, slavernij is een misdaad tegen de menselijkheid, maar het slavernijverleden speelt in Sittard en omgeving minder dan in andere delen van Nederland of in Minnesota. In onze eigen oecumenische voorbereidingsgroep wilden we daarom vooral kijken wat er nu aan de hand is en wat belangrijk is voor een goede toekomst. Maken wij ons zelf schuldig aan racisme? Is er sprake van blinde vlekken op dit gebied? Profiteren wij van moderne slavernij, denk aan bijvoorbeeld de textielindustrie? Van onderdrukking en uitbuiting van arbeiders? We weten dat arbeidsmigranten ook in ons land of net over de grens soms erbarmelijk gehuisvest worden terwijl ze het werk doen in onze tuinbouw of distributiecentra waar hier niemand zin in heeft… Is er verdeeldheid in onze directe omgeving, wellicht in onze eigen gemeenschap? Kunnen wij als christenen samen één zijn in het verminderen van ongelijkheid, in het zoeken naar recht? In ieder geval is er een grote tweedeling onder de bevolking ook hier in Limburg als we kijken naar de verschillen tussen arm en rijk. Vandaar dat we als collectedoel gekozen hebben voor het Tientjesfonds, daarover straks meer.

Het vinden van eenheid bij het oplossen van problemen bij het zoeken naar recht is niet gemakkelijk. Ik las dat bewoners van Horst aan de Maas protesteren nu die gemeente asielzoekers met een verblijfsvergunning voorrang geeft bij de toewijzing van sociale huurwoningen die de komende drie maanden vrijkomen. ‘Eigen’ bewoners – tussen aanhalingstekens - staan soms acht jaar op een wachtlijst… Wat is acceptabel? Wat is goed doen, wat recht?

In het Matteüs evangelie vinden we niet de concrete oplossing hiervoor en ook niet voor andere praktische kwesties maar wel de basis voor het omgaan met dergelijke gewetensvragen… In vers 35/36 van Matteüs 25 staat wat er toe doet: 35 Want Ik had honger en jullie gaven Mij te eten, Ik had dorst en jullie gaven Mij te drinken. Ik was een vreemdeling en jullie namen Mij op, 36 Ik was naakt en jullie kleedden Mij. Ik was ziek en jullie bezochten Mij, Ik zat gevangen en jullie kwamen naar Mij toe.” Aan ons allen, aan u en aan mij, wordt vandaag gezegd: Al loop je je kerk plat, als je geen oog hebt voor je medemens, dan sla je de plank mis. Als er bloed aan je handen kleeft, dan heeft al je bidden geen zin. En omgekeerd, alles wat je doet voor je medemens in nood, doe je voor God en zal uiteindelijk door God worden gehonoreerd. Doe dus goed en blijf vooral zoeken, zoeken naar recht!

Elly Bus-Linssen

TER OVERWEGING 15 jan. 2023 Jes. 49, 3.5-6 1 Kor. 1, 1-3 Johannes 1, 29-39

Thema: Zie, het Lam Gods

Ik heb gezien, de afgelopen dagen, dat overal langs de wegen de hazelaars al in bloei staan. Dat ook de winterakonieten hun gele kopjes boven de grond uitsteken. En dat er zelfs al narcissen bloeien in de Spaubeeklaan in Geleen…

Ik heb het gezien, ik kan ervan getuigen. Van zoiets getuigen is gemakkelijk. Er is geen twijfel over mogelijk. Getuigen van je geloof in Jezus is anders. Niemand van ons heeft Jezus gezien, of met hem gesproken. Johannes de Doper wel. Althans zo horen we in het evangelie dat de evangelist Johannes, dat is dus een andere Johannes, schrijft. Johannes de Doper heeft iets gezien dat indruk op hem heeft gemaakt. Er staat in het verhaal: 'Ik heb de Geest als een duif uit de hemel zien neerdalen en Hij bleef op Hem rusten.' God zèlf heeft aan Johannes laten zien wie Jezus is. Johannes is erdoor geraakt. Hij moet het wel vertellen…‘Zie, het Lam Gods’…

In de eerste lezing, uit het boek Jesaja wordt over een met Jezus vergelijkbaar iemand gesproken. Over de dienaar die Jakobs stammen zal redden, terug zal brengen uit de ballingschap. De dienaar, de knecht, die ook tot licht voor de heidenen zal worden gemaakt, zoals de tekst zegt. Deze knecht is een personage dat wij als christenen vaak vereenzelvigen met Jezus. Dat kan, als we ons realiseren dat deze interpretatie niet persé de enige waarheid is. Dat er naast de christelijke optiek een andere kijk op deze tekst mogelijk is. Maar dat we vandaag deze lezing horen, komt omdat de woorden 'licht voor de heidenen' en 'heil tot aan de grenzen van de aarde' voor onze kerk bij Jezus horen. Door deze lezingencombinatie getuigt onze kerk van haar geloof.

Getuigenis... Een getuigenis is een persoonlijke ervaring, uit de eerste hand. U vindt het woord 'Getuigenis' ook op ons liturgieblaadje in de vieringen. Toch is niet elke preek of overweging echt helemaal een getuigenis, al zit het getuigende element er wel altijd in.

Er zijn in onze tijd andere christengemeenschappen dan de onze, waarin getuigen van het geloof heel gewoon is, en ook vaak voorkomt. Op internet kwam ik vele van dergelijke getuigenissen tegen. Bekeringsverhalen, genezingen, verhalen over hoe God of Jezus het leven van een mens veranderen kan. Dit soort getuigen past echter minder bij ònze stijl. Praten over God is voor velen van ons niet zo vanzelfsprekend... God is misschien meer en anders, groter en tijdlozer dan wij bevatten kunnen. Maar ik geloof dat je God ook tegenkomt in mensen. Zo kan God dichter bij ons staan. Via mensen die iets uitstralen van bewogenheid naar anderen toe. Mensen die zich bekommeren om iemand. Mensen die geloven in het goede, die erover dromen en visioenen levend houden. Mensen die een gemeenschap vormen waarin je geborgen en thuis kunt zijn.

Praten over Jezus is soms al gemakkelijker. Al gebruiken we andere woorden dan Johannes, die hem het Lam Gods noemt… De evangelieverhalen over Jezus of waarin Hij aan het woord komt getuigen van een inspirerende omgang met mensen. Ze gaan over de mogelijkheid van het rijk Gods, dat er in zekere zin al is, maar dat ook altijd nog niet helemaal bereikt is en dat we samen dichterbij brengen. Een rijk waarin mensen tot hun recht komen. Een rijk dat nieuwsgierig maakt en waar je graag naar op zoek gaat, met Jezus mee, zoals de twee leerlingen van Johannes met Jezus meegaan en de hele dag bij hem blijven. In die blijde boodschap van dat rijk Gods kun je misschien wèl geloven, ook als je niet goed raad weet met de uitspraak dat Jezus Gods Zoon is.

En er zijn mogelijk ook wel eigen geloofservaringen waarvan wij zouden kunnen getuigen. Misschien komen die niet vanzelf aan de orde. Ze zitten verstopt in onze levensgeschiedenis. Of het zijn zeer persoonlijke momenten die zo intiem aanvoelen dat we schromen om er over te vertellen, omdat ze zo teer zijn en door een ongenuanceerde opmerking of het lachen van een ander in zekere zin beschadigd zouden kunnen worden. Soms is het ook moeilijk om er werkelijk woorden voor te vinden, omdat er zo'n sterke gevoelslading bij hoort. En toch is het belangrijk dat we deze geloofservaringen uitwisselen. Dat we door elkaar erover te vertellen elkaars geloof en de geloofsgemeenschap kunnen versterken. Dan wordt het steeds meer mogelijk dat we God in ons leven ervaren als degene die altijd met ons is: Ik ben met jullie alle dagen…

Elly Bus-Linssen

Zondag 13 november 2022

Maleachi 3, 19-21; Lucas 21, 5-19

De eerste lezing was al niet vrolijk. Ook al houdt de profeet Maleachi ons voor dat wij, als we braaf blijven en Gods naam blijven vrezen, onder de lentezon van gerechtigheid door de wei mogen dansen, als kalveren die voor het eerst de stal uit mogen. Dat daarbij de boosdoeners, die al eerder door God als kaf in brand zijn gestoken, onder onze hoeven vertrapt zullen worden, schijnt de feestvreugde te zullen vergroten.

Vrolijk én vreselijk allemaal. Het schokte kennelijk de kerkelijke liturgiecommissie; die wil onze tere zieltjes sparen en laat die dansende en vertrappende kalveren weg. Maar zo’n mooi lentebeeld weglaten, daar doen wij niet aan mee.

Maar niettemin.. De lezing uit Maleachi (een soort ‘restprofeet’ met een heel klein boek in die heel dikke Bijbel) laat zien hoe in de Bijbel mensen worstelen met hun beeld van God. Hoe mensen steeds geneigd zijn – en hoe ontkom je daaraan? – een god te scheppen naar hun / ons beeld en naar de opvattingen en normen van hun / onze tijd. Het duurt dan ook tot Jezus’ komst voordat het beeld van God als de onverbiddelijke rechter en wreker van de goddeloosheid plaats moet maken voor dat van God die liefde is.

Het waren dan ook harde en angstige tijden, al liep de ballingschap ten einde. Jeruzalem en de tempel waren verwoest; alles moest opgebouwd worden. Zoiets als Marioepol. Geen tijd van zoete broodjes bakken, vijandschap loerde overal. En vijandschap gaat in je eigen hoofd zitten: zij de slechten, wij de goeden; zij de boosdoeners, wij de godvrezenden. God staat aan onze kant. Hij steekt de boosdoeners in brand; wij mogen ze vertrappen. Oog om oog.

De lezing uit Lucas, die we zo zullen horen. is ook al niet vrolijk. Het lijkt wel of ze uit de krant van gisteren is genomen. Luister eens naar deze passage:

‘Het ene volk zal tegen het andere ten strijde trekken en de ene staat zal de strijd aanbinden met de andere. Er zullen zware aardbevingen komen en hongersnoden en epidemieën alom, en er zullen zich in de atmosfeer grote en verschrikkelijke tekenen voordoen. ¹²Maar eerst zullen jullie worden mishandeld en vervolgd en uitgeleverd aan de autoriteiten; jullie zullen worden opgesloten in de gevangenis en worden voorgeleid aan rechtbanken en tribunalen omwille van mijn naam.’

Ja, ik heb een enkel woord eigentijds gemaakt. Maar aan de strekking niets veranderd. Gaan deze woorden van Jezus soms niet over de oorlog in Oekraïne, de aardbeving in Nepal, COVID in China, hongersnood en extreme droogte in de Hoorn van Afrika, overstromingen in Pakistan?.. Maar wie zijn dan die “jullie” die worden vervolgd en berecht “omwille van mijn naam”? Zijn dat de godvrezenden, de gelovigen, de christenen? Of zijn dat de gelovigen én ongelovigen die hun leven wagen voor vrijheid en vrede? Die hun medemensen te hulp schieten en verzorgen bij rampen, hongersnood en epidemieën? Die autoriteiten tergen met niet-aflatend protest tegen maatschappelijk onrecht en verkwanseling van milieu en klimaat en die pal staan voor de democratie?

Wie zijn wij in deze tijd? Wat doen wij? Waar staan wij voor? Durven wij de tekenen van de tijd onder ogen te zien met geloof in de hoopvolle boodschap van Jezus. “Red je leven door standvastigheid,” zegt hij. Is dat voor ons geen reden om daar eens met alle aandacht bij stil te staan. Ons af te vragen wat standvastigheid van ons vraagt. Standvastigheid.. Niet dat stoere, manhaftige. Maar veeleer iets van: geen paniek, houd hoop, blijf vertrouwen, blijf trouw. Blijf trouw aan je geloof dat de God van liefde, de Liefde, jou draagt door de tijd, hoe dreigend die ook is. Blijf standvastig in je trouw aan je medemensen, laat ze niet vallen. Blijf trouw aan de kleinen, kind of volwassen; aan de armen, de vluchtenden, de buitengeslotenen. Sluit niemand van Gods kinderen, van welke kleur, religie, cultuur of seksuele geaardheid dan ook, buiten je hart, je huis, je kerk. Dat geldt ook voor jezelf: blijf standvastig trouw aan wie je bent en hoe je geschapen bent, man, vrouw of iets daartussen. Trouw ook aan je idealen, je heilige overtuigingen, je talenten; en laat jezelf niet vallen als je gebreken hebt of krijgt. Wees trouw aan jezelf, maar weet: standvastigheid is geen verstarring, geen halsstarrigheid.

Wees trouw aan het bedreigde huis waarin we leven: de aarde met al haar leven en haar klimaat. En als angst ons overvalt om de grauwe wolken die zich boven ons huis samentrekken, denk dan aan hoe vrij en onvervaard we daarnet zongen:

Als tussen licht en donker
de tijd zijn stroom versnelt,
zijn wij in U verzonken,
ons hart raakt niet ontsteld:
Gij leeft en houdt de wacht!
Wij hebben niets te vrezen,
de slaap zal ons genezen.
Gij waakt de ganse nacht!

Meindert Muller

TER OVERWEGING Zond. 9 okt. 2022, 2 Kon. 5, 14-17, 2 Tim. 2, 8-13, Lucas 17,11-19

Thema: God zij dank!

We staan stil bij wat ons geschonken is.

Alleen al voor het samenzijn met anderen mogen we dankbaar zijn.

God zij dank! Hoe vanzelfsprekend is dat?

Er is veel in deze wereld en ook in het leven van onszelf waar we vragen over hebben, waar we ons zorgen over maken. Toch is dat uiteindelijk niet allesbepalend. Of wel…?

Twee verhalen staan er vandaag centraal. Twee verhalen die een aantal punten met elkaar gemeen hebben. Er zijn mensen met een huidziekte, melaatsheid, zo staat er in de vertaling van onze teksten. De profeet Elisa in het ene verhaal en Jezus in het andere worden geconsulteerd en ze geven een advies. Er komt geen bijzondere handeling of aanraking aan te pas. Dat zou ook niet zomaar kunnen, want melaatsen moesten altijd op afstand van andere mensen blijven. Maar ondank deze afstand worden de melaatsen genezen, ofwel gereinigd. En in beide gevallen zijn het notabene de vreemdelingen, niet de mensen van het eigen volk, die in het verhaal de hoofdrol krijgen. Het gaat dus niet alleen om een gelovige joodse elite, maar om mensen uit alle volken!

De melaatsen worden gereinigd door iets heel gewoons te doen. Door zeven maal onderdompelen in de rivier de Jordaan. En door zich te laten zien aan de priesters. Iets wat gewoon in de joodse wet wordt genoemd als voorwaarde om weer onder de mensen te mogen komen wanneer een dergelijke huidziekte voorbij lijkt.

Wat kunnen wij met deze verhalen, hoe zouden we ze kunnen verstaan? Als we deze gebeurtenissen bekijken als wonderbaarlijke genezingen, dan worden het naar mijn idee een soort ‘hokus pokus’ verhalen. Ik denk dat we daar we niet veel aan hebben. Immers, wat zou dat dan zeggen over allemaal die mensen, toen maar ook nu, die ziek zijn en niet beter worden gemaakt? Is het hen dan niet gegund?

Misschien kunnen we het anders zien. Is het woord ‘heelwording’ eerder van toepassing dan genezing. De melaatsen, die uit de maatschappij geweerd werden, kunnen nu ze gereinigd zijn weer aan de samenleving deelnemen. Ze horen er weer bij, worden weer in het leven gezet. Ze kunnen weer echt leven. En dan is wat aan hen gebeurt iets dat voor iedereen kan gelden die in het leven beperkingen ervaart, die niet mee mag doen, die het eigen leven als onaf beschouwt of die tekorten voelt. En is dat niet bijna bij ons allemaal het geval? Maar hoe komt deze verandering ten goede dan tot stand? In ieder geval is er een vraag en een antwoord. En er wordt in beide verhalen gesproken over geloof. ‘Uw geloof heeft u gered’, zegt Jezus. Wat is dat dan? Is het dat de betreffende mensen zich aan iemand of aan diens raad durven toevertrouwen? Is het de link die naar God wordt gelegd? Of gaat het om de dank die wordt gevoeld en uitgesproken? Dank aan de mens die de vraag heeft gekregen en gehoord, maar vooral ook dank aan God.

Er is een actieve relatie met God nodig, wil je die dankbaarheid naar God toe ook ervaren.

Zo’n actieve relatie met God is niet meer vanzelfsprekend in onze tijd. Misschien zelfs niet voor ons, parochianen. Die relatie, eigenlijk ons bidden, kan op velerlei wijzen vorm aannemen. We kunnen God in nood vragen om een gunst. We kunnen onze verwondering of blijdschap benoemen. We kunnen zonder woorden een grote verbondenheid voelen, ook door de dag heen, telkens weer. We kunnen zo God dankbaar zijn voor zijn heelmakende oneindige liefde en betrokkenheid. Het geloof waar het hier om gaat, het geloof dat heelt, is meer of iets anders dan het regelmatig bezoeken of het lidmaatschap van een kerk, het is het je gedragen weten door het leven heen, met een vertrouwen dat blijft bestaan door alle zorgen en ellende heen die het leven met zich meebrengt. Dat is de redding waar het hier om gaat.

In dit gevoel, via deze ervaring van ‘God zij dank!’, wordt ‘dankbaarheid’ een ander woord voor God. Karel Eykman verwoordde dit zo in een gedicht bij psalm 56:

‘Maar nu,

na alles wat ik heb meegemaakt,

en het scheelde geen haar

of ik was eraan onderdoor gegaan.

Nu ik adem en besta,

nu ik door de straten ga

met de wind door mijn haren,

nu noem ik u dankbaarheid.’

Elly Bus-Linssen

11 september 2022 Vrangendael 11.00 uur

Vrede en generaties

We hoorden vanmorgen twee teksten uit de bijbel.

Een tekst waarin het gaat over generaties en een tekst waarin het gaat over vrede.

Want die twee thema’s willen we in deze dienst graag verbinden. Vrede is iets voor alle generaties.

We begonnen deze dienst al met het nadenken over vrede, waar denken we zelf aan bij dat woord?

We hoorden mensen van verschillende generaties hierover iets zeggen.

De tekst uit de wet van Mozes klonk daarna misschien wel heel zwaar: God wil niet dat we andere goden dienen.

En als je dat wel doet dan volgt er straf, niet alleen voor jezelf maar ook voor de generaties na je. Zo dacht men daar in die tijd over.

Misschien is dat ook niet vreemd, want wij kennen ook het gezegde: goed voorbeeld doet goed volgen.

En het omgekeerde is natuurlijk ook waar.

Kinderen nemen van alles van hun ouders over.

Laat dat dan dus het goede zijn.

Want dat goede wil God zegenen, zelfs tot de duizendste generatie.

Laten we dus vrede doorgeven aan de volgende generaties.

Maar wat is dan die vrede?

Zelf dacht ik daar ook over na.

Het eerste wat je denkt is: geen strijd, geen oorlog.

De oude Romeinen kenden echter de spreuk: Als je vrede wilt, bereid je dan voor op de oorlog.

De Romeinen heersten over een uitgestrekt rijk en dat lukt alleen, als je allerlei volkeren met geweld onderwerpt of via handelsbetrekkingen aan je weet te binden.

Vrede, de Romeinse vrede – de Pax Romana – kan er alleen zijn, door oorlog of oorlogsdreiging.

Een gewapende vrede.

En zo werkt het nog steeds in de wereldpolitiek.

We zien nu zelfs weer oorlog in Europa, in Oekraïne.

De vraag is: hoe bewaar je in dat machtsspel de vrede? De Romeinse wijsheid zegt: door oorlog te voeren of ermee te dreigen.

Je moet niet zwak zijn, je moet je tegenstander imponeren.

Nu zegt Jezus in het evangelie: mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan.

Deze uitspraak van Jezus komt uit zijn zogenaamde afscheidsrede.

Daarin wordt een tegenstelling gemaakt tussen de volgelingen van Jezus en de wereld.

Waarom kan de vrede die de wereld geeft niet tippen aan de vrede die Jezus geeft?

Omdat de vrede van Jezus meer is dan een gewapende vrede.

De vrede van Christus is geen afgedwongen vrede, vanuit een machtspositie, maar is de vrede van het kruis, van de overgave, van de kwetsbaarheid.

Een ontwapenende vrede.

Als je vrede wilt, moet je je niet voorbereiden op oorlog, maar wees dan bereid om met elkaar in gesprek te gaan en te blijven…

Zoek de vrede, door bruggen te slaan in plaats van muren te bouwen.

Een tweede reden die de vrede van Jezus anders maakt, is dat dit een vrede is die ons geschonken wordt.

Zijn vrede is niet de uitkomst van een politiek proces of het resultaat van menselijke inspanningen.

Het is een vrede die Hij alleen ons schenken kan.

Maar als je dat zo zegt, ligt er wel een misverstand op de loer.

Het misverstand, dat onze inspanningen voor vrede, er eigenlijk niet meer toe doen.

Dat het eigenlijk gaat om een innerlijke vrede, een vrede in je hart, of zoiets.

Maar zo is het niet.

Onze inspanningen voor vrede zijn en blijven belangrijk, zeker in een onvolmaakte wereld.

De vrede die Jezus belooft, doet daar niets aan af.

En het is ook niet bedoeld als een soort extraatje.

Nee, het is de vrede die als het ware van binnenuit onze gebrekkige vredespogingen invult en kracht kan geven.

Jezus spreekt met zijn leerlingen over zijn naderende afscheid.

Als ik er straks niet meer ben, zegt Jezus, zal ik jullie toch niet verlaten.

Zijn belofte van vrede heeft te maken met de gave van de heilige Geest.

Door de Geest is Jezus er bij, dat is zijn belofte.

En die geldt ook nu.

Dat is waarvan de kerk, de gelovige gemeenschap, leeft, elke dag opnieuw.

En waar de Geest van Jezus is, daar kan het toch niet anders dan vrede zijn en vrede worden?

Het symbool van de Geest is niet voor niks een vredesduif!

De vrede die Jezus geeft is een dagelijkse actuele realiteit.

Het is niet zo, alsof ons een vrede beloofd wordt die pas aan het einde komt, als alles is voltooid.

Als het koninkrijk van God is aangebroken.

Of als de eeuwige vrede tussen de volkeren tot stand is gebracht.

Nee, de vrede die Jezus schenkt, is er nu al, voor wie daarin gelooft en daarop vertrouwt, en zich daar ook op richt.

De vrede is een geschenk, maar dat geschenk kun je pas ontvangen en ervaren als je Jezus liefhebt.

Daarom is de Pax Christi ook een rijke, innerlijke vrede, die de onrust, die er in ieders leven is, kan overwinnen. Dat geldt in je persoonlijk leven, en in het leven van de kerkelijke gemeenschap, juist daar wil Jezus’ belofte van vrede werkzaam zijn.

En dat geldt voor alle generaties.

We leven hier in een tijdperk van vrede, maar de paradox is dat er steeds meer mensen zijn, in onze huidige maatschappij, die in onvrede leven.

Ontevreden burgers, kwaad op alles, uit onmacht en frustratie, waarvoor dikwijls ook allerlei redenen zijn. Juist in een individualistische maatschappij, waarin je zelfredzaam en zelfstandig moet zijn en je eigen zaakjes moet te regelen, waarin solidariteit en gemeenschapszin in de knel raken, worden mensen aan hun lot overgelaten.

Dan voelen ze zich niet erkend en herkend en ontstaat er maatschappelijke onvrede.

Dat moeten we onder ogen zien.

Hoe komt het dat veel jonge mensen ontevreden, onzeker en neerslachtig zijn?

Depressie is niet alleen een hersenaandoening, het is ook de ziekte van onze samenleving, die mensen isoleert en in de steek laat.

Misschien kan het ons helpen, om dat woord van Jezus tot ons door te laten dringen, zijn belofte: Mijn vrede geef ik je… niet dat wat als vrede geldt in de wereld. Mijn vrede… mijn liefde .. stel je daarvoor open, dan zullen de Vader en ik bij jou wonen.

Zo persoonlijk is die belofte.

Je hoeft er niets voor te doen, niets voor te presteren, je hoeft je er alleen maar voor open te stellen.

Maar wie is sterk genoeg, om kwetsbaar te durven zijn?

Daarom zegt Jezus tot slot: ‘Wees niet bang, verlies de moed niet’.

De belofte van vrede van Jezus wil ons juist moed geven.

Een vrede die verbindt, en niet een vrede die isoleert. Geen gewapende maar een ontwapenende vrede.

Door de heilige Geest kunnen we die vrede leven en uitdragen, voor het hier en nu, en voor de komende generaties.

In de naam van de Vader, en de Zoon en de heilige Geest.

Amen

Jolien Leeffers

Overweging 4 september 2022

Al sinds jaar en dag, eigenlijk een groot deel van mijn leven ben ik in het bezit van een seizoenskaart van de voetbalclub Roda JC.

Dat komt door mijn achtergrond, drie jaar op Rolduc, heel lang geleden en door mijn leven dat zich grotendeels afspeelde in Heerlen en omgeving.

Het valt lang niet altijd mee om supporter te zijn van zo’n club.

Ik hoop dat u mij dit niet kwalijk neemt, hier in Sittard-Geleen.

Nu las ik een interview met een nieuwe speler van Roda.

Terence Douglas, 20 jaar oud of jong.

Hij komt van Jong Ajax en kreeg daar geen kansen meer. Roda wilde hem wel hebben.

Het was een kans die hij met beide handen aangreep. Hij moest wel alles achter zich laten.

Zijn vader en moeder, zijn hele familie, zijn vrienden en kennissen in Amsterdam.

En hier kent hij niemand. Alles heeft hij achter zich gelaten. Hij woont nu alleen op een flatje ergens in Heerlen, in Heerlerheide. en het enige wat hij voor ogen heeft, dat is zijn toekomst.

Het was geen optie om thuis te blijven, want zijn leven zou dan verstikt raken.

Geen dromen meer waarmaken, geen toekomst. Want hij wilde het warme nestje niet verlaten.

Geen groei, maar vroeg of laat met zich zelf en met zijn omgeving in de knoop.

Verwijten naar zijn ouders: Waarom hebben jullie mij niet weggestuurd, toen het kon? Verwijten naar zichzelf: Waarom heb ik die kans niet gegrepen?

Beste mensen, zou het dat niet zijn wat Jezus bedoelde toen hij het had over ‘Wie mij wil volgen maar die zijn leven niet haat, die kan mijn leerling niet zijn.

Zou dat niet de bedoeling zijn? Bouwen aan je toekomst, niet ontkennen wat er is geweest, maar het verleden achter je laten, omdat er een perspectief gloort, omdat er altijd een toekomst is. Je bent het aan jezelf verplicht.

Jezus verwijst niet alleen naar de toekomst waar je wel iets voor moet doen. Het gaat niet vanzelf. Hij is de toekomst.

De apostel Paulus werkte daaraan op zijn eigen manier. In de brief aan zijn vriend Filemon deed hij een beroep op hem. Ik stuur je vroegere slaaf Onesimus naar jou terug. Maar laat hem toe als een vriend, niet meer als een slaaf. Je wordt daar beter van: Je raakt een slaaf kwijt, maar je krijgt een vriend terug.

Ja, beste mensen, ik hoor u denken als het over Terence Douglas gaat. Een mooi verhaal, maar ik ben geen 20 meer en ik kan ook niet goed voetballen en ik ga al zeker niet verhuizen naar Heerlerheide.

Maar geldt de boodschap niet voor ieder van ons.

Roept Jezus ons niet op om onszelf te bevrijden uit beknellende situaties. Desnoods in het uiterste geval door ziekte en dood heen? Omdat hij ons het geloof schenkt dat er ook licht is na ziekte en dood en dat je altijd doorstoot naar leven dat weliswaar anders is dan anders en dat er altijd licht en leven in overvloed aanwezig is. Dat er altijd toekomst is.

Vandaag is het 4 september. Hoe ervaren we de komst van deze nieuwe maand? Met opluchting omdat de grootste hitte achter de rug lijkt? Een nieuw begin? September brengt de dagen weer in evenwicht ten opzichte van de nachten. En nooit zijn de kleuren in de natuur zo levendig als in die weken na de volheid van de zomer. Wij hopen op regen, op afkoeling. Op de komst van de herfst. Herfst: leven en dood staan dan dicht bij elkaar. Doodgaan hoort bij het leven. Maar nu nog niet. Nu willen wij leven. Wij leven vandaag, ademen in en uit, wij geven en ontvangen, verstillend en verruimend. Een en al vertrouwen.

Wij gaan opnieuw beginnen. Leef nieuw, leef opnieuw, leef bewust, vanaf de vroege morgen, stil en innerlijk geraakt door de oer-gunst van de ademhaling, van de polsslag, van het kloppen van je hart. Goddank! Op de kentering der tijden zijn wij geboren, zo sprak Henriette Roland Holst een eeuw geleden.

Aan het begin van deze nieuwe maand openen wij vol vertrouwen de ruimte van een nieuw jaar. En altijd opnieuw gloort er licht.

En ik weet het natuurlijk best. Vragen blijven er altijd bestaan. Welk mens kent immers Gods raadsbesluit en vermoedt wat de Heer wil? Zo hoorden wij vanuit de eerste lezing in het boek Wijsheid.

En toch, vandaag hoorden wij dat God voor ons, voor u en voor mij en voor jou een toekomst wil, niet vanzelfsprekend want Hij vraagt ons om mee te werken aan wat voor ons in het verschiet ligt. God is zelf de toekomst.

Ja, en dan tot slot, ik ben natuurlijk gaan kijken naar het voetballen en die Douglas, dat is een goeie, die komt er wel.

Amen.

Hans van Druten

TER OVERWEGING 21 aug. 2022 Jesaja 66,18-21 Hebreeën 12,5-7.11-13 Lucas 13,22-30

Thema: Niet zonder moeite

Een zondag in de zomer. Vakantietijd. Uitrusten en je zorgen achter je laten… We lezen vandaag echter een evangelie dat ons wil prikkelen om het leven niet te gemakkelijk op te pakken. Als je denkt dat je het voor elkaar hebt in het leven, dan heb je het mis. Je moet wakker zijn en je positie innemen met oog voor wat er in de wereld aan de hand is. En je niet zomaar te rijk rekenen, want de eersten kun wel eens de laatsten worden. Gerechtigheid komt niet vanzelf. Niet zonder moeite...

Vorige maand (de afgelopen keer toen ik de overweging had) op deze plaats een bemoediging: Wees niet bang – Gods woord – zijn geboden – zijn niet te zwaar – je kunt ze doen… Vandaag een oproep om toch waakzaam te zijn… Het gaat niet vanzelf. Twee verschillende benaderingen met hetzelfde doel: ons op het pad, het smalle pad, te zetten dat voert naar God… Ons te overtuigen opdat we ons gaan inzetten (of blijven inzetten) voor Gods koninkrijk: je kunt het, maar wees ervan bewust dat dat niet gaat zonder moeite.

Zelfgenoegzaam denken dat je er al bent is in zekere zin gevaarlijk zegt Lucas ons. Hij zegt: ‘Bedenk wel: er zijn laatsten die de eersten zullen zijn, en er zijn eersten die de laatsten zullen zijn.’ Het criterium is niet of je naar de kerk gaat, het criterium is niet of je gedoopt of gevormd bent, ook niet of je kerkbijdrage betaalt. Het gaat om je bijdrage op het gebied van recht en gerechtigheid en vrede. Dat zegt iets over je trouw aan Gods verbond. En als dit wat te streng klinkt in onze oren, dan horen we in de brief aan de Hebreeën dat zo’n vermaning vanuit liefde en als leerschool tot de mensen van toen en tot ons wordt gericht: kies rechte paden… Het geldt voor mensen uit alle windstreken, volken en talen.

We maken in ons leven elke dag keuzes over wat we wel en wat we niet doen. Waar willen we moeite voor doen? Waar steken we energie in? Logisch is natuurlijk de inzet voor betaald werk, want er moet brood op de plank en de rekeningen moeten worden betaald. Sommige keuzes worden voor ons gemaakt; revalideren nadat je gevallen bent, bijvoorbeeld, kost pijn en moeite en veel geduld. Dan geldt: ‘Het leven is wat je gebeurt terwijl je andere plannen maakt’. Maar ook hobby’s kosten energie… Het maken van een aquarel, het bespelen van een muziekinstrument, trainen voor een sportwedstrijd, het opvoeden van een puppy… Geweldige uitdagingen. Maar dergelijke dingen doe je allemaal vooral voor jezelf. En dat is natuurlijk oké. Maar is het genoeg om zelf een mooi leven te leiden, of is er meer nodig? En als je dat vindt, waar bestaat dat meer dan uit?

Het leven van Jezus laat zien dat het soms nodig is om tegen de stroom in te roeien… Niet klakkeloos alles doen wat andere mensen ook doen. Zelf nadenken over wat goed is, wat je geloof in God nu van je vraagt… En dat is altijd maatwerk, want we zijn allemaal verschillend en hebben niet dezelfde mogelijkheden en talenten… De opdracht aan ons gericht is niet te zwaar, maar zonder moeite gaat het niet…

Naar analogie van een klein gedicht van Hans Bouma zeg ik het zo:

Als je maar ziet

wat er te zien valt.

Mensen in nood?

Ogen heb je,

ogen in je hoofd,

ogen in je ziel.

Doe wat je kunt,

wees mens…

Elly Bus-Linssen

Getuigenis: Vrangendael. 7 aug 2022

In de eerste lezing zien we een enorm aantal voorbeelden van hoop en vertrouwen: Abraham natuurlijk, en Sara, maar vooral die Abraham, die bleef geloven dat de God die hij leerde kennen, zijn belofte zou houden, zelfs tegen natuurwetten van hoge ouderdom in. Hij ging op weg, in vertrouwen en hopend op God. En een interessante zin: God schaamde zich niet om hun God genoemd te worden. In het evangelie zien we eigenlijk hetzelfde, mensen op weg, in vertrouwen. Weest niet bevreesd. Ga op weg, houd uw lendenen omgord (dus: ben klaar voor de reis). Gedraag je als mensen die wachten op de heer.

Maar: in het evangelie hebben we als mensen een extra opdracht gekregen: in het oude testament was Godsvertrouwen alleen genoeg. Inmiddels echter heeft Jezus voorgedaan hóe oprecht, integer, jezelf wegcijferend te leven. En alleen vertrouwen op God is dan niet meer genoeg. We moeten met zijn voorbeeld aan de slag. Zoals Franciscus van Assisi dat deed. En zeker: minder extreem dan hij het deed, maar niet vrijblijvend.

Vertrouwen blijft natuurlijk een centraal woord. Godsvertrouwen én vertrouwen in de mensen, beeld van God immers. En zien we dat vertrouwen om ons heen? Nee, zou je kunnen zeggen. Hoe kan dat ook, in een samenleving waarin minder dan 50% nog gelovig is, waar het ‘nietsisme’ oprukt, waar niets en niemand nog een officiële instantie lijkt te vertrouwen, (en soms terecht naar is gebleken). Een zwart beeld? Ja, dat klopt, jammer genoeg echter is het beeld weliswaar niet echt zwart, maar behoorlijk donker grijs. Wantrouwen heeft de plaats ingenomen van vertrouwen bij grote delen van de bevolking. Maar toch, ook Ja! Zou je kunnen zeggen. Het vertrouwen is wel degelijk zichtbaar. Erg veel zelfs soms, al is het dan (net als bij Abraham ongetwijfeld) ook gepaard aan een grote of kleinere mate van onzekerheid en soms duidelijke wanhoop. Maar je ziet het, ieder dag opnieuw: Je ziet het in mensen, die onderweg zijn, als Abraham, wegtrekkend uit hun eigen land, maar met hoop én vertrouwen dat het elders beter zal zijn. Dat men een land zal vinden waar men welkom is, waar voorspoed, geluk en gezondheid centrale begrippen mogen zijn in plaats van onzekerheid, oorlog en geweld. We noemen ze vluchtelingen en asielzoekers. Eigenlijk vluchten ze vaak omdat ze niet anders kunnen, maar ook omdat ze, net als Abraham hun kinderen, kleinkinderen en de geslachten erna een betere toekomst willen geven. Vaak weten ze heus wel dat ze zelf sober en aan de onderste sport van de ladder die samenleving heet zullen wonen. Welke arts of schoolmeester kan immers meteen hier weer aan de slag, beide hebben meer kans om als schoonmaker hun brood te gaan verdienen. En dat is een eerzaam beroep, maar toch… Maar hun kínderen, die zullen het beter hebben! Ze kijken vooruit, vér vooruit, naar een uiteindelijk duurzamer toekomst, waar vrede, veiligheid en verzorging centraal zullen staan. Waar de werken van barmhartigheid (kent u ze nog: De hongerigen spijzen; De dorstigen laven; De naakten kleden; De vreemdelingen herbergen; De zieken verzorgen; De gevangenen bezoeken; De doden begraven), waar deze werken geïnstitutionaliseerd zijn in een oorspronkelijk christelijke, zij het ook toen niet perfecte samenleving. En ieder van die werken is belangrijk, de eerste honger lenigen, maar ook de doden begraven, vanuit respect voor de mens en zijn of haar heiligheid, als onderdeel van de schepping.

Vluchtelingen kijken, (vanuit een eerste acute noodsituatie vaak, als ze gedwongen zijn weg te gaan uit hun land) vooruit naar een nieuwe, betere toekomst, ver vooruit vaak. En daaraan moeten wij ook mee doen, als samenleving, als mens. En dat kan soms alleen maar zijn het stemmen op de goede partij, of wat geld doneren, omdat het niet anders kan wegens leeftijd of andere omstandigheden bijvoorbeeld. Hopen en vertrouwen dat een regering, een gemeentebestuur en andere instanties het goede doen. Anderen kunnen soms méér doen. Ieder van ons heeft echter de opdracht sinds Jezus ons Zijn leven heeft voorgeleefd om niet alleen maar te vertrouwen dat het wel goed komt. We zijn ook zelf aan zet…

Want we moeten ons af blijven vragen: Schaamt God zich ook niet om ónze God genoemd te worden?

Belangrijke woorden aan het einde voor mij vooral ook: aan wie zware verantwoording dragen worden hun daden ook zwaar berekend. Zwaar gestraft als ze bewust fouten maken. En dan geldt dat in onze dagen in het groot voor mensen die met miljarden omgaan, en voor politici, die met mensenlevens omgaan alsof het een paar euro is. Maar ook voor mensen als ons, waar iets kleins tegelijk heel groot kan zijn. Maar in de tekst komt er ook meteen na: Zij die in onwetendheid zaken fout deden, worden licht bestraft. Hier zien we een geweten, letterlijk en figuurlijk komen bovendrijven. Zij die iets per ongeluk, onbedoeld hebben gedaan, kunnen daar eigenlijk niet veel aan doen. Een ongeluk zit vaak echt in een klein hoekje. En dan is er gelukkig altijd ook nog het besef dat God zoals Jezus vaak genoeg zegt, een God van liefde is, waar opnieuw beginnen, 70 maal 7 maal een kernbegrip is, en barmhartigheid hét kernwoord. Als God íets is, is het een wolk van begrip, warmte en barmhartigheid. Voor íedereen, hier en nu, én voor hen die al bij Hem wonen…

Amen

Peer Boselie

TER OVERWEGING Zond. 10 juli 2022 Deuteronomium 30, 10-14 Lucas 10, 25-37

Thema: Laat je raken

Crisis op crisis lijkt zich op te stapelen. Los van oorlogsdrama’s elders zien we ook in ons land vele problemen. Er is woningnood, er zijn hoge energieprijzen, corona blijft maar aanwezig… Er zijn problemen in de opvang van asielzoekers, we hebben de gaswinning in Groningen in relatie tot het klimaat en aardbevingsschade, tekorten in de publieke sector zoals de zorg en het onderwijs enz. Een hele waslijst…

Er gebeuren daarnaast ook de nodige ongelukken… Of een kind raakt vermist of wordt vermoord. Kort maar ook langer geleden – vandaar ook het beeldje hier vooraan, dat aandacht vraagt voor Rosa van der Palen en alle vermiste kinderen… De vermissing van Rosa is inmiddels 26 jaar geleden en de onduidelijkheid is gebleven... We staan er vandaag weer bij stil wat dat betekent...

Er is overal veel aan de hand… Nogal wat mensen in Nederland verliezen hun vertrouwen... Ze hebben geen vertrouwen in de politiek en in hun toekomst. Er is onvrede. De opstapeling van problemen maakt het moeilijker. Sommige mensen verharden. Gaat het nog ergens goed? Worden we allemaal hard van binnen door alles wat gebeurt… Of zouden zachte krachten aanwezig blijven?

Waar gaat het om? Wat maakt ons tot mens? Hoe kijken we naar de crises die ik noemde. Worden we boos of onverschillig? Voelen we angst of onmacht, zijn we lamgeslagen? Zijn crises een oproep om in actie te komen om iets aan de situatie te doen? Of - op een andere manier - worden we extra gevoelig voor specifieke mensen die - wellicht door dit alles - kwetsbaar zijn en zorg nodig hebben? Zien we wie hulp nodig heeft en kunnen we op individueel niveau ruimte maken voor een ander? Ruimte in tijd, of in geld of hoe dan ook… zoals de Samaritaan dat doet? Laten we ons nog raken?

Terug naar het evangelie… De wetgeleerde in het evangelie wilde Jezus op de proef stellen. Hij stelt de vraag ‘Wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwig leven?’ niet omdat hij iets wil weten, want eigenlijk weet hij het antwoord, zo blijkt… Hij heeft een andere bedoeling met de vraag. En hij ‘wilde zijn gelijk halen’, zo staat er. Maar toch is zijn vraag interessant voor ons. Waar komt het op aan in het leven, wat heeft eeuwigheidswaarde? Waarde voor God? Wat zegt de bijbel hierover? De eerste lezing wijst ons een richting aan. Als je uitgaat van wat in je omgaat als er iets gebeurt, van wat je voelt, dan heb je weet van Gods geboden. Kunnen we die weg van God gaan? Kunnen we de ander liefhebben en dienen, afstemmen op wat die nodig heeft. (En dat overigens in balans met wat we aankunnen. Want wie zichzelf helemaal vergeet kan uiteindelijk ook geen anderen meer helpen.) Anderen liefhebben…. Het klinkt als iets heel groots, maar het kan ook gaan om betrekkelijk eenvoudige zaken.

Een piepklein voorbeeldje. Een week of zeven geleden is onze hond overleden, maar ook zonder hond gaan mijn man en ik regelmatig, samen of alleen, een stuk wandelen. Afgelopen week vraagt een onbekende aan mijn man: ‘Hoe gaat het met u?’ Hij, verbaasd: ‘Hoezo, wat bedoelt u? Het gaat wel goed met mij…’ ‘Er was toch iets met uw hond…’ Ja, er zijn nog mensen die zich laten raken, die interesse kunnen opbrengen voor iemand die ze vrijwel niet kennen… Er zijn nog zachte krachten die, in het groot of in het klein, een spoor van licht achterlaten in de wereld…

De vraag van de wetgeleerde verandert trouwens in de loop van het verhaal. Van ‘Wie is mijn naaste’ wordt het ‘Van wie ben of word ikzelf de naaste’. Het leven van Jezus is daarbij het voorbeeld; leven als Jezus betekent naaste worden… Maar wees niet bang – Gods woord – zijn geboden – zijn niet te zwaar – je kunt ze doen – je kunt voelen in je hart wat van je wordt gevraagd – wie dat voelt, wie geraakt wordt, zàl naaste worden van andere mensen… En dat heeft eeuwigheidswaarde…

Elly Bus-Linssen

Ter overweging

Hoofdmenu

Meer over